Bitcoin is een kracht ten goede

Deze week openen we News met een ietwat zweverige titel. Maar geen zorgen, over een minuut of vijf weet je precies wat we ermee bedoelen.

Tijdens vakanties en feestdagen draaien de nieuwspersen vaak op lager tempo dan normaal. Het kabaal dat er was, kwam van buiten de cryptosector. Daarbij trekken grote en complexe dossiers de aandacht. Denk aan de woningcrisis, de natuurcrisis, een opzwellende kabinetscrisis, en meerdere geopolitieke crisissen. In die context is het prettig dat het rond bitcoin relatief rustig was.

In NRC kreeg DNB-president Klaas Knot de ruimte om op de recente bankencrisis in te gaan. Hij zegt dat Europese banken heel solide zijn en dat veilige depositobanken echt niet nodig zijn. Zo’n saaie bank is volgens Knot een vorm van nostalgie. Een charmant idee uit het verleden dat nu niet meer werkt, want dit soort banken “leiden tot hogere kosten voor de consument”.

Knot heeft een veel beter idee, de digitale euro. “Burgers kunnen mogelijk in de toekomst een rekening bij de centrale bank krijgen. Vervolgens kunnen ze er, bijvoorbeeld met een app op hun telefoon, boodschappen mee doen”, zegt Knot. Klinkt mooi, maar meneer Knot stuurt ons met een kluitje het riet in. De ontwerpeisen aan de digitale euro voorkomen dat hij als volwaardig alternatief kan dienen voor een publieke (spaar)bank.

Helaas werd de met mooie volzinnen omklede centralebankpropaganda zonder weerwoord overgenomen.

We zien dat overigens vaker bij DNB. De toezichthouder neemt een beleidsdoel als uitgangspunt, redeneert daar met een gewichtige nota naartoe, en gebruikt een persmoment om een activistische versie daarvan te presenteren bij monde van een van de directieleden. Het imago van de centrale bank als ‘onafhankelijk kennisinstituut’ zorgt ervoor dat het verhaal voor zoete koek wordt geslikt, of het nu deugt of niet. Begin 2022 werd dit draaiboek uit de kast gehaald bij het aankaarten van bitcoins energieverbruik.

Iets soortgelijks zagen we gisteren in The New York Times. Journalist Gabriel J.X. Dance reisde naar de staten Texas en North Dakota om de “echte kosten van bitcoinmining” in kaart te brengen. Dance schrijft dat bitcoinminers enorme vervuiling veroorzaken en de kosten daarvan deels bij de burger terechtkomen. Zijn artikel laat bij veel mensen de afdronk achter dat bitcoin eigenhandig verantwoordelijk is voor de verwoesting van het klimaat. Een parasiet die links- of rechtsom bestreden moet worden.

The Real-World Costs of the Digital Race for Bitcoin

Bitcoin mines cash in on electricity — by devouring it, selling it, even turning it off — and they cause immense pollution. In many cases, the public pays a price.

The New York TimesBy

Critici wijzen erop dat de redenering van Dance grotendeels een kwestie van creatief boekhouden betreft. Zij zeggen dat de NYT de emissie gemiddeld met meer dan 80 procent overschat. Volgens hen is de rekenmethode van de NYT ongeschikt om aan bitcoins klimaatimpact te rekenen. Ze zeggen bovendien dat de gebruikte data verouderd is, en dat meermaals kosten worden genoemd zonder daarbij de baten te belichten. “Grote en opzettelijke manipulatie van de werkelijkheid”, oordeelt een mining-analist van Galaxy Digital. “Een gevalletje cherry picking inception”, zegt klimaatactivist Daniel Batten.

Het probleem is dat beide kampen doorschieten in hun berichtgeving.

Waar de tegenstander het beeld schetst dat bitcoin enkel kosten heeft, probeert de voorstander te onderbouwen dat bitcoin de schoonste industrie is die bestaat. De waarheid ligt zoals gewoonlijk in het midden. Die begint met de erkenning dat het erg lastig is om te meten welke stroomverbruiker precies verantwoordelijk is voor de uitstoot die plaatsvindt bij de opwekking van elektriciteit. Daar zijn tientallen methoden voor, met sterk uiteenlopende uitkomsten. Vanwege deze complexiteit is dit vraagstuk erg vatbaar voor doelredeneringen. Je redeneert dan (half)bewust en handig slalommend naar een conclusie die je al lang begeerde.

