In de Verenigde Staten staat de bitcoinwereld al een week in het teken van een politieke oorlog. Onderwerp van de strijd is een wetsvoorstel dat door tegenstanders ervan een gevaar voor bitcoin en cryptovaluta wordt genoemd. Hoe zit dit? En op welke manier beïnvloedt dit onze vooruitzichten?

Infrastructure Bill

Als er één ding is waar Amerikanen het over eens zijn, dan is het wel over het idee dat wegen en bruggen toe zijn aan een grote opknapbeurt. Niet voor niets voerden zowel Donald Trump als Joe Biden er campagne op. Die laatste ging er na zijn overwinning voortvarend mee aan de slag, en presenteerde eerder dit jaar een groots infrastructuurplan, goed voor 1 biljoen dollar aan investeringen.

Maar: hoe gaan al die plannen betaald worden? Dat moet onder andere gebeuren met extra belastinginkomsten. Bijvoorbeeld door de vennootschapsbelasting voor bedrijven weer verhogen, die Trump een paar jaar geleden juist verlaagd had. Maar ook: door extra geld te persen uit de markt voor cryptovaluta.

Diep verstopt in het 2.700 pagina’s tellend wetsvoorstel – op pagina 2.434 – verscheen opeens en op het laatste moment een akte gericht op ‘digital asset brokers’. Door hen aan strenge administratieve plichten te onderwerpen, zou over een periode van tien jaar 28 miljard dollar aan belasting kunnen worden opgehaald. Maar wat is een broker precies? Het antwoord op die vraag raakt de kern van de twist die is ontstaan, de definitie van ‘broker’ die opgenomen is in het wetsvoorstel:

any person who (for consideration) regularly provides any service or application (even if noncustodial) to facilitate transfers of digital assets, including any decentralized exchange or peer-to-peer marketplace

Deze definitie is zó breed geformuleerd dat vrijwel alle economische actoren binnen de cryptowereld ermee gevangen worden. Daar vallen partijen onder die zonder problemen aan de eisen kunnen voldoen, zoals exchanges en brokers. Maar ook partijen die überhaupt niet in staat zijn om de benodigde informatie te verzamelen, zoals smart contracts, miners, validators, ontwikkelaars, liquidity pools, DAO’s, node operators, en meer.

Wordt deze wettekst aangenomen, zou dat funest zijn voor de cryptoindustrie in de Verenigde Staten. “A bill that could kill crypto”, aldus lobby-organisatie Fight for the Future (FFTF), die helpt om de ontstane ophef te kanaliseren tot actie. En die actie komt er.

Amendementen

Soms gebeurt er iets waardoor partijen die elkaar normaliter in de haren vliegen de handen ineen slaan. In Nederland zagen we dat na de dubieuze publicatie van CBS-directeur Pieter Hasekamp over bitcoin. En in de VS is het Biden’s infrastructuurplan die verbroedert. Leiders van gerenommeerde bedrijven, ontwikkelaars, opiniemakers, juristen, media, journalisten; allemaal vragen ze aandacht voor de draconische wettekst die doorgevoerd dreigt te worden. Ze worden daarbij aangevoerd door lobby-organisaties als CoinCenter en de Blockchain Association, en politici die de industrie vertegenwoordigen, zoals de senator van Wyoming, Cynthia Lummis.

Maar met aandacht op Twitter alleen kom je in de politiek nergens. Het doel van de groep tegenstanders is om tot een amendement te komen, een duur woord voor een wijziging van een wetsontwerp. Zo startte een periode van onafgebroken lobby-werk, gericht op het bereiken van de senatoren die met hun stem beslissen wat er met de wettekst gebeurt. Daarin had iedereen zijn eigen rol, tot aan het grote publiek die de oproep ter harte nam om hun senator aan te spreken via telefoon, e-mail, of Twitter; dat gebeurde volgens FFTF tienduizenden keren.

Alle aandacht sorteerde effect. Er ontstonden meerdere amendementen die met elkaar concurreerden.

Senatoren Wyden, Toomey en Lummis stellen voor om de definitie aan te scherpen. “Ons amendement verzekert dat niet-economische tussenpersonen, zoals miners, validators, ontwikkelaars, en andere dienstverleners niet onderworpen worden aan de rapportagevereisten die zijn gespecificeerd”, vertelt Toomey in gesprek met CNBC. Dit amendement ontvangt veel steun vanuit de cryptogemeenschap.

Senatoren Portman, Warner, en Sinema stellen voor om de definitie iets aan te passen, zodat de vereisten niet van toepassing zijn op “proof-of-work miners”. Portman is één van de twee hoofdonderhandelaars van het plan en wordt als zwaargewicht gezien. Zijn amendement wordt slecht ontvangen, en ‘desastreus’ en ‘slechter dan nutteloos’ genoemd.

