Vorige week schreven we uitgebreid over de val van drie Amerikaanse banken, Silvergate Bank, Silicon Valley Bank, en Signature Bank. Daardoor verloor de Amerikaanse cryptosector drie cryptovriendelijke banken. We eindigden de News-brief met de notie dat “het einde van dit hoofdstuk in de Amerikaanse financiële geschiedenis nog niet geschreven is”.

Little did we know...

Een week later hebben ’s werelds grootste centrale banken samen een bestaand programma aangescherpt om te voorkomen dat de wereld zonder dollars komt te zitten door de paniek die de markten bezighoudt. Het betreft zogeheten Central Bank Liquidity Swaps. Onder die noemer konden centrale banken wekelijks bij de Federal Reserve aankloppen om hun eigen munt te ruilen voor de dollar door een kortlopende lening aan te gaan. De frequentie van dat programma is flink verhoogd; er wordt nu gewerkt met een dagveiling.

Dit type liquiditeitssteun van de Fed is niet nieuw. Tijdens de obligatiemarktcrisis van 1994 schoot de Fed de centrale banken van Canada en Mexico op deze manier te hulp. De Fed kreeg de rol als ’s werelds lender of last resort. Kan je nergens meer terecht voor dollars? Dan zorgt de Fed voor de benodigde liquiditeit. Er zijn perioden waarin centrale banken daar gretig gebruik van maken. Denk aan de kredietcrisis die in de zomer van 2007 ontstond, maar ook aan de coronacrisis die in het voorjaar van 2020 startte.

Leidt de huidige onrust op financiële markten tot een soortgelijke periode?

Vooralsnog lijkt het erop dat de aanscherping van het bestaande programma een voorzorgsmaatregel betreft. De centrale bank bereidt zich voor op de mogelijkheid dat het internationale banksysteem onder stress zijn taken niet meer goed uitvoert, zoals het voorzien in financieringen.

De FRA-OIS spread wordt sinds de kredietcrisis als indicator gebruikt voor de mate van stress in de (Amerikaanse) banksector. Meer daarover lees je hier.

Het is het derde vangnet dat de Amerikaanse centrale bank in korte tijd verruimt. Eerder betrof het een versoepeling van de voorwaarden waaronder commerciële banken bij de Fed terecht kunnen om voor een korte periode geld te lenen. Daar bovenop werd het BTFP-programma in stelling gebracht. Daarmee schiet de centrale bank commerciële banken in nood te hulp door hun langlopende obligaties om te zetten in cash.

Al die vangnetten konden niet voorkomen dat Credit Suisse afgelopen weekend onderuit ging. De onzekerheid rond de bank werd te groot, werd zondagavond tijdens een ingelaste persconferentie verteld. Klanten bleven geld weghalen en ingrijpen was noodzakelijk. Het Zwitserse UBS neemt voor ruim 3 miljard euro zijn landgenoot over.

Dat akkoord werd niet zonder slag of stoot bereikt. Vorige week woensdag probeerde de Zwitserse centrale bank de boel te sussen. Ze vertelde in een persbericht dat er niets mis is met de boeken van Credit Suisse en dat ze zal inspringen met liquiditeit als dat nodig is. Dat deed ze een paar uur later. Credit Suisse maakte bekend 50 miljard Zwitserse frank aan extra cash te lenen bij de centrale bank. De opluchting die dat opleverde in de aandelenmarkt was van korte duur.

Zo zie je dat het moeilijk is om verlies van vertrouwen snel te herstellen. De aandelenmarkt reageerde weliswaar positief op de ingreep van de centrale bank, maar in de reële wereld bleven klanten hun geld opnemen. Geld trekt logischerwijs weg van een gehavende bank, op zoek naar een veilige kluis. De Zwitserse centrale bank werd daardoor in een lastig parket gebracht. Het omvallen van Credit Suisse kan een risico vormen voor het wereldwijde financiële systeem. Maar zelf de bank redden is lastig; de balans van 575 miljard dollar is eenvoudigweg te groot. Er was een koper nodig.

Die vond ze in UBS. Het grootste pijnpunt in de onderhandelingen was de overnameprijs. UBS bood 1 miljard dollar voor een bank die een half jaar geleden nog rond de 18 miljard dollar werd gewaardeerd. Uiteindelijk sloot de deal op een waardering van 3,3 miljard dollar, met als sappige kers op de taart een garantstelling van de Zwitserse overheid als Credit Suisse grote verliezen maakt. Dat de Zwitserse autoriteiten alles op alles hebben gezet om deze deal te forceren, getuigt ervan dat de problemen bij Credit Suisse groot waren.

