AI agents gaan elkaar betalen, maar met wat precies?

Het internet had heel anders kunnen zijn. Geen irritante popups, geen cookiemuren, geen algoritmes die enkel de kijkminuten willen verhogen.

In 2014 noemde Ethan Zuckerman het “de erfzonde van het web”: advertenties als fundament van de online economie. Dat ontstond uit noodzaak, want alternatieven waren er niet. Marc Andreessen, die aan de geboorte van het internet meebouwde, vertelde daar vijf jaar na Zuckerman over in een podcast: “Het was natuurlijk logisch om geld een centrale plek te geven op het web. We wilden het, maar het lukte simpelweg niet. En zo werden advertenties het primaire business model.”

The Internet’s Original Sin

It’s not too late to ditch the ad-based business model and build a better web.

The AtlanticEthan Zuckerman

Toen het web in de jaren ’90 gebouwd werd, probeerden de pioniers heus wel een betaalfunctie toe te voegen. Gewoon, dat je in je browser iemand kon betalen voor een artikel, een dienst, een download. Maar de banken werkten niet mee. Creditcardmaatschappijen hielden de poort dicht. En dus bleef het web leeg van economische infrastructuur. Geen geldknoppen, geen digitale portemonnees, geen prijskaartjes. Wel reclame, dark patterns, en tracking. Met aandacht als belangrijkste handelswaar.

Jarenlang werd deze toestand gezien als de logische prijs voor ‘gratis’ toegang tot informatie. Maar het systeem begon te piepen en te kraken. Makers zagen hun inkomsten opdrogen. Journalisten schreven voor algoritmes in plaats van voor mensen. Gebruikers werden moe van het gesleep met hun data. En ondertussen worden techplatforms – die onze aandacht aan de hoogste bieder verkopen – wereldwijd aan banden gelegd. De fundamentele fout: een informatie-infrastructuur zonder bijpassende betalingsinfrastructuur.

Anno 2025 staat het web opnieuw voor een uitdaging. Niet omdat mensen anders zijn gaan klikken, maar omdat nieuwe software de gebaande paden doorkruist. AI-agents zijn in opkomst. Digitale assistenten die namens jou dingen regelen. Ze boeken je vlucht, zoeken het goedkoopste hotel, en onderhandelen met collega-agents. Ze lezen, vergelijken, plannen, en kopen. Niet in een gesloten app, maar op het open web. Of wat daar nog van over is.

Want daar wringt het. Als AI-agents het internet gaan gebruiken zoals mensen dat deden – maar dan sneller, slimmer en in het kwadraat – wie krijgt daar dan nog iets voor terug? Waarom zou een website nog een digitale voordeur openzetten voor agents, als die massaal langskomen, alles opzuigen en niets achterlaten? Microsoft’s Kevin Scott stelde de vraag scherp: wat is straks het verdienmodel van het open web, als verkeer verdwijnt en alleen de data nog telt?

Het antwoord dient zich voorzichtig aan. Misschien worden agents straks geen gratis klanten, maar betalende deelnemers. Misschien gaan zij, net als mensen, de waarde die ze krijgen ook teruggeven. Niet in aandacht of views, maar in geld. In digitale, programmeerbare valuta, die wereldwijd beschikbaar zijn, zonder aanziens des persoons of digitale DNA.

De Amerikaanse techanalist Ben Thompson schetste het scenario: AI-agents die het werk van anderen citeren, content gebruiken en herverpakken, inzichten integreren, taken uitvoeren – en daar kleine betalingen tegenover stellen. In stablecoins, of wie weet zelfs in bitcoin. Makers die betaald worden op basis van hoe nuttig hun werk is in The Agentic Web, de nieuwste iteratie van het internet die voor de deur staat. Een nieuw evenwicht, waarin kwaliteit loont, interfaces openblijven, en het web zichzelf kan betalen.

Dat klinkt misschien wat utopisch. Misschien zelfs een tikje zweverig. Maar intussen veranderen er heel tastbare dingen in de vertrouwde wereld van het internet. AI-agents verzamelen informatie, schrijven teksten, voeren gesprekken. Ze bedreigen banen, openen nieuwe markten, herschikken informatiestromen. Links- of rechtsom ontstaat er een nieuwe economie. En agents gaan daarin een rol spelen. Dan is het enige wat ze nodig hebben: een wereldwijd, open en programmeerbaar geldsysteem.

Klinkt bekend?

Méér Alpha

Ben je Plus-lid? Dan gaan we door met de volgende onderwerpen:

1. Crypto-gaming: een paar belangrijke ontwikkelingen
2. Amerika kiest voor stablecoins
3. Bitcoin: van pepperoni tot politiek kapitaal