De verordening die orde op zaken stelt in de Europese cryptomarkt, MiCA, is recent in werking getreden. Maar de Nederlandse wet moet nog wel aangepast worden, met name om handhaving ervan mogelijk te maken. Recent is daarom de consultatieperiode voor een nieuwe uitvoeringswet gestart. Een mooi moment voor ons om de stand van zaken op te maken rond dit thema.
Laten we beginnen met een korte tijdlijn:
- 31 mei 2023: Datum van ondertekening.
- 29 juni 2023: Inwerkingtreding van de verordening.
- 29 juni 2023: Toepassing van opdrachtgevende regels.
- 30 juni 2024: Toepassing van regels rond stablecoins.
- 30 december 2024: Toepassing van alle (overige) regels.
Je ziet aan de planning dat de verplichtingen die MiCA met zich meebrengt trapsgewijs over de sector worden uitgerold.
De regels die direct worden toegepast, zijn grotendeels gericht aan Europese agentschappen en overheidsorganisaties. Toezichthouders krijgen de opdracht op tijd klaar te zijn voor het behandelen van licentieaanvragen, marktautoriteiten de taak om de wet te vertalen naar technische vereisten en standaarden, en overheden de plicht om te voorzien in het mandaat en de middelen om de wet te kunnen uitvoeren.
Pas in de zomer van 2024 wordt het eerste grote deel van MiCA toegepast. Dit deel is gericht op de uitgifte van stablecoins. Partijen die dat doen, moeten een MiCA-licentie hebben, een vergunning voor een kredietinstelling of een elektronisch geldinstelling behalen, en krijgen te maken met eisen ten aanzien van de onderliggende reserves.
MiCA maakt onderscheid tussen twee typen stablecoins. Het e-moneytoken (EMT) is een stablecoin die één-op-één gedekt wordt door euro’s of andere officiële valuta in de Europese Unie. Hier vallen EUROC van Circle en EURT van Tether onder, als die zich bij de autoriteiten melden. Het activagerelateerde token (ART) is een stablecoin met reserves die gebaseerd zijn op een officiële valuta van een niet-EU-land (zoals Amerikaanse dollars), andersoortige activa of andere cryptoactiva. In deze categorie zitten USDC van Circle en USDT van Tether. Ook algoritmische stablecoins vallen hieronder.
Aan uitgevers van dit type tokens stelt MiCA strengere eisen dan aan uitgevers van andere cryptoactiva. Dat komt volgens de Memorie van Toelichting (MvT) op de Nederlandse uitvoeringswet omdat ze “een belofte doen aan de houders ervan, namelijk dat deze tokens stabiel in waarde zijn”. Aan het breken van die belofte zitten “reële risico’s”, zowel voor de houders ervan als voor de stabiliteit van de cryptosector en in ultimo ook de traditionele financiële sector. Met de ineenstorting van TerraUSD nog vers in het geheugen valt dat lastig te ontkennen.
Een half jaar na de toepassing van de stablecoin-regels volgt de rest van de verordening. Vanaf dit moment moeten de zogenoemde cryptodienstverleners in het gareel lopen. MiCA noemt 8 diensten waarop die van toepassing is, zoals het bewaren van cryptoactiva, het geven van advies, en het exploiteren van een handelsplatform.
Een belangrijk doel van MiCA is het beschermen van consumenten en beleggers. Niet langer kunnen partijen die hun klanten of volgers bewust verkeerd voorlichten daar ongestraft mee wegkomen. Ook wordt misleidende reclame verboden. Aanbieders van crypto’s mogen geen te gevaarlijke of ingewikkelde producten meer verkopen. En wordt een platform gehackt? Dan moet de aanbieder ervan zijn klanten compenseren.
Cryptodienstverleners worden ook verplicht om iets te zeggen over het... klimaat. Ze “moeten op een prominente plaats op hun website informatie beschikbaar maken over de belangrijkste negatieve effecten” op het klimaat. Deze eis is het resultaat van de onderhandelingen van afgelopen jaar; het beoogde verbod op Proof of Work heeft plaatsgemaakt voor (al dan niet) sappige onthullingen op de websites van cryptobedrijven.
Maar van de meeste eisen die worden gesteld aan bedrijven merk je als consument niets. Die moeten er op de achtergrond voor zorgen dat ze netjes met jouw tegoeden omgaan en handelen in jouw belang. Dit gewenste gedrag wordt vanaf 30 december 2024 afgedwongen met een vergunningsplicht. Vanaf dat moment mogen bedrijven zich alleen over jou en jouw tegoeden ontfermen als ze dit papiertje op zak hebben.
Hoewel, dat geldt niet voor alle bedrijven. Dienstverleners die al voor die datum actief waren, mogen gebruik maken van een overgangstermijn. Standaard is die 18 maanden lang. Deze bedrijven kunnen hun activiteiten dus tot 1 juli 2026 voortzetten. Maar EU-lidstaten kunnen ervoor kiezen om geen gebruik te maken van deze overgangsbepaling of om de duur van 18 maanden te verkorten.