Nu het lot van Credit Suisse bezegeld is, dringt de hamvraag zich op of hiermee de angel uit de onrust is gehaald.

Het eerste voorzichtige antwoord komt van de aandelenmarkt. De aandeelhouders van UBS lijken niet erg tevreden met de overname. De koers daalde vanmorgen met ruim 13 procent. Ook andere Europese banken hebben het zwaar. De Stoxx 600 Banks Index staat meer dan 5 procent in de min.

In de VS ligt nu het vergrootglas op First Republic, een middelgrote financiële instelling die afgelopen week 30 miljard dollar ontving van elf grote Amerikaanse banken. Het is onduidelijk of die injectie voldoende is om de bank overeind te houden. Kredietbeoordelaar S&P lijkt te denken van niet. Hij beoordeelt de obligaties van de bank nu op een schamele B+.

Tekenend is ook de oproep van een coalitie van meer dan honderd middelgrote Amerikaanse banken gericht aan de FDIC. De coalitie wil dat de toezichthouder de komende twee jaar alle deposito’s verzekert, zodat het vertrouwen in de banksector kan herstellen. De groep zegt dat het risico op meer bankruns groot is. Dat komt omdat klanten hun geld verplaatsen van regionale banken naar grootbanken die als too big to fail worden gezien.

Het belangrijkste deel van het antwoord op de hamvraag horen we mogelijk aanstaande woensdagavond. De Fed maakt dan de nieuwe beleidsrente bekend. De futuresmarkt gaat ervan uit dat de rente met 25 basispunten wordt verhoogd. Belangrijker zijn wellicht de woorden die Fed-voorzitter Jerome Powell uitspreekt in de persconferentie die volgt op het rentebesluit. Blijft hij streng hameren op het omlaag brengen van de inflatie, of horen we onder druk van de banksector de eerste tekenen van een kentering?

Eenderde van de markt denkt dat de beleidsrente gelijk blijft. Tweederde gaat uit van een verhoging van 25 bps. Een verhoging van 50 bps staat op dit moment niet op de kaart.

We maken nog even een uitstapje naar de drie gevallen ‘cryptobanken’.

Van Silvergate weten we dat de bank stopt te bestaan. De twee andere banken, Signature en SVB, zijn door de FDIC in de verkoop gezet. Dat meldde Reuters afgelopen donderdag. Opvallend daarbij is dat de bronnen van Reuters aangeven dat de verkoop van Signature alleen doorgaat als de koper alle cryptoactiviteiten staakt. Voor sommige cryptoanalisten is het de definitieve bevestiging dat de sluiting van de bank een gerichte actie tegen crypto betreft.

Dit weekend is voor Signature een koper gevonden. Flagstar Bank, een dochter van New York Community Bancorp, neemt de rekeningen, leningen en kantoren over. Een deel van de inboedel blijft onder beheer van de FDIC: “Flagstar Bank’s bid did not include approximately $4 billion of deposits related to the former Signature Bank’s digital banking business.” Met andere woorden, voor de cryptoactiviteiten wordt nog onderdak gezocht. Maar of die er ooit gaat komen?

De aanhangers van Operation Chokepoint 2.0 hebben in de Amerikaanse senator Tom Emmer een medestander gevonden. Emmer schrijft dat recente gebeurtenissen erop wijzen dat (bank)toezichthouders hun autoriteit als wapen inzetten tegen legaal opererende cryptobedrijven. Hij wijst er ook op dat hierdoor innovatie stagneert binnen de VS. Voor volgende week vrijdag moet de toezichthouder reageren.

Net als vorige week sluiten we het bankverhaal af met de kanttekening dat de ontwikkelingen elkaar snel opvolgen. Zolang de financiële markten en de banksector de aandacht opeisen, zullen gebeurtenissen die specifiek zijn aan bitcoin en crypto zich grotendeels op de achtergrond afspelen.

Uit de community

Gisteren plaatste Mike een bericht over het nieuws dat Microsoft experimenteert met de integratie van een non-custodial wallet in Edge, hun webbrowser.

Het is een op ethereum-gebaseerde wallet die qua werking gelijk is aan MetaMask. De gebruiker kan wisselen tussen accounts en direct vanuit de wallet het ene token voor de andere ruilen. Voor die functie werkt Microsoft samen met ConsenSys. Het experiment bevat nog geen bitcoinwallet; wel staan er referenties naar bitcoin in de code van de browser. Dat wekt de suggestie dat Edge-gebruikers in de toekomst ook met bitcoin kunnen werken.

De vraag van Mike: is het nu goed of slecht dat Microsoft hiermee komt? Jouw mening horen we graag!

