De tropische temperaturen sloegen deze week over naar de crypto wereld. Waar we het vorige week nog hadden over komkommertijd, gebeurde er deze week vanalles: de ECB verhoogde voor het eerst in jaren de rente, DNB gaf Binance een miljoenenboete, insider trading bij Coinbase en Tesla verkocht 75% van haar bitcoin. Genoeg om over te schrijven, dus laten we snel beginnen!
Marktupdate
Het was een rustige week in de macro-economische rubrieken, ingeklemd tussen de CPI vorige week en de rente volgende week. Veel financiële markten veerden iets terug tegen de dominante richting in. De dollar werd iets minder sterk. Aandelen en crypto iets minder zwak.
De bearmarktrally in de cryptomarkt begon op zaterdag 16 juli bij ether die uitbrak boven de weerstand rond 1280 dollar en in twee dagen nog 30 procent verder steeg naar boven de 1600 dollar. De rally lijkt alweer aan kracht te verliezen, de eerdere steun op 1720 dollar is nog niet getest en we zien mogelijk bearish divergence op de RSI ontstaan (roze). Een stijging van 85% vanaf de bodem van 880 dollar op 18 juni lijkt veel, maar is niet ongebruikelijk in een bearmarkt.
Dat bitcoin eerst nog wat achterbleef, zien we aan de koers van ETH/BTC, de verhouding tussen ether en bitcoin. Die steeg van 0,05 naar 0,07 in dezelfde periode, rechts in de grafiek hieronder.
Ook BNB/BTC deed het prima en stond dicht bij de all-time high van 0,0123. Voor zowel BNB als ETH geldt dat ze geen trendlijnen hebben doorbroken. Anders gezegd, het regime is ongewijzigd.
En dat regime is nu die van een bearmarkt. Lagere toppen en lagere bodems. Negatief sentiment. Capitulatie en faillissementen. Mensen die hun interesse verliezen en vertrekken.
Net zoals een bullmarkt flinke correcties kan bevatten zonder dat de bullmarkt tot een einde komt, kan een bearmarkt flinke perioden van stijging bevatten.
Bij bitcoin werd de bearmarktrally op maandag 18 juli bevestigd toen de koers boven de realized price en het 200-weekse voortschrijdend gemiddelde brak.
In de grafiek hieronder zie je bitcoin (oranje) en de drie grote Amerikaanse aandelenindexen (blauw). De rally van de afgelopen week zien we niet alleen bij bitcoin, maar net zo goed bij aandelen. We zouden ze daarom eerder verklaren door wat ademruimte in de markt dan door een ontkoppeling van bitcoin met de rest van de financiële markt.
Gisteren maakte de ECB bekend dat ze de rente met 50 basispunten verhoogt van -0,5% naar 0%. De ECB had eerder aangekondigd met 25 basispunten te zullen verhogen. Iets steviger dus, maar nog altijd veel minder agressief dan in de VS.
Belangrijker was de introductie van een nieuw ‘instrument’ om renteverschillen tussen sterke en zwakke lidstaten te beteugelen. De lettersoep is deze keer TPI: Transmission Protection Instrument.
Het is een eufemisme waarmee de ECB verhult dat ze buiten het mandaat treedt en de politiek passeert door de consequenties van verschillende schuldenposities ‘op te lossen’ met monetaire financiering.
ECB-baas Christine Lagarde verwees naar het risico op fragmentatie en de eerdere aankondiging van een ‘anti-fragmentation tool’. We citeerden ECB-directielid Isabel Schnabel in Roundup #59: ‘Our commitment to the euro is our anti-fragmentation tool. This commitment has no limits’.
De dag ervoor sprak een ander Europees kopstuk over fragmentatie. ‘Fragmentatie is onze ergste vijand’, zei Ursula von der Leyen in de persconferentie over de Europees energiecrisis. De 27 EU-lidstaten verschillen flink in energiehuishouding. De mate waarin ze sociaal en economisch ontwricht worden door gastekorten verschilt daardoor ook enorm.
Fragmentatie is het zichtbaar worden van de verschillen in belangen en het uit elkaar scheuren van het kleine beetje eenheid dat de EU nog rijk is.
Europa staat aan de vooravond van sociale en economische omstandigheden die gemakkelijk kunnen uitlopen op een grote crisis. Het vereist veel geluk én veel wijsheid om daar zonder kleerscheuren doorheen te manoeuvreren. En teveel fragmentatie maakt deze missie bij voorbaat kansloos.
De energiecrisis is onderdeel van deze omstandigheden. Wat als Rusland de gaskraan deze winter ‘onverwacht’ dichtdraait en de gasvoorraden onvoldoende blijken? Fabrieken worden stilgelegd. Prijzen torenhoog. Huishoudens in problemen.
De recessie is ook onderdeel van deze omstandigheden. De vooruitzichten van inkoopmanagers (PMI’s) die vandaag binnenkwamen uit Frankrijk, Duitsland en de Eurozone waren voor het eerst onder de 50, waarden die horen bij een recessie. Robin Brooks, chief economist van de IIF concludeert: ‘Euro zone is going into recession’. Steeds meer indicatoren wijzen bovendien op een wereldwijde recessie waar Europa bovengemiddeld veel last van heeft.
