Bitcoin kent drie karakteristieke ritmes: elke tien minuten een block, elke twee weken een difficulty adjustment en elke vier jaar een halving.
Vandaag gaan we het over alle drie hebben.
Het is niet vanzelfsprekend dat miners gemiddeld elke tien minuten een block aan de blockchain toevoegen. Daar is een ingenieus mechanisme voor nodig.
Miners doen hun uiterste best om als allereerste een geldig block te produceren. Dat geeft ze namelijk het recht om de block reward aan zichzelf over te maken. Deze beloning voor het verrichtte rekenwerk bestaat uit de block subsidy en de transaction fees. Bij elkaar bedragen die nu zo’n 6,4 bitcoin per block, bestaande uit 6,25 bitcoin aan subsidie en 0,15 bitcoin aan transactiekosten.
Vermenigvuldig die 6,4 bitcoin met de koers van 27.000 dollar en je komt op zo’n 170.000 dollar per block. Met gemiddeld 144 blocks per dag levert dat een dagelijkse pot van 25 miljoen dollar op.
De miners mogen deze pot verdelen. Hoe meer rekenkracht je hebt, des te groter jouw deel van de beloning is. Dat is een uitstekende prikkel om te investeren, bijvoorbeeld in meer en efficiëntere apparatuur, goedkopere stroom en slimmere koeling.
De totale rekenkracht van het netwerk, ook wel de hashrate genoemd, neemt al sinds de geboorte van bitcoin elk jaar toe. Omdat de koers stijgt, en dus de waarde van de beloningen, maar ook omdat miners steeds efficiëntere manieren vinden om te rekenen.
Dat rekenen omvat het zoeken naar een cryptografische samenvatting, een hash, die voldoet aan een minimale moeilijkheidsgraad, de difficulty. Dat kan alleen maar door het heel vaak te proberen. Vaker proberen levert een grotere kans op dat je een block produceert dat voldoet aan de difficulty.
Als die moeilijkheidsgraad steeds hetzelfde zou zijn, dan zou de gemiddelde tijd tussen twee blocks steeds korter worden naarmate de rekenkracht toeneemt. Dat levert allerlei problemen op. Het wordt makkelijker om het verleden te herschrijven. Er komen met steeds groter tempo nieuwe bitcoins in omloop. Het netwerk loopt vast doordat blocks elkaar steeds sneller opvolgen.
De ingenieuze oplossing is dat alle deelnemers aan het netwerk elke 2016 blocks, ongeveer twee weken, de difficulty aanpassen zodanig dat de gemiddelde tijd tussen twee blocks tien minuten blijft.
Door deze difficulty adjustment zorgt een hogere hashrate van het netwerk niet voor een snellere opeenvolging van blocks maar voor meer veiligheid. Een hogere hashrate maakt het voor aanvallers duurder en ingewikkelder om er voldoende eigen rekenkracht naast te zetten.
De hashrate zegt daarom iets over de gezondheid van het bitcoinnetwerk. Is die aan het stijgen? Dan investeren miners in hun apparatuur. Het maakt het netwerk veiliger en vertelt ons dat deze bedrijven vertrouwen hebben in de toekomst.
Hieronder zie je een grafiek met daarop drie lijnen. De lichtste is de hashrate zoals we die afleiden uit de tijd tussen twee blocks. Omdat toeval een grote rol speelt, heeft dat een grillig verloop. Daarom hebben we er in een iets donkerdere kleur het 14-daags gemiddelde doorheen getekend.
De donkerste bewegende lijn is de difficulty. Die wordt elke 14 dagen aangepast en beweegt daardoor trapsgewijs. Je ziet dat de difficulty keurig de hashrate volgt, zodat bij stijgende of dalende hashrate de tijd tussen twee blocks weer terugkomt op tien minuten.
Afgelopen dinsdag werd de difficulty verhoogd naar het hoogste punt ooit. Dat is dit jaar al 13 keer eerder gebeurd. Dat is een indicatie dat de rekenkracht van het netwerk het hele jaar door al aan het groeien is. En flink ook, bijna een verdubbeling!
Wereldwijd investeren miningbedrijven in de uitbreiding van hun operaties. En dat middenin de bearmarkt waarin de koers kwakkelt en nog steeds meer dan 50% lager staat dan het hoogtepunt van 69.000 dollar in november 2021.
De sterke concurrentie zorgt voor creatieve ideeën. Zoals samenwerken met vuilnisbelten om ontsnappend methaan te gebruiken voor goedkope stroom, met een negatieve carbon footprint als gevolg. Of samenwerken met energieproducenten en netbeheerders om betaald te worden om snel op en af te schalen als dat nodig is voor de stabiliteit van het elektriciteitsnet.
Hoe hoog hun vertrouwen in de toekomst is, wordt nog duidelijker als je je realiseert dat hun inkomsten over ongeveer een half jaar gehalveerd worden.
We begonnen vandaag met de drie karakteristieke ritmes van bitcoin: elke tien minuten een block, elke twee weken een difficulty adjustment en elke vier jaar een halving. We zijn aangekomen bij de laatste. Die heeft te maken met de manier waarop de 21 miljoen bitcoins in omloop worden gebracht. Dat werkt zo.
In elke reward era van vier jaar wordt de helft van de resterende bitcoins in omloop gebracht. In de eerste era kwam dat neer op 50 bitcoin per block. Op 28 november 2012 halveerde dat plotsklaps naar 25 bitcoin per block. Ineens kwam er elk block, elk uur, elke dag nog maar de helft aan nieuwe bitcoin in omloop.
De volgende halving was in 2016 en bracht de block subsidy naar 12,5 bitcoin per block. Sinds de halving van 2020 zitten we op de huidige 6,25 bitcoin per block. Je voelt hem al aankomen, de volgende halving is in 2024 en zal opnieuw de belangrijkste inkomstenbron van de miners in tweeën snijden.
Maar wanneer is de volgende halving nu precies? Als we op Google zoeken dan leveren de eerste vijf hits al vijf verschillende datums op: 13 april, 17 april, 24 april, 25 april en 26 april 2024. Waarom is dat zo lastig te bepalen?