Een rode vlag voor zo’n situatie is het ontbreken van twijfel bij het beantwoorden van een complex vraagstuk. Een objectieve beschouwing geeft die twijfel de ruimte door meerdere invalshoeken te belichten en balans aan te brengen tussen de verschillende zienswijzen die er onherroepelijk zijn. Zij maakt expliciet waar de onzekerheid zit en biedt handvatten die kunnen helpen om tot een preciezer oordeel te komen.

Bij de longread van Dance staat deze rode vlag flink te wapperen. Dat zit hem vooral in wat hij niet heeft opgeschreven. In dit Twitter-draadje vind je daarvan een aantal sprekende voorbeelden. Maar ook daarin ontbreekt wat ons betreft het belangrijkste argument: het nut dat bitcoin voor miljoenen mensen heeft. En nee, het gaat niet om de prijs van bitcoin en de koerswinsten (of -verliezen).

We zijn gewend dat een nieuwe, opkomende technologie als eerst haar waarde laat zien in de rijke delen van de wereld. Dat was zo bij de opkomst van het internet, de introductie van de smartphone, en ook bij de doorbraak van AI zijn de geprivilegieerden er als de kippen bij. Voor bitcoin is het precies andersom: het is een hulpmiddel dat in de eerste plaats opportuun is voor mensen in arme, opkomende economieën of in precaire omstandigheden.

En ja, die zijn er helaas in overvloed. Meer dan 4 miljard mensen leven onder een (semi-)autocratisch regime, waar het financiële systeem tegen hen gebruikt kan worden. Meer dan 1 miljard mensen hebben geen bankrekening. Er zijn 300 miljoen mensen die moeten dealen met hyperinflatie, zoals in Turkije, Libanon, Argentinië en Venezuela. Er zijn miljoenen mensen die moeten vluchten voor hun leven, bijvoorbeeld door oorlog of verdrukking.

Het zijn deze groepen die als eerste het nut van bitcoin inzien. Niet wij, in het Westen, waar we al onze privileges, onze mensenrechten, ons functionerende banksysteem en onze relatief lage inflatie als vanzelfsprekend beschouwen.

Hoe bitcoin deze mensen helpt?

• Het helpt mensen zonder bankrekening, omdat je die niet nodig hebt. Een eenvoudige telefoon is alles wat je nodig hebt om te kunnen betalen en sparen.
• Het helpt mensen in autocratische regimes omdat de staat (de toegang tot) hun geld niet meer zomaar en zonder reden kan bevriezen.
• Het helpt mensen die te maken hebben met hyperinflatie aan een optie om hun (spaar)geld te beschermen tegen snelle waardedaling.

Om deze redenen worden de top 10-lijstjes van landen met de hoogste adoptiegraad van cryptoactiva vaak aangevoerd door landen uit Afrika, Zuid-Amerika, en Azië.

Bitcoin is in essentie een force for good. Een kracht ten goede die door haar ontwerp als eerste gebruikt wordt door de mensen die daar de grootste noodzaak toe hebben.

Bij verhitte debatten over broeikasgassen is het belangrijk om dit in het achterhoofd te houden en - op zijn minst - te vermelden.

Uit de community

De bankcrisis roept soms de vraag op of er alternatieven zijn voor het bewaren van je geld. Voor bitcoiners is dat gesneden koek. Zij zijn gewend aan het idee dat je geld zelf kunt bewaren. Maar ook het schijnbaar eenvoudige being your own bank brengt uitdagingen met zich mee.

Neem bijvoorbeeld het genereren van een private key. Veel mensen gebruiken daar een hardware wallet voor, zoals die van Ledger. “Ik vertrouw erop dat Ledger de seed op de juiste manier genereert”, schrijft Richard. “Maar is dat wel verstandig? Hoe weet ik zeker dat het écht een willekeurige seed betreft?”

