De winter als selectieproces

Toen ik vorige week uit het raam staarde, zag ik grijze luchten, mist en regendruppels. Dit keer kijkt er een prachtige horizon terug. De lucht is helder, gekleurd van roze naar blauw, en de kou hangt zichtbaar in de lucht. Een mooi begin van de kerstvakantie, die zaterdag voor veel mensen begon. Agenda’s lopen leeg en de haast verdwijnt langzaam uit het verkeer. De wereld neemt, letterlijk en figuurlijk, wat gas terug.

We hebben de neiging om die stilte te zien als een pauze. Als een moment waarop er weinig gebeurt. Maar historisch gezien was de winter zelden een rustperiode. Integendeel. De winter was het moment waarop systemen werden getest. Niet door grote schokken of plotselinge drama, maar door iets veel fundamentelers: schaarste. Kou. Stilstand. Door de simpele vraag of je goed genoeg had nagedacht toen het nog comfortabel was.

Eeuwenlang fungeerde de winter als een selectieproces. Dorpen, gezinnen en handelaren die vooruit hadden gedacht, kwamen er sterk doorheen. Ze hadden hout, graan, vet, voorraden. Maar wie dat niet had, liep vast. Niet uit domheid, maar omdat vooruitdenken geen vanzelfsprekend onderdeel was van het dagelijks leven. De winter maakte dat zichtbaar.

Die les kreeg voor Bert en mij ooit een heel concreet gezicht, ver van huis. Jaren geleden reisden we regelmatig naar Kathmandu, in Nepal. Een van onze kantoren was daar gevestigd. In de wintermaanden kampte de stad steevast met brandstoftekorten. Gas, benzine, elektriciteit: alles werd schaars zodra de kou introk.

Wat ons opviel, was niet zozeer het tekort zelf, maar het patroon erachter. Iedereen wist dat de winter zou komen. Iedereen wist ook dat brandstof schaars zou worden. En toch legden maar weinig mensen in de zomer een persoonlijke voorraad aan. De onrust ontstond pas als het koud werd en de tekorten voelbaar waren. Dan werd vooruitdenken ineens urgent. Maar dat moment was bijna altijd te laat.

Het zat simpelweg niet in het DNA om te anticiperen op iets dat nog niet direct pijn deed. Zolang het warm was, voelde voorbereiden als overdreven. Als onnodig. Als iets voor later.

Dat mechanisme zie je overal terug. Ook in financiële markten. En ook bij bitcoin.

Correcties, zijwaartse markten en rustige periodes voelen voor veel mensen als een straf. Alsof de markt hen iets afpakt. Alsof er “iets mis” is. Maar de markt is hier niet rancuneus, hij beleeft simpelweg zijn eigen winter. Fases waarin weinig beweegt, waarin spanning ontbreekt, en waarin zichtbaar wordt wie handelt op emotie en wie handelt op overtuiging.

Een wintermarkt test je optimisme niet, maar je voorbereiding. Hij test niet of je voldoende enthousiast bent, maar of je eerder gemaakte keuzes goed begrijpt en doordacht hebt. Winters op financiële markten maken geen nieuwe verhalen, maar leggen de kern van bestaande narratieven bloot.

En juist daarom is dit een prettig moment om even stil te staan bij wie deze nieuwsbrief leest. Alpha-lezers zijn, per definitie, bezig met vooruitdenken. Niet omdat het moet, maar omdat ze begrijpen dat financiële rust niet ontstaat op het moment dat iedereen in beweging komt, maar juist daarvoor. Een inschrijving op deze nieuwsbrief is al een vorm van voorbereiding. Geen paniekreactie, geen hype, maar interesse in hoe het systeem werkelijk werkt.

Voor Plus-leden geldt dat misschien nog sterker. Dat is geen keuze die voortkomt uit kou of schaarste, maar uit het besef dat je zo beter leert nadenken over geld en financiële markten. Je legt een voorraad aan, ook in perioden waarin het nog niet nodig voelt. Je bouwt kennis op, ook als er nog geen noodzaak voor lijkt te zijn. Dat is geen garantie op succes, maar het vergroot wel de kans dat je rustig blijft wanneer anderen beginnen te bewegen.

Voorbereiding voelt altijd een beetje overbodig, tot het moment dat het dat niet meer is. Dat gold in Nepal voor brandstof. Dat gold eeuwen geleden voor graan en hout. En dat geldt vandaag voor begrip van geld, schaarste en systemen. Bitcoin past precies in dat rijtje.

Wie dit leest, hoeft niets te forceren. Je kijkt. Je denkt. Je laat dingen op z’n plek vallen. En misschien is dat, zo vlak voor kerst, precies de juiste houding!

Méér Alpha

Ben je Plus-lid? Dan gaan we door met de volgende onderwerpen:

1. Cryptocrime in 2025: Noord-Korea schaalt op
2. Het VK komt met een ‘eigen MiCA’
3. De quantumdreiging die boven bitcoin hangt