Stablecoins als Rorschachtest

▶ Beluister dit artikel online

De bitcoinprijs slingert tussen de tachtig- en negentigduizend dollar. Je kunt er elke stemming op projecteren die je wilt. Voor de één voelt het als een bearmarkt, voor de ander als een gezonde pauze in een bullmarkt. Het lijkt bijna op geopolitieke dossiers of het gedrag van Donald Trump: iedereen kijkt naar hetzelfde, en toch ziet iedereen iets anders.

Ook stablecoins ontkomen niet aan dit fenomeen, en fungeren als een soort financiële variant van de Rorschachtest. Laat je iemand naar een inktvlek kijken, of naar een stablecoin, dan hoor je vooral wat híj vreest, hoopt of verwacht. Niet wat de vlek zelf zegt.

Neem David Frum van The Atlantic. Die zag vorige week in een stabiele digitale dollar vooral een herhaling van 2008. In zijn hoofd groeit de stablecoinmarkt naar vier biljoen dollar, stroomt dat geld massaal naar kortlopende Treasuries, stort vervolgens die markt in, en stormen miljoenen mensen tegelijk naar de uitgang. Frum beschrijft dat met voorspellende zekerheid als dé route naar een nieuwe kredietcrisis. Zijn angstbeeld is duidelijk: stablecoins zijn “by far the most dangerous form of cryptocurrency.”

Naast de paniekzaaier staat de technocraat. Hélène Rey van het IMF kijkt naar dezelfde inktvlek en ziet het tegenovergestelde gevaar: niet dat stablecoins falen, maar dat ze slagen. In haar analyse worden ze zó succesvol dat ze spaargeld wegzuigen uit banken en het internationale financiële systeem gevaarlijk verstoren. Rey voorspelt “intense lobbying”, “currency competition”, en de ondermijning van de monetaire autonomie van staten.

De pragmatist hoort het aan en schudt zijn hoofd. Want als Steven Miran van de Federal Reserve in dezelfde vlek kijkt, verschijnt er geen schrikbeeld. Integendeel. Hij ziet een publiek goed. Zijn lezing is nuchter: stablecoins zijn handig voor mensen in landen waar toegang tot dollars schaars is. Ze zuigen geen deposito’s weg, want spaarrente bieden ze niet en bankgaranties evenmin. Het zijn vooral digitale toegangspoorten tot een stabiele munt.

De strateeg haalt inspiratie uit de woorden van de pragmatist. Macro-econoom David Beckworth trekt Mirans denklijn door en ziet stabiliteit ontstaan. Niet in Amerika, maar in opkomende economieën die zich al decennia in allerlei posities wringen om hun dollarleningen te kunnen dragen. Zijn punt: als die landen dollar-schulden hebben, maar ook dollar-stablecoins bezitten, dan fungeren die stablecoins als een natuurlijke hedge. Stijgt de dollar, dan wordt de schuld zwaarder, maar stijgt tegelijkertijd de waarde van de stablecoins.

In de lezing van Beckworth fungeren stablecoins als een soort balance sheet-airbag voor opkomende markten. En hij gaat nog verder: de Fed zal in een eventuele crisis waarschijnlijk optreden als backstop voor deze markt. Het scenario dat Frum als nachtmerrie schetst, wordt bij Beckworth onderdeel van het vangnet.

Om te voorkomen dat het verhaal te positief wordt, zet de jurist een stap naar voren. Het Amerikaanse ministerie van Justitie maakt duidelijk dat stablecoins óók een criminogene kant hebben. Want naarmate ze geïntegreerd raken in het banksysteem, wordt het makkelijker om gestolen tegoeden via die route te verduisteren. De recente zaak tegen Firas Isa, een ATM-operator die voor miljoenen aan cash zou hebben omgezet in crypto, wordt daarvoor als bewijs aangehaald.

Wat zien we nou als we al deze projecties naast elkaar leggen? Hetzelfde als bij een echte Rorschach-test: niemand kijkt naar de vlek zelf. Iedereen kijkt naar zijn eigen angst, zijn eigen ideologie, zijn eigen economische model.

Stablecoins zijn niet gevaarlijk omdat ze falen of slagen, of omdat ze de staat ondermijnen of juist versterken. Ze zijn gevaarlijk, of nuttig, omdat ze iets blootleggen waar niemand echt naar durft te kijken: de fragiliteit van het bestaande systeem, de diversiteit van belangen, en de grote kloof tussen hoe de wereld ís en hoe beleidsmakers graag zouden willen dat hij werkt.