Einde van de petrodollar?

We gaan het vandaag eens over een lekker controversieel onderwerp hebben. Afgelopen week werd X overspoeld met alarmistische berichten over de petrodollar. De deal tussen de VS en Saoedi-Arabië zou zijn verlopen. Een wereldschokkende gebeurtenis met grote gevolgen. Het verval van de dollar is nu definitief beklonken.

Voor de bron van de ophef komen we terecht op twee obscure websites. Op 1 juni riep Gesara.news het einde van de petrodollar uit en op 10 juni werd dat nog eens herhaald op Bizcommunity.com. De strekking van de claims:

1. De petrodollar ontstond op 9 juni 1974;
2. De deal had een looptijd van 50 jaar;
3. De deal verplichtte het gebruik van de dollar voor de handel in olie;
4. De deal verplichtte heimelijke investeringen in de VS;
5. Het contract is niet verlengd.

En dús verdwijnt de vraag naar dollars. En dús mag olie nu verhandeld worden in andere valuta. En dús is bitcoin – of Ripple – daar een kandidaat voor. Precies zoals gepland door Soros en zijn globalisten-vrienden!

Aan de andere kant van het spectrum staan mensen die zeggen dat niets van deze claims waar is. Er bestaat überhaupt geen deal, dus dit is pertinente onzin, schrijft Saifedean Ammous. Ook dat klopt niet. Zoals vaker is de waarheid genuanceerder (en complexer). Aan ons de taak om dat grijze midden te belichten. Laten we de claims eens langslopen.

❶ De petrodollar ontstond op 8 juni 1974

❌ Deze claim klopt niet.

In de vroege zomermaanden van 1974 zat de Amerikaanse president Nixon met zijn handen in het haar. De opzettelijk door Arabische landen veroorzaakte oliecrisis leidde tot een aanbodschok, die wereldwijd grote invloed op de economie had. Om de noodtoestand te beëindigen, bedacht diplomaat en nationaal veiligheidsadviseur Henry Kissinger in opdracht van Nixon een plan. Op 8 juni 1974 zetten zowel Nixon als de Saoedi-Arabische prins Fahd hun handtekening onder het akkoord om op het gebied van defensie en economische ontwikkeling nauw te gaan samenwerken. Het was destijds voorpaginanieuws.

Dat akkoord was – zoals destijds ook in de krant te lezen – een akkoord op hoofdlijnen. Voor iets uitvoerbaars moesten nog deelakkoorden worden gesmeed. Eén daarvan, de Technical Cooperation Agreement (TCA) van de economische werkgroep, werd op 13 februari 1975 bereikt.

Pas vanaf dit moment was er sprake van een ‘petrodollar’: de Amerikanen kochten olie van de Saoedi’s, en die kochten met de opbrengsten daarvan technologie en kennis in bij de Amerikanen. Een rationele en synergetische samenwerking, waarbij de twee economieën diep met elkaar verweven raakten. Voor de VS sneed het mes aan twee kanten: uitgegeven dollars konden op deze manier handig terug de eigen economie in gerecycled worden.

❷ De deal had een looptijd van 50 jaar

❌ Deze claim klopt niet.

Maar, voor de duidelijkheid, er bestaat dus wel degelijk een deal. Die was voor zowel de Amerikanen als de Arabieren prettig. De Amerikanen waren verzekerd van betaalbare olie, de belangrijkste bron van energie en economische groei, en de Saoedi’s konden meeliften op de technologische vooruitgang van de Amerikanen op het gebied van wapensystemen en andere, meer algemene, ontwikkelingen.

In tegenstelling tot bovenstaande bewering liep de overeenkomst 5 jaar, met de optie om die te verlengen. Dat zou alleen gebeuren als beide partijen nog tevreden zijn met de deal. Daarover later meer.

❸ De deal verplichtte het gebruik van de dollar voor de handel in olie

❓ De juistheid van deze claim is onbekend.

In de officiële stukken die wij konden opsnorren wordt nergens iets gesteld over een plicht voor het gebruik van de dollar om olie mee af te rekenen. Maar met bovenstaande samenwerking in het achterhoofd, is dat ook niet zo vreemd.

In de periode waarin dit akkoord gesloten is, liep Amerika op allerlei gebieden ver voor op de rest van de wereld. Voor Saoedi-Arabië betekende dit een uitgelezen kans om daarvan gebruik te maken en de eigen vooruitgang een boost te geven. Omdat de import van die groei het gebruik van dollars vereiste, was het voor hen een handig een-tweetje dat die via de olieverkoop massaal binnenstroomden.

