De Wilhelm II van Wall Street

“Ik geloof in het paard. De automobiel is maar een tijdelijke verschijning.”

Die uitspraak wordt toegeschreven aan keizer Wilhelm II, die begin 20e eeuw nog stevig in het zadel zat. Letterlijk én figuurlijk. Paarden waren overal. De economie draaide op hoefijzers en hooi. En dan zou ineens zo’n lawaaierig en stinkend mechanisch karretje de toekomst zijn? Puur onzin.

Het werd een klassieker: de leider die een fundamentele innovatie niet herkent omdat hij gevangen zit in zijn eigen tijdgeest.

Een eeuw later heeft JPMorgan-ceo Jamie Dimon een soortgelijke uitstraling. In 2017 noemde hij bitcoin “fraude”. Wie het kocht, was dom. Wie ermee handelde bij zijn bank, kon direct vertrekken. Geen discussie. Bitcoin was volgens hem erger dan de tulpenmanie; een bubbel zonder waarde, zonder toekomst, zonder nut.

Je zou denken dat de realiteit hem intussen heeft ingehaald. Maar volgens Belgisch econoom Geert Noels staart hij zich nog steeds blind op bitcoin:

“Over 10 jaar bestaat bitcoin niet meer.” Dat is opnieuw een uitspraak met de energie van Wilhelm II. Of van Ken Olsen, oprichter van computerbedrijf DEC, die in 1977 beweerde dat er geen enkele reden is waarom iemand een computer in huis zou willen.

Olsen was géén domme man. Zijn bedrijf was een pionier. Maar Olsen keek naar de computer als een specialistisch apparaat, iets voor wetenschappers en ingenieurs. Dat zo’n ding thuishoort in een huishouden, naast de magnetron en het koffiezetapparaat? Onzin.

Jamie Dimon past perfect in dat rijtje. Een succesvolle bankier die jarenlang heeft gedacht dat bitcoin een digitale grap was. Niets dan lucht, criminele rommel, technisch onhandig en totaal niet schaalbaar. En hij had in sommige opzichten gelijk: bitcoin was traag, onhandig, en nauwelijks geschikt voor dagelijkse betalingen.

Maar net als bij de auto, die in z’n vroege jaren vaker stukging dan reed, bleek dat geen showstopper. Want het ging niet om snelheid of gebruiksgemak. Het ging om autonomie. Om vrijheid. Om een systeem buiten het bestaande systeem. Om digitale schaarste. En net als Wilhelm kon Dimon zich daar niets bij voorstellen.

En toch verandert er iets. Niet in zijn denken, maar in zijn gedrag. In de loop der jaren ging JPMorgan bitcoindiensten aanbieden aan rijke klanten. Ze lanceerden analyses over bitcoin als digitaal goud. Ze ontwikkelden infrastructuur voor bitcoin ETF’s. En onlangs zei Dimon:

“I don’t think you should smoke, but I defend your right to smoke. I defend your right to buy bitcoin.”

De man die ooit dreigde om je te ontslaan als je bitcoin aanraakte, zegt nu: ik zou het niet doen, maar ik ga je ook niet tegenhouden. Het doet denken aan die ouderwetse burgemeester die jarenlang pinball verbood omdat het jeugdbederf zou zijn; en dan op z’n oude dag toegeeft: “Ach, laat ze maar spelen.”

Dimon is niet bekeerd. Hij is murw. En dat zegt misschien nog wel meer.

Want intussen blijft bitcoin maar doorgaan. Het netwerk draait al meer dan vijftien jaar zonder centrale sturing en zonder noemenswaardige uitval. Landen omarmen het. Beurzen noteren het. Miljarden dollars aan ETF-kapitaal vloeien naar binnen. En waar politieke partijen, valuta’s en zelfs naties wankelen, staat bitcoin er nog steeds.

Dat klinkt overdreven. Maar is het dat echt?

In elk geval heeft bitcoin inmiddels een track record. Politici komen en gaan, rentes schommelen, banken fuseren of storten in. En bitcoin blijft onverstoord blokken toevoegen. En juist dat maakt het zo moeilijk te begrijpen voor mensen als Dimon. Die denken in macht, hiërarchie, en controle. Bitcoin denkt in protocol, transparantie en vrijwillige deelname.

We kunnen Dimon dus nauwelijks kwalijk nemen dat hij het niet ziet. Zijn hele carrière is gebouwd op centralisatie. Maar dat maakt zijn uitspraken wel mooie tijdsdocumenten. Net zoals die van Wilhelm en Olsen. Ze vertellen ons niet zoveel over de innovatie zelf, maar des te meer over de wereld die ze achterlaten.

Méér Alpha

Ben je Plus-lid? Dan gaan we door met de volgende onderwerpen:

1. Het regent MiCA-vergunningen
2. Bitkey: hardware wallet zonder seed phrase?
3. Bitcoin’s hashrate daalt flink na bombardement op Iran