Vastberadenheid bij Jerome Powell om de rente verder te verhogen, bank runs op Amerikaanse banken en toezichthouders die zich hebben voorgenomen om crypto te verstikken. Het is niet gek dat we deze week wat turbulentie zagen op de bitcoinmarkt.
Marktupdate
BREAKING: SVB FINANCIAL GROUP (SIVB) HALTED AGAIN ON VOLATILITY, DOWN 60%
In New York begon de handelsdag gisterenmiddag optimistisch. De grote aandelenindex S&P 500 maakte bij de opening een sprongetje naar bijna 4018 punten. Maar al binnen een half uur ging het bergafwaarts en een halve dag lager stond de index 3,5 procent lager op 3881 punten.
Zorgen over de bankensector zijn de drijvende kracht achter de rode cijfers. De KBW Bank Index daalde 7,7 procent, de grootste daling sinds juni 2020.
De hoofdrolspeler in dit drama is Silicon Valley Bank (SVB). Die maakte slechte cijfers bekend en kondigde aan aandelen uit te geven om de financiële positie te verbeteren. Het aandeel crashte meteen na opening al bijna 40 procent. De handel in het aandeel werd later nog een paar keer stilgelegd wegens te snelle koersdaling.
SVB is een grote Amerikaanse bank, nummer 15 op de ranglijst van meeste deposito’s. Zou deze omvallen dan is dat het een-na-grootste bankfaillissement in de geschiedenis van de VS.
Wat is er aan de hand bij SVB? Heeft het iets te maken met het faillissement van Silvergate Bank? Zijn andere banken ook in de problemen?
Aan de problemen bij SVB en Silvergate ligt hetzelfde mechanisme ten grondslag. In 2020 en 2021 stroomde er bakken met geld deze banken binnen. Bij SVB nam het totaal aan deposito’s toe van 62 naar 189 miljard dollar.
Om daar rendement op te maken kochten ze langlopende obligaties, waaronder 80 miljard aan mortgage backed securities met een looptijd van meer dan 10 jaar.
In 2022 begon de rente snel op te lopen. Bij stijgende rente daalt de waarde van een obligatie. Hoe langer de looptijd, hoe sterker dit effect.
Dit is een papieren verlies waar je geen last van hebt als je de obligaties aanhoudt tot het einde van de looptijd. Maar wat nou als je ze vroegtijdig moet verkopen? Tsja, dan wordt het papieren verlies ineens een echt verlies!
Precies dat gebeurde bij SVB en Silvergate. Rekeninghouders namen geld op en de banken moesten tegen verlies hun obligaties verkopen. SVB heeft al 21 miljard dollar aan obligaties verkocht en liep daardoor een scheur op van 1,8 miljard dollar.
Hadden we dat dan niet kunnen zien aankomen in de cijfers van de bank?
Niet gemakkelijk. Banken hebben een flink deel van hun obligaties geparkeerd in de boekhoudkundige vakjes ‘available for sale’ en ‘held to maturity’. In beide gevallen zie je de dagelijkse waardestijging en -daling niet terug in de winst- en verliesrekening van de bank. Alfonse Peccatiello legt dat uit in deze Twitter-draad.
De Amerikaanse bankentoezichthouder FDIC rapporteert wel over de mogelijke verliezen bij Amerikaanse banken in deze twee categorieën. Hieronder zie je in de grafiek dat het oploopt tot boven de 600 miljard dollar aan verliezen.
Voor veel banken zijn wat verliezen prima te verteren, ze staan er een stuk beter voor dan in 2008. Toch is de situatie zorgelijk. Als veel mensen tegelijk uit voorzorg hun geld weghalen, dan moet de bank enorme hoeveelheden obligaties tegen verlies verkopen. Zelfs een kleine bankrun kan al dodelijk zijn.
Het kwetsbaarst zijn de banken die in 2020 en 2021 veel geld binnen zagen komen. Zij hebben bij de toen nog heel lage rente obligaties gekocht en zitten met veel ongerealiseerde verliezen. Bij Silvergate kwam de instroom van nieuw geld van cryptobedrijven. Bij SVB van tech-startups. Of er nog meer banken op omvallen staan? Het zou best kunnen, in het geruchtencircuit heb ik alleen vandaag al vier namen langs zien komen.
In onderstaande grafiek staan de S&P-500 en bitcoin getekend. Het is opvallend hoe sterk de koersbewegingen op elkaar lijken.
Bitcoin denderde gisteren met de banken mee naar beneden. Maar de zwakte voor bitcoin begon al eerder. Al sinds vorige week vrijdag is de liquiditeit laag en de markt stuurloos. Die daling zat er al lang aan te komen, de onrust gisteren gaf alleen het laatste zetje.
Tijdens de daling gisterenavond zagen we de grootste hoeveelheid long liquidaties in tijden. Alleen al voor bitcoin registreerde CoinGlass dat voor 100 miljoen dollar aan long posities gedwongen werd gesloten.
Bitcoin geeft gemengde signalen over waar hij zit in de marktcyclus. Hebben we het dalende stuk van de bearmarkt nou achter de rug, of nog niet?
In de eerste helft van januari steeg de koers van bitcoin van 16.500 dollar naar boven de 21.500 dollar. Slecht nieuws leek de koers niet veel meer te raken, en in de maand erna klom de koers naar boven de 25.000 dollar. Dat terwijl aandelen en goud het zwaar hadden.