Omdat Saoedi-Arabië verreweg de grootste olieproducent is van de OPEC-landen, werd olie vanaf dat moment de facto in dollars geprijsd. Collega-producenten waren niet verplicht om Saoedi-Arabië te volgen, maar haakten aan op het grootste handelsvolume. Het is net een financiële markt!

❹ De deal verplichtte heimelijke investeringen in de VS

❓ De juistheid van deze claim is onbekend.

De deal tussen de Saoedi’s en Amerikanen behelst het uitvoeren van ‘projecten’. Het gaat daarbij om de inkoop van kennis en diensten, betaald door Saoedi-Arabië uit de inkomsten van de olieverkoop. De Arabieren kregen een rente-genererende bankrekening bij het Amerikaanse ministerie en stortten daarop de dollars die nodig waren voor de financiering van de projecten. Tot zover is er niets geheims aan.

Maar er werden ook afspraken buiten het zicht van het publiek gehouden. Zo werd in 2016 duidelijk dat de Arabieren via de achterdeur aanvullende investeringen konden doen in de VS. Zo konden ze ongezien dollars parkeren in Amerikaanse staatsobligaties, bijvoorbeeld.

Uit door Bloomberg opgevraagde stukken, die ondanks hun gevoeligheid vrijgegeven werden vanwege hun leeftijd, blijkt dat de Arabieren tijdens de onderhandelingen deze discretie vereisten. Heel vreemd is dat niet: zij wilden uit geopolitieke overwegingen graag dat de omvang van hun olie-inkomsten en investeringen in de VS privé bleven.

Daarnaast is het ook niet zo dat dit zich ten tijde van het smeden van de deal volledig buiten het publieke oog afspeelde. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje in de archieven van de New York Times waarin deze ‘heimelijke’ investeringen open en bloot besproken worden:

“The program is designed to employ American technology to put Saudi's vast oil income—. expected to reach $22‐billion this year—into building Saudi industry. It covers plans for investing Saudi oil money in American enterprises.”

“Besides the special securities, he said, the Saudis might also invest in the United States stock market. But he said they have no current interest in buying real estate.”

Maar, laten we niet naïef zijn, de deal bevat ongetwijfeld allerlei insteekvelletjes waarvan tot de dag van vandaag de inhoud niet bekend is. Dat kunnen we alleen niet verifiëren.

❺ Het contract is niet verlengd

❌ Deze claim klopt niet.

Zoals je eerder las, was er sprake van een vijfjaarlijkse termijn waarin er besloten werd of de intense samenwerking in stand zou worden gehouden.

In de praktijk leidde dat inderdaad tot vijfjaarlijkse onderhandelingen én verlengingen. We zijn opnieuw de archieven van de Amerikaanse overheid ingedoken – dit vereiste wat speurwerk – om dit te onderbouwen:

• Bewijsstuk 1: de deal is sinds 1975 vijf keer verlengd t/m 2000
• Bewijsstuk 2: de deal is verlengd van 2008 t/m 2013
• Bewijsstuk 3: de deal is verlengd van 2013 t/m 2023
• Bewijsstuk 4: de deal is verlengd t/m 2033

Zo zie je dat van de claims feitelijk weinig overblijft. Aan beide zijden van het petrodollar-debat wordt overdreven en desinformatie verkondigd.

Dat neemt niet weg dat we middenin een (lange) periode van machtsverschuivingen zitten. Anders dan in 1974 hebben de Verenigde Staten de Arabieren niet meer zo hard nodig voor het produceren van olie. En andersom zijn de Amerikanen minder interessant geworden voor Saoedi-Arabië; hun monopolie op kennis en technologie is langzaam maar zeker aan het vervliegen.

Zo’n periode waarin supermachten opkomen en neergaan, en de polariteit van uniform naar pluriform verschuift, verloopt chaotisch en onvoorspelbaar. Maar in deze context is het helemaal niet vreemd dat er nieuwe bondgenootschappen worden gevormd en dat nieuwe vriendschappen ook gepaard gaan met nieuwe afrekenmodellen. Maar het zal nog even duren nog even voordat die het gebruik van de dollar daadwerkelijk overschaduwen!

En nu, Alpha’s, gaan we door met de volgende content voor onze Premium Members:

1. Bullish op cryptogames?
2. Fortune 500-bedrijven omarmen blockchain
3. Deze whales kopen bitcoin
4. Komt er een spot solana ETF?