Leo Tolstoy wist het prachtig te verwoorden: “De moeilijkste onderwerpen kunnen worden uitgelegd aan de traagste geest, zolang die geest er nog geen mening over heeft gevormd. Maar het allersimpelste kan niet worden uitgelegd aan de slimste man, als die er heilig van overtuigd is dat hij het al weet.”
De zin is afkomstig uit A Calendar of Wisdom, een verzameling filosofische inzichten die Tolstoy in zijn latere jaren bundelde. De boodschap ervan is duidelijk: wie denkt iets al te begrijpen, sluit zich af voor nieuwe inzichten. Een fenomeen dat het herkennen van innovatie zomaar in de weg kan staan.
“The most difficult subjects can be explained to the most slow-witted man if he has not formed any idea of them already; but the simplest thing cannot be made clear to the most intelligent man if he is firmly persuaded that he knows already.”
— Erik Rostad (Books of Titans) (@booksoftitans) May 19, 2024
~ Tolstoy pic.twitter.com/PQrI24hNDA
Voor wie Tolstoy niet kent: hij was een van de grootste schrijvers van de 19e eeuw, met boeken als Oorlog en Vrede en Anna Karenina. In zijn latere leven werkte hij steeds meer als maatschappijkritisch filosoof. Hij verstootte bezit, leefde sober, bekritiseerde kerk en staat, en pleitte voor geweldloosheid. Zijn invloed reikte tot aan Gandhi, die zich door Tolstoy’s ideeën liet inspireren in zijn strijd voor onafhankelijkheid.
Het klinkt wellicht wat vergezocht dat een Russische aristocraat uit de 19e eeuw ons iets te zeggen heeft over bitcoin in de 21e eeuw. Maar leg zijn citaat maar eens naast de manier waarop velen vandaag naar bitcoin kijken. Hoeveel experts, professoren, columnisten en centrale bankiers zijn er inmiddels niet die bitcoin vol overtuiging wegzetten als nutteloos, gevaarlijk, achterhaald of ronduit dom? Niet omdat ze onnozel zijn, of weten waarover ze oreren, maar juist omdat ze menen dat ze het al snappen.
Het doet denken aan de eerste reacties op digitale fotografie door Kodak, of aan hoe Blockbuster het internet negeerde. Maar dit gaat verder. Bitcoin daagt niet alleen een industrie uit, maar een compleet wereldbeeld: over geld, vertrouwen, macht en technologie. En dat vraagt om grote mentale lenigheid, juist bij mensen die vervlochten zijn met het bestaande systeem. Economen die de wereld bezien door het prisma van rente, inflatie en monetaire controle, zien in bitcoin vooral chaos. Techjournalisten die gewend zijn aan snelle innovaties en flashy apps vinden bitcoin traag en ouderwets. Milieuactivisten die CO₂-uitstoot als absoluut kwaad beschouwen, stoppen met denken zodra ze het energieverbruik zien.
Maar bitcoin laat zich niet vangen in bekende categorieën. Het is geen aandeel, geen fysieke munt, geen app. Het is een open netwerk. Een vorm van geld zonder uitgever. Een database die niemand kan manipuleren. En daarmee roept het fundamentele vragen op, precies het soort vragen waar Tolstoy zich op het einde van zijn leven ook aan waagde. Wat is kennis waard als die ons afsluit van wat we niet begrijpen?
De ironie is dat de nieuwe bitcoindenkers inmiddels zélf priesters zijn geworden met een eenzijdig verhaal. Waar ze eerst het bestaande narratief doorbraken, is nu hun eigen waarheid gestold tot dogma. Michael Saylor is daarvan het meest zichtbare voorbeeld: ooit CEO van een beursgenoteerd softwarebedrijf, nu de zelfverklaarde evangelist van bitcoin. Zijn optredens doen soms denken aan revival meetings, met uitspraken over perfectie, onvermijdelijkheid en eeuwige waarheid. Zijn volgers hangen aan zijn lippen, en elke beweging lijkt te worden geïnterpreteerd als goddelijke ingeving.
The digital gold rush ends ~January 7, 2035. Get your Bitcoin before there is no Bitcoin left for you.
— Michael Saylor (@saylor) May 18, 2025
En dat is gevaarlijk. Niet omdat Saylor per se ongelijk heeft, maar omdat binnen een beweging die begon met twijfel en onderzoek, ruimte moet blijven voor tegenspraak en nuance. Anders eindigt de revolutie alsnog als religie.
Juist daarom staan we bij Bitcoin Alpha voor iets anders. Geen hype, geen afwijzing, geen verheerlijking. Wij proberen het signaal van de ruis te scheiden. Niet als bovenmenselijke orakels, maar als gidsen die het landschap kennen. We spreken met open vizier, doen aan zelfcorrectie, en kijken verder dan de waan van de dag. Want bitcoin is geen eindpunt, maar een proces. En wie onderweg denkt dat hij er al is, mist misschien juist de volgende afslag.
Tolstoy begreep dat al lang. Wijsheid begint niet bij kennis, maar bij verwondering en nieuwsgierigheid. Bij het durven erkennen dat je het nog niet weet. Wie dat kan – of het nu gaat om bitcoin, filosofie of iets heel anders – stelt zich open voor groei. En dat is precies wat deze tijd nodig heeft.
Dus de volgende keer dat iemand je met grote stelligheid uitlegt wat bitcoin wél of juist niet is, stel jezelf dan de vraag: heeft deze persoon onderzocht, geluisterd, getwijfeld? Of klinkt hier het gesloten wereldbeeld van iemand die allang heeft besloten wat waar is?
Het antwoord op die vraag zegt vaak meer dan duizend woorden.
Méér Alpha
Ben je Plus-lid? Dan gaan we door met de volgende onderwerpen:
- Amerikaanse toezichthouder: banken mogen crypto bewaren en verhandelen
- Beleidsverschuiving VS geen vrijbrief voor overtreders
- Heeft Ethereum het dieptepunt achter zich liggen?
