Niets zo gebruikelijk in de bitcoinmarkt als een goede dosis China FUD. Met die kaart in de hand worden berichten uit China snel weggezet als onbeduidend en een herhaling van zetten. Dat is overigens ook nu het geval, maar tóch is de uitwerking anders. Waarom? Lees mee!
De term China FUD heeft betrekking op de vele keren dat daar te horen is dat het ‘verboden is om diensten en producten te leveren rond bitcoin en andere cryptovaluta’. Dat beleid werd voor het eerst in 2013 bekendgemaakt, en sindsdien heeft de PBOC (de Chinese centrale bank) dat bericht herhaald. De frequentie waarop dat gebeurt, lijkt te zijn meegestegen met de toename van de handel in cryptovaluta.
Afgelopen vrijdag kwam Bloomberg met breaking news. China zou ‘algeheel verbod op cryptotransacties’ hebben ingesteld, de ‘hardste klap voor de industrie tot dusver’. Het duurde niet lang totdat media in binnen- en buitenland het bericht overnamen en het Chinese beleid gesprek van de dag werd.
Bloomberg News
Het is onduidelijk waar Bloomberg haar apodictische stellingen op baseert, want een bronvermelding geeft het niet. Of heeft het niet, want uit het memorandum dat de Chinese bank op 15 september verstuurde, is het niet op te maken. Sterker, de centrale bank herhaalt haar eerdere positie; van een verbreding van het verbod is geen sprake. Met dit nieuwsbericht heeft Bloomberg duidelijk haar hand overspeeld.
Is het daarmee afgedaan? Dat niet.
Ondanks dat het leveren van diensten rond bitcoin verboden is, bestaat er in China een levendige markt die je als ondergronds zou kunnen bestempelen. In de loop der jaren is de activiteit van brokers en exchanges verhuisd naar zogeheten Over the Counter- en Peer to Peer-markten. Tussen 2017 en 2020 nam dat een dermate grote omvang aan, dat de PBOC zich genoodzaakt zag om de regeldruk (regulatory pressure) op te voeren, gericht op OTC-platforms van household names als OKEx en Huobi. Die zijn inmiddels gesloten.
Maar of daarmee ook de OTC-handel verdween? Integendeel. Nieuwe, kleinere platforms schoten als paddestoelen uit de grond. Chinezen die willen handelen vinden hun weg wel, en per saldo werd het voor de centrale bank lastiger om grip te houden op de markt. Voor de toezichthouder is dat uiteraard geen mooi gezicht.
Deze ongrijpbaarheid is de drijvende kracht achter de wonderlijke berichtgeving dat China keer op keer ‘bitcoin verbiedt’. Het aanblijven van zichtbare activiteit in deze markt binnen de Chinese landsgrenzen, ondanks dat er geen dienstverleners meer gevestigd zijn, leidt ertoe dat de toezichthouder de duimschroef steeds wat strakker aandraait. Dat gebeurt niet met nieuwe wetten of regels, maar met scherpere taal en dreiging van zware repercussies. Hierom komen jaarlijks dezelfde regels in de schijnwerpers te staan in de media, steeds in een ander jasje.
Dit keer is duidelijk geworden dat de manier waarop de centrale bank zich profileerde wat grotere gevolgen heeft dan normaal het geval is. Diverse bedrijven sluiten hun deuren voor gebruikers uit het vasteland van China. Miningpool Xinghao, exchanges Huobi, BiONE, BHEX en Binance, wallets TokenPocket en Loopring, en zelfs ‘DeFI’-projecten als ZKSWAP en HyperDAO. De verwachting is dat gebruikers uit Hongkong en Macau op den duur dezelfde behandeling krijgen.
De belangrijkste reden die aangevoerd wordt voor deze nieuwe reactie vanuit de markt is de volgende phrase uit de memo van de PBOC:
For domestic staff of relevant overseas virtual currency exchanges, as well as legal persons, unincorporated organizations and natural persons who know or should know that they are engaged in virtual currency-related businesses and still provide them with services such as marketing promotion, payment and settlement, technical support, etc., they shall be investigated in accordance with the law.
Met andere woorden, diegene die zich in China bevindt en buitenlandse partijen helpt om hun diensten te leveren, op welke manier dan ook, kan worden... onderzocht. Een open deur, natuurlijk, want dat ligt nogal voor de hand gegeven de wet waarop deze uitspraak gebaseerd is. Het heeft daarom niet zozeer met die wet te maken, maar met het enthousiasme waarmee de toezichthouder dreigt te gaan handhaven. De toon is kennelijk zodanig scherp, dat voornoemde partijen eieren kiezen voor hun geld en - al dan niet enkel omwille van uiterlijk vertoon - duidelijk aangeven de centrale bank te hebben gehoord.
Op korte termijn zorgt dit voor turbulentie in de markt. Er worden grote hoeveelheden bitcoin verplaatst vanuit exchanges, op zoek naar nieuw onderkomen. Tether, als veelgebruikte stablecoin in het Verre Oosten, ging met een korting van 10 procent over de toonbank. Gebruikers van grote bedrijven moeten stoppen of nieuw onderkomen zoeken. Er zullen OTC-platforms sluiten en weer nieuwe opkomen. Dat gezegd hebbende, de impact op de prijs is tot dusver relatief mild te noemen. Blijft dat zo, dan is dit voor de huidige bitcoinbezitters blijkbaar geen big deal.
Let wel: de wet laat zich enkel uit over de diensten die de aan- en verkoop van cryptovaluta’s faciliteren; die zijn verboden. Voor Chinezen is het bezit van bitcoin legaal, evenals de handel erin. Voor dat laatste moeten ze echter wel op zoek naar partijen die dat kunnen en willen faciliteren. Dat kunnen decentrale partijen zijn, ongevoelig voor juridische druk, maar ook partijen die de risico’s voor lief nemen en gewoon doorgaan met het leveren van diensten.
Op lange termijn is de verwachting daarom dat de impact minimaal is. Er zijn analisten die stellen dat het zelfs een averechtse uitwerking heeft; zij menen dat economische activiteit zich hierdoor verspreidt (lees: decentraliseert) en juist ongrijpbaarder wordt.
We zijn daarom nog (lang) niet af van China FUD. Een toezichthouder die aan gezichtsverlies lijdt, laat graag haar tanden zien. Daarmee begon ze in 2013 met het opwerpen van drempels, bouwde die in 8 jaar tijd uit tot een flinke omheining, en zal daarmee doorgaan tot er een Grote Cryptomuur is opgetrokken. Een muur van harde taal en uiterlijk vertoon, met daarachter één en dezelfde wet.