Je hebt vast de afkorting DARPA weleens gezien. Het staat voor Defense Advanced Research Projects Agency, een instituut van het Amerikaanse ministerie van defensie dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van militaire technologie. De voornaamste taak van DARPA is het beheer van onderzoeksgelden.

In 2003 gebruikte het zijn financiering voor de ontwikkeling en lancering van het project FutureMAP – Futures Markets Applied to Prediction. Het doel van DARPA was om voorspellingsmarkten in te zetten om belangrijke geopolitieke gebeurtenissen te zien aankomen.

FutureMAP was ontworpen om de handel in verschillende vormen van geopolitiek risico te faciliteren, waaronder economische en militaire scenario’s. Het idee was om door middel van weddenschappen de collectieve wijsheid van de markt te benutten om nauwkeurige voorspellingen te doen. Dit leek een baanbrekend idee, maar de uitvoering ervan bracht onverwachte ethische kwesties naar voren.

De controverse begon toen details van het project openbaar werden. Deelnemers aan FutureMAP zouden kunnen wedden op de kans op terroristische aanslagen, moord en andere gewelddadige gebeurtenissen. Het idee dat de overheid een marktplaats zou creëren waar mensen konden profiteren van het voorspellen van zulke gruwelijkheden, werd weggezet als afschuwelijk en onethisch. Senatoren Ron Wyden en Byron Dorgan noemden het destijds “ridicuul en grotesk” en “zinloos, beledigend en ongelooflijk stom”.

“How would you feel if you were the King of Jordan and you learned the US defence department was taking bets on your being overthrown within a year?”
Senator Byron Dorgan
“I can't believe that anybody would seriously propose that we trade in death. How long would it be before you saw traders investing in a way that would bring about the desired result?”
Senator Tom Daschle

De publieke en politieke verontwaardiging was zo hevig dat DARPA besloot het project binnen een dag na de onthulling stop te zetten. John Poindexter, het hoofd van de eenheid binnen DARPA die verantwoordelijk was voor de ontwikkeling van FutureMAP, bood kort daarna zijn ontslag aan.

Bron: Financial Times, woensdag 30 juli 2003

Tja, die ophef had je kunnen zien aankomen, denk je wellicht. Maar zo’n gek idee was het niet. Voorspellingsmarkten hebben bewezen effectief te zijn in het voorspellen van uitkomsten. Een bekend voorbeeld is de Iowa Electronic Markets (IEM), die sinds 1988 weddenschappen op verkiezingsuitkomsten organiseert. Onderzoek heeft aangetoond dat de IEM vaak nauwkeuriger zijn dan traditionele opiniepeilingen. In een studie van 49 verkiezingen tussen 1988 en 2000 bleek dat de IEM-voorspellingen op de dag voor de verkiezingen gemiddeld slechts 1,37 procent afweken bij presidentsverkiezingen, 3,43 procent bij andere Amerikaanse verkiezingen, en 2,12 procent bij buitenlandse verkiezingen. Deze markten hebben bewezen betrouwbaarder te zijn dan opiniepeilingen, zelfs maanden van tevoren.

Robin Hanson, een van de vroege voorstanders van voorspellingsmarkten, blijft geloven in het enorme potentieel ervan. Zijn visie is dat beslissingen gebaseerd op marktdata en objectieve informatie betrouwbaarder zijn dan die gebaseerd op subjectieve meningen en politieke invloeden. Hanson geloofde dat voorspellingsmarkten een breed scala aan maatschappelijke beslissingen kunnen verbeteren, van bedrijfsstrategieën tot persoonlijke keuzes zoals huwelijkspartners.

Anno 2024 zien we deze vorm van speculatie terug in decentrale handelsplatforms zoals Polymarket. Die kreeg deze week veel aandacht vanwege indrukwekkende groeicijfers. In mei groeide het ‘weddenschapsvolume’ tot 62 miljoen dollar en het aantal maandelijks actieve gebruikers schoot omhoog naar bijna 15.000. Het platform haalde daarnaast 45 miljoen dollar aan nieuwe financiering op, waarmee het in totaal 74 miljoen dollar aan groeigeld heeft opgehaald. Gokkers hebben bijna 24 miljoen dollar in weddenschappen vaststaan, die wekelijks goed zijn voor meer dan 18 miljoen dollar aan handelsvolume.

Ter vergelijking: het eerste en enige gereguleerde platform voor prediction markets (Kalshi) is goed voor een handelsvolume van 20 miljoen dollar per maand.