Ander nieuws

Relatief veel aandacht ging afgelopen week uit naar voormalig Coinbase-cto Balaji Srinivasan. Hij zegt dat we binnenkort een periode van hyperinflatie ingaan, en dat daardoor de prijs van bitcoin naar boven de 1 miljoen dollar stijgt.

Om zijn voorspelling kracht bij te zetten, is hij met twee personen een weddenschap aangegaan. Balaji zet per weddenschap 1 miljoen dollar (USDC) op het spel en zijn tegenpartij legt 1 BTC in. Is de prijs over 90 dagen nog niet tot boven de miljoen gestegen? Dan verliest Balaji de weddenschap en is hij zijn ingelegde USDC’s kwijt.

De weddenschap lijkt onderdeel te zijn van Balaji’s campagne waarmee hij een punt wil maken over de staat van het traditionele financiële systeem. Hij noemt banken insolvabel, de overheid medeplichtig en leugenachtig, en waarschuwt voor plotselinge en snelle waardedaling van staatsgeld. De stijging van de bitcoinprijs te midden van dit tumult werkt volgens Balaji als de brandmelder die onnodig leed kan voorkomen.

De kans is natuurlijk nihil dat bitcoin daadwerkelijk het koersdoel van Balaji bereikt. Maar medelijden hoef je met hem niet te hebben; afhankelijk van hoeveel bitcoins hij bezit, hoeft de koers niet ver te stijgen om de kosten van de campagne terug te verdienen.

De overige gebeurtenissen in het kort op een rij:

  • Nieuwe Europese wet stelt (onuitvoerbare) eisen aan smart contracts. Het betreft de Data Act die op 14 maart door het Europees Parlement gestemd is. De wet stelt “dat een smart contract interne functies moet hebben waarmee de werking van het contract gestopt of onderbroken kan worden”.
  • Britse ponden bij Binance niet meer welkom. Skrill Limited, de betaalpartner van Binance in het VK, heeft de stekker eruit getrokken. Eerder in maart maakten twee Britse banken bekend om de geldstroom naar cryptocurrency exchanges te beperken. Zo mogen klanten van Nationwide niet meer dan 5000 pond per dag aan cryptoactiva aanschaffen.
  • Lancering FedNow staat in juli op de planning. Dat zegt de Federal Reserve. FedNow is de Amerikaanse versie van de Europese Instant Payments-standaard. Het systeem faciliteert overboekingen waarbij het bedrag binnen enkele seconden op de rekening van de ontvanger staat, elke dag van het jaar. Volgens sommige analisten is dit een eerste stap in de lancering van een CBDC.
  • Rechter verwerpt kritiek op deal tussen Binance en Voyager. Tot tweemaal toe is een poging gedaan de deal te blokkeren. In eerste instantie door de SEC, die stelde dat de effectenwet werd overtreden. Daarna stapte het Openbaar Ministerie op dezelfde grond naar voren. In beide gevallen zette de rechter een streep door de argumenten.
  • De deuren van Fidelity Crypto zijn stilletjes geopend. Daarmee hebben “miljoenen Fidelity-klanten” toegang gekregen tot de handel in bitcoin en ether. De toegang was eerder beperkt tot een klein aantal gebruikers die via een wachtlijst werden toegelaten. Fidelity noemt de handel commissievrij, maar vermeldt wel een spread te hanteren die oploopt tot 1 procent van de order.
  • BlackRock ziet ‘zeer interessante ontwikkelingen’ rond cryptoactiva. Dat blijkt uit de jaarlijkse brief die bestuursvoorzitter Larry Fink aan aandeelhouders stuurt. “In opkomende economieën zijn we getuige van enorme kostenreductie rond digitale betalingen”, zegt Fink. “De kosten komen omlaag en financiële inclusie verbetert. We zien rond digital assets spannende en verrassende toepassingen ontstaan.”
  • Politiediensten halen ChipMixer offline en nemen apparatuur in beslag. Volgens Europol faciliteerde ChipMixer het witwassen van geld. In totaal zou er 152.000 bitcoin zijn witgewassen via de mixer, ofwel zo'n 2,73 miljard euro. In totaal is er 7 terabyte aan data en ruim 1900 BTC in beslag genomen.
  • Laatste test voor Ethereum’s Shanghai update geslaagd. Na het doorvoeren van de Shanghai-update is het voor ether-stakers mogelijk om hun bezit weer op te nemen naar een eigen wallet. Ergens in april moet de update definitief worden doorgevoerd.

Tot slot

Je bent weer helemaal bij! Hebben we iets gemist, of wil je zelf iets toelichten? Komt langs op de Community, dan praten we daar verder.