Senator Ted Cruz heeft voorgesteld om de nieuwe cryptoregels in het geheel te schrappen, met als argument dat het roekeloos en schadelijk is om op deze manier regels door te drukken die kant noch wal raken. Dit amendement werd goed ontvangen, maar als onhaalbaar gezien.

Beslissing?

Er liggen nu twee scenario’s op tafel: (a) het Senaat doet niets en behoudt de originele wettekst, of (b) het Senaat bereikt overeenstemming over één van de drie ingediende amendementen. Lang ging men er vanuit dat (b) de uitkomst zou zijn, tot er zondagavond ineens andere kaarten op tafel werden gelegd: het lijkt stuk te lopen op een ouderwetse politieke impasse.

De vraag die nu eerst op tafel ligt, is of de originele wetteksten überhaupt nog aangepast kunnen worden. Er is conflict ontstaan over de snelheid waarmee het Senaat dit wetsvoorstel behandelt. De democraten pleiten voor een verkort proces, met ruimte voor kort debat over enkele amendementen. Niet alle senatoren zijn het daarmee eens; zij willen meer tijd om aandacht te vragen voor de hoge kosten waarmee Biden’s plan gepaard gaat. Dat schiet bij senator Schumer, de meerderheidsleider van het Senaat, in het verkeerde keelgat: hij wil snel door om te voorkomen dat het Senaat teveel tijd besteed aan deze wet. Hij probeert daarom zijn zin op een creatieve manier door te drukken: door amendementen alleen toe te staan als het Senaat kiest voor een snelle stemming.

Zo heeft het er alle schijn van dat dit hele debacle uitloopt op scenario (a). Het wetsvoorstel kan dan weliswaar uitgebreid(er) bediscussieerd worden, maar aanpassingen eraan zijn niet meer mogelijk. Een debat dat misschien wat extra stemmen tegen het plan oplevert, maar niet gaat voorkomen dat de wet door het Senaat komt. In de woorden van CoinCenter-directeur Jerry Brito: “Deze slag is nog niet voorbij, maar wel bijna. Er is nog een kans, zij het een hele kleine.”

Voor aanstaande woensdag wordt uitsluitsel verwacht.

Strijd gaat door

Laten we voor het gemak even aannemen dat de uitkomst van deze Senaat-flop onwelgevallig is voor de Amerikaanse cryptosector. Wat dan?

Een scenario is dat alles – min of meer – blijft zoals het was. Senator Portman heeft in een toespraak de geest van de wet toegelicht en ontkend dat de regels gericht zijn op miners en ontwikkelaars. Maar je begrijpt: er hangt dan wel onzekerheid boven de markt, want het woord van politici is niet altijd evenveel waard.

Een ander scenario is dat een deel van de Amerikaanse cryptosector uit voorzorg elders soelaas zoekt, om te voorkomen dat ze opgezadeld worden met onuitvoerbare eisen. Dat heeft een nadelig effect op de innovatieve kracht van de VS, en het zou de geïntroduceerde wet deels teniet doen, omdat het aantal belastbare partijen daardoor slinkt.

Een doemscenario is dat deze handelingen in de context staan van een groter plan om bitcoin en cryptovaluta in het algemeen te bestrijden. Balaji Srinivasan spreekt over een “backdoor bitcoin ban”. “Eraan voldoen is onmogelijk. Hun intentie is om full nodes, lightning nodes, en bitcoinwallets te criminaliseren.”

Andere analisten spreken juist over een positieve ontwikkeling, omdat “het crypto-assets extra legitimiteit kan geven”. Die erkenning zou nodig zijn voor adoptie ervan door de conservatieve kant van de financiële sector.

Op de precieze uitkomsten zullen we moeten wachten, want de wet treedt pas in de loop van 2023 in effect. In de tussentijd zijn er nog manieren waarop invloed uitgeoefend kan worden op de letter van de wet, bijvoorbeeld in de Amerikaanse variant van wat wij kennen als de Eerste Kamer, of, als het niet anders kan, via de rechter. Op korte en middellange termijn ligt daarom de nadruk waarschijnlijk niet zozeer op bovenstaande scenario’s, maar op de strijd die door gaat nadat het Senaat zijn plas over het wetsvoorstel heeft gedaan.

Tot dusver lijkt de markt nog weinig onder de indruk van het politieke gevecht. Sterker, het is juist in deze periode dat bitcoin flink in waarde is gestegen. Volgens sommigen zijn deze twee gebeurtenissen aan elkaar gekoppeld, omdat veel institutionele beleggers waarde hechten aan de politieke invloed van een bedrijf of industrie. Deze strijd in Washington heeft aangetoond dat crypto een grote politieke kracht is geworden, tot op het punt dat de industrie de koers en afwikkeling van een belangrijke wet beïnvloedt. “Dat is positief, ongeacht de uitkomst ervan.”

Ons vooruitzicht op de markt is daarom ongewijzigd. Wel houden we de ontwikkelingen nauwgezet in de gaten. Als er informatie is waardoor de markt structureel verandert, hoor je het hier als eerst!