Toch kun je je afvragen waarom er ‘maar’ 15.000 mensen maandelijks een gokje wagen. In bredere context is dat al jaren bron van discussie. Als voorspellingsmarkten zoveel potentie hebben, waarom zijn er dan relatief weinig mensen mee bezig en waarom zijn er relatief weinig bedrijven succesvol mee geworden? Anders gezegd, waarom zijn ze impopulair?

Voor het antwoord maken we een uitstapje naar de consument als geldschieter. Je kunt hen grofweg in drie stereotypen indelen: spaarders, gokkers en strategen.

Voor spaarders zijn voorspellingsmarkten oninteressant, omdat het zero-sum games zijn. Sterker, als je rekening houdt met de kosten voor het gebruik van de platforms, zijn het negative-sum games. Mensen die hun vermogen willen laten groeien, zie je logischerwijs eerder investeren dan aan de goktafel staan.

Voor gokkers is een belangrijk element dat het resultaat van de gok snel bekend wordt. Stel je voor dat je aan de roulettetafel staat, je 1000 euro op rood zet en je de uitslag pas over een jaar hoort. De spanning van de gok vervliegt dan snel. In weddenschappen op sportuitslagen zie je dit terug: naarmate een uitslag verder in de toekomst ligt, neemt de interesse die gokkers erin hebben af, ook al is de beloning in potentie veel groter.

Voor strategen, soms in het Engels taalgebied als sharps aangeduid, zijn voorspellingsmarkten oninteressant omdat er onvoldoende spaarders en gokkers aan deelnemen. Dat zijn de groepen waar zij met hun informatievoorsprong geld aan kunnen verdienen. Het scenario waarin sharps tegen sharps handelen vermijden ze liever.

Why prediction markets aren’t popular - Works in Progress
Prediction markets are legal, contrary to popular belief. But they remain unpopular, because they lack key features that make markets attractive.

Met dit in het achterhoofd is het best logisch dat voorspellingsmarkten nog nooit écht van de grond gekomen zijn. De fase van kleine markten en grote spreads zijn ze nog niet ontgroeid. Een manier om die impasse te doorbreken? Het gebruik van subsidies. Deelnemers betalen om te gokken, met als geleverde product de meest precieze voorspelling van een toekomstscenario die je krijgen kunt.

Maar ook daar kleven weer mitsen en maren aan. Je krijgt dan bijvoorbeeld te maken met free riders, die met hun deelname mogelijk de voorspellende waarde van de weddenschap beïnvloeden. Daarnaast is de vraag wie die subsidie betalen wil, zeker als er alternatieven beschikbaar zijn voor het gebruik van voorspellingsmarkten. Denk aan analisten, wetenschappers, consultants en inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Ook Polymarket heeft nog geen manier gevonden om de impasse te doorbreken. Ze belonen market makers voor het verkleinen van de spread, maar dat is geen reden voor de spaarders en gokkers om massaal hun mening uit te drukken door dollars op het spel te zetten. Een jaar geleden is door derden een poging gedaan om geld op te halen voor het subsidiëren van impactvolle weddenschappen, maar dat is helaas gesneuveld voordat de werking ervan getest kon worden.

Blijft over dat Polymarket het voordeel heeft dat het als decentraal platform in een grijs gebied opereert. Kalshi, het enige gereguleerde Amerikaanse platform voor weddenschappen, moet zich houden aan de regels die toezichthouder CFTC voorschrijft. Dat behelst een verbod op weddenschappen in de categorieën terrorisme, moord, oorlog, en gaming. Als het aan de toezichthouder ligt, dit is een actuele kwestie, komen daar de categorieën sport en politiek bij. In 2022 moest Polymarket nog een boete betalen van 1,4 miljoen dollar voor het overtreden van de regels.

Al met al ontstaat het beeld dat, de mooie groeicijfers ten spijt, het ook voor Polymarket lastig wordt om blijvend de massa te bereiken. Of gaat het lukken om met het opgehaalde groeigeld slimme prikkels te ontwerpen om gokkers en spaarders over de streep te trekken? We houden het in de gaten!

En nu, Alpha’s, gaan we door met de volgende content voor onze Premium Members:

  1. Toonverandering bij toezichthouder SEC?
  2. Opgelet: nep-mail van exchanges
  3. Loopt China opnieuw warm voor crypto?
  4. VanEck’s nieuwste prijsvoorspellingen