Het klopt dat je als hardware wallet-gebruiker niet anders kunt dan vertrouwen op de juiste werking ervan. Maar je vertrouwt niet alleen op de producent, ook op de bedrijven en individuen die de werking ervan controleren. Een voorbeeld van een rapportage daarover vind je hier; de zorg van Richard wordt er ook in aangekaart.

Dat neemt niet weg dat je altijd je eigen seed kunt genereren, bijvoorbeeld met spelkaarten of dobbelstenen. Heb jij dat weleens gedaan? Laat je horen, want we zijn benieuwd naar je ervaringen!

Nieuwsoverzicht

De belangrijkste gebeurtenissen in het kort op een rij:

• Bittrex vertrekt met slaande deuren uit de Verenigde Staten. Oprichter Richie Lai noemt daarbij expliciet de “aanhoudende onzekerheid over regelgeving” en “een gebrek aan interesse van Amerikaanse regelgevers”. Volgens Lai lijkt de VS vastbesloten de industrie te vernietigen en naar het buitenland te sturen. Bittrex is niet de enige die deze conclusie trekt.
• Bitcoin-whitepaper te vinden op elke Apple-computer? De Amerikaanse techblogger Andy Baio deed een opmerkelijke vondst tijdens een poging de verbinding met zijn printer te herstellen. In de app VirtualScanner blijkt de whitepaper van bitcoin te zijn verstopt. Vanaf macOS Mojave staat deze applicatie standaard geïnstalleerd. Zoek er niet teveel achter: vermoedelijk heeft de ontwikkelaar van de applicatie zijn werk niet netjes achtergelaten.
• Paxful stopt, oprichters met ruzie uit elkaar. Dat zegt Ray Youssef op Twitter. Youssefs oud-compagnon Artur Schaback begon vorig jaar een rechtszaak tegen hem. Inhoudelijk is daar weinig over bekend. Als andere redenen noemt Youssef vertrekkend personeel en de alsmaar toenemende regeldruk.
• VC’s staken in maart 770 miljoen dollar in de cryptosector. Dat schrijft analist Wu Blockchain. Het meeste ging naar Ledger, EigenLayer en Scroll. Het totaal ligt 19 procent lager dan een maand eerder en 80 procent lager dan een jaar eerder. In maart 2022 kreeg de sector een injectie van 3,89 miljard dollar.
• Chinese verzekeraar Pacific Insurance start investeringsfondsen voor crypto. De Hongkongse tak van het staatsbedrijf werkt daarvoor samen met Waterdrop Capital. Fonds 1 is gericht op (vroege) investeringen in blockchainbedrijven en in fonds 2 worden activa verzameld die staking-inkomsten bieden.
• Grote Zwitserse bank gaat cryptoactiva aanbieden aan haar klanten. “Digitale activa zijn een integraal onderdeel geworden van de financiële wereld”, zegt PostFinance-cio Philipp Merkt. “Onze klanten willen toegang tot deze markt via hun vertrouwde bank.” Bij PostFinance, de financiële dienstverlener van Swiss Post, bankieren meer dan 2,5 miljoen Zwitsers.
• Cryptobezitters ontduiken massaal belastingplicht? Volgens Bloomberg geeft slechts 0,53% van alle bezitters de waarde van de portefeuille op. Bloomberg baseert zich op een “studie van een Zweeds techbedrijf”. De kanttekening dat het helemaal niet om een studie gaat (maar om een blogpost) ontbreekt. Ook wordt niet gemeld dat de gebruikte methode rammelt. De getallen zijn gebaseerd op trends in online zoekgedrag in de periode dat de aangifte gedaan moest worden.
• Duitsland baant de weg voor cryptoaandelen. Dat zegt Patrick Hansen, beleidsdirecteur bij Circle. Een nieuwe wet moet volgens het Ministerie van Financiën de kapitaalmarkt moderner en efficiënter maken. Onderdeel daarvan is de mogelijkheid om aandelen uit te geven als elektronische effecten. Een blockchain mag daarvoor gebruikt worden als register.

Tot slot

Je bent weer helemaal bij! Hebben we iets gemist, of wil je zelf iets toelichten? Komt langs op de Community, dan praten we daar verder.