In 1908 deed Henry Ford iets wat de wereld nooit voor mogelijk had gehouden. Auto’s waren destijds een speeltje voor de rijken, een technologisch snufje waar je als gewone man alleen maar van kon dromen. Maar Ford zag iets wat niemand anders zag: de kracht van schaal, efficiëntie en eenvoud. Zijn Model T, geïntroduceerd in oktober van dat jaar, werd aangekondigd als “een auto voor de massa”. Betaalbaar, betrouwbaar en gemaakt om de tand des tijds te doorstaan. De verwachtingen waren torenhoog, maar zelfs de meest optimistische voorspellingen bleken achteraf te bescheiden.

In totaal produceerde Ford meer dan 15.000.000 exemplaren van de Model T (bron)

In de eerste maanden na de lancering overstroomden de bestellingen de fabriek. Mensen stonden letterlijk in de rij om hun plek op de wachtlijst zeker te stellen. En zodra de eerste exemplaren de weg opgingen, gebeurde er iets magisch: de wereld begon te bewegen. Niet alleen de elite, maar gewone arbeiders, boeren en kleine ondernemers kregen toegang tot een mobiliteit die hun leven radicaal veranderde. Het ging niet langer over een luxeproduct; dit was een revolutie.

Ford had de lat niet alleen gehaald, hij had hem compleet uit het zicht getild. En dat brengt ons naar een ander moment, meer dan een eeuw later, waarin de verwachtingen torenhoog waren, maar de realiteit ze overtrof: de introductie van de spot bitcoin ETF’s.

Afgelopen zaterdag was het precies een jaar geleden dat de eerste fondsen hun deuren openden. Hoe groot dat eerste jaar was? “MASSIVE”, schrijft Bloomberg-analist James Seyffart op X.

Ondanks een korte fase van prijsdaling in de eerste weken na lancering – het omgezette fonds van Grayscale liep leeg – steeg BTC in 2024 van ongeveer 42.000 dollar naar 93.000 dollar, een stijging van 120%.

Laten we het succes van de bitcoinfondsen eens schetsen aan de hand van drie veelzeggende indicatoren.

Ten eerste de snelheid waarmee ze groeiden. BlackRocks ETF (IBIT) deed dat sneller dan ooit tevoren. Binnen een jaar had het fonds $33 miljard in kas, een record waarmee het alle anderen ver achter zich laat. De ETF van Fidelity (FBTC) volgt op gepaste afstand, maar is nog steeds de op drie na grootste ETF ooit na een jaar.

Ten tweede het aantal bitcoins dat de fondsen in beheer hebben voor hun klanten. Opgeteld is dat nu meer dan de 1,1 miljoen BTC die aan de wallet van Satoshi Nakamoto wordt toegeschreven.

Ten derde het handelsvolume, voor beleggers een belangrijke graadmeter van de gezondheid van een beleggingscategorie. De ETF’s hadden een cumulatief handelsvolume van 38 miljard dollar tijdens hun eerste maand en meer dan 660 miljard dollar na één jaar.

Het aantal bitcoin dat de Amerikaanse bitcoinfondsen in beheer hebben (bron)

Om dit in perspectief te plaatsen: de instroom in de bitcoin ETF’s is ongeveer tien keer groter dan de instroom van de eerste twaalf maanden van de eerste Amerikaanse goud-ETF in 2004.

Kortom, in korte tijd ontvouwde bitcoin zich als de snelste groeier ooit en werd definitief op de radar gezet van beleggers wereldwijd. Ook grote, institutionele beleggers kunnen er niet meer omheen. Zeker niet na de lancering van de eerste opties op de fondsen, waarvan de handel in november van start ging. Daarmee kunnen dergelijke beleggers het koersrisico van BTC, dat zoals bekend enorm volatiel is, afdekken. Ook dit product was een succes, met handelsvolumes die in de top stonden van alle verhandelde optiecontracten.

Was het dan enkel een jaar van rozengeur en maneschijn?

Veel bitcoiners zijn content met de ETF’s en de prijsstijging. Maar er is ook kritiek. De waardepropositie van BTC hangt uiteraard sterk samen met de eigenschap dat niemand over het geheel beschikt; het is een decentraal netwerk. Doordat een steeds groter percentage van de beschikbare BTC nu naar een paar grote financiële instellingen stroomt, ontstaat het risico dat hun invloed te groot wordt, zo luidt de kritiek.

Het is inderdaad wat griezelig: Coinbase heeft ruim 1 miljoen BTC van de ETF’s in bewaring. Stel dat daarmee iets misgaat. Dit is een klein risico, maar stel nou… Stel dat er een Mt. Gox-achtig fiasco plaatsvindt. Dan is het vertrouwen dat de instituties voorzichtig hebben opgebouwd in de ETF’s waarschijnlijk voorgoed verdwenen. Bitcoin zou het in technische zin wel overleven, maar de prijs krijgt een optater die nog jaren zou doordreunen.

Een ander ongemak waarover je Bitcoiners soms hoort, is dat whales als MicroStrategy te veel hun stempel drukken op de cultuur van bitcoin. Ze bepalen het narratief voor een flink deel. Een voorbeeld is Michael Saylors interpretatie van bitcoin als “digitaal kapitaal”. Was BTC niet ook bedoeld als digital cash?

Gelukkig blijft het voorlopig slechts bij narratieven. Whales hebben geen directe invloed op de doorontwikkeling van het bitcoinprotocol en ook geen vetorecht over welke transacties wel of niet worden uitgevoerd. De Blocksize Wars van 2017 laten zien dat economische macht niet automatisch betekent dat een machtig kamp zijn wil kan doordrukken.

Maar toch. Grote bitcoinbezitters zullen er natuurlijk alles aan doen om de waarde van hun bezit te behouden en te laten groeien. Of dat de komende jaren op een manier gaat waar iedereen gelukkig van wordt?

Het is de spagaat van een decentrale technologie. Iedereen mag bitcoin gebruiken zoals het hem goeddunkt. Ook institutionele beleggers. Ook de bewaarders van de ETF-miljarden. En ook Michael Saylor, die in een steeds hoger tempo zijn bitcoinkas spekt!

Ben je Plus-lid? Dan gaan we door met de volgende onderwerpen:

  1. Cryptowereld viert vertrek Trudeau
  2. Mogen grote Zuid-Koreaanse beleggers weer meedoen?
  3. FTX is weer terug... in de EU!