De komende tijd zullen we de renteverschillen tussen Italië en Duitsland nauwlettend in de gaten houden als indicator voor de oplopende spanning in de eurozone.
Soms is het bestaan van een instrument al genoeg voor de markt om het op te lossen voordat het instrument gebruikt wordt. Een voorwaarde daarvoor is brede consensus over de effectiviteit van zo’n instrument. Dan kan men immers winst maken door de inzet voor te zijn en - in dit geval - alvast Italiaanse staatsobligaties op te kopen.
Als er twijfel is dan laat de markt het erop aankomen. En dan wordt het interessant. Want wat gebeurt er als de ECB met onbeperkte vuurkracht obligaties gaat opkopen terwijl we in een periode van tightening zitten? Welke voorwaarden zal de ECB daadwerkelijk stellen aan de landen die steun nodig hebben?
Terug naar bitcoin. Wanneer kunnen we een keerpunt verwachten in de economie? Wanneer eindigt de agressiefste verkrapping van financiële omstandigheden in decennia?
Het meest voor de hand ligt begin november. Op 13 oktober zal de inflatie van september bekend gemaakt worden, en op basis van de maand-op-maand inflatie verwachten we dat we dan voor het eerst een significante daling van de Amerikaanse CPI zien. Op 2 november is het rentebesluit van de Federal Reserve.
De Amerikaanse regering kan een overwinning op inflatie en minder streng beleid mooi als overwinning presenteren vlak voor de midterm-verkiezingen op 8 november.
De drie maanden tussen nu en oktober zijn vermoedelijk genoeg tijd om het effect van een recessie op de inflatie zichtbaar te laten worden. Analist Alfonso Peccatiello laat in deze Twitter-draad mooi zien hoe een recessie inflatie omlaag brengt.
Jurrien Timmer, analist bij Fidelity, laat zien dat de financial conditions in de VS inmiddels wel serieus krap geworden zijn. Anders gezegd, daar hoeft niet veel meer bij om de vraagkant van de economie te raken.
Het is natuurlijk maar een van de mogelijke scenario’s, maar eerder zien wij niet zomaar een einde komen aan de stormachtige tegenwind die bitcoin en andere risico-assets nu teistert.
Ons basisscenario is dat we de komende drie maanden nog in bearmarkt-omstandigheden verkeren. Een rally van bitcoin tot aan 29.000 dollar ligt voor de hand, maar het opnieuw bezoeken van (sub) 20.000 dollar ook.
Als we deze bearmarkt vergelijken met eerdere bearmarkten in crypto en andere markten, zoals de tech in 2001, dan lijkt ons dat er nog teveel lucht in de markt zit. Alle hype uit de bullmarkt moet eerst een teleurstelling worden:
- El Salvador is toch geen grandioos succes, en scepsis groeit. Die vulkaan-obligaties? Niemand wil ze.
- Het stock-to-flow-model blijkt toch lariekoek en alle floor models - ‘hier is de koers nog nooit onder gekomen!’ - sneuvelen.
- Ondanks de technische mogelijkheden blijkt toch haast niemand met behulp van Paypal of Shopify betalingen in bitcoin te willen ontvangen.
- Er stonden toch geen rijen met institutionele partijen voor de deur om bitcoin te kopen, ook niet met een ETF.
- Elon Musk heeft toch geen diamond hands, en verkoopt 75% van z’n bitcoin om een positieve cashflow te kunnen presenteren.
- NFT’s blijken toch niet de creators en kunstenaars van een werkend business model voorzien.
- DeFi blijkt toch niet gemarginaliseerde wereldburgers toegang te geven tot financiële diensten, maar wel grote hedge funds te helpen om hefboom-spelletjes te spelen.
- Strike blijkt toch niet het lightningnetwerk in de hele wereld uit te rollen. Europe is next! Oh nee, toch niet.
- En Taproot? Iemand al iets gezien wat beter is geworden door Taproot?
Maar wanhoop niet. We overschatten collectief hoeveel technologie in een jaar beter wordt, en onderschatten wat er in een decennium gebeurt.
Het meeste van wat hierboven staat geformuleerd als teleurstelling is een daadwerkelijke ontwikkeling waar we het eerste beginnetje van hebben gezien. In de bullmarkt wordt dat in alle euforie opgeblazen tot onrealistische proporties.
In de bearmarkt is de teleurstelling zo groot dat de kans dat deze ontwikkelingen tot wasdom komen wordt onderschat. De technologie is dan ondergewaardeerd. Dat is de fase waar we nu inzitten.
In de komende maanden ligt voor ons een koersverloop dat grofweg lijkt op onderstaande grafiek voor de hand. Nog een paar maanden goedkoop sats stacken dus!
In de media
Afgelopen week hebben we binnenkomende verzoeken onder het mom van vakantie naar elders doorverwezen. Dat betekent dat we deze rubriek even kunnen gebruiken voor iets anders, dat overigens goed onder dezelfde noemer past.
Gisteren kwam groot naar buiten dat Amerikaanse politiediensten voor het eerst iemand aansprakelijk gesteld hebben voor handel met voorkennis. Het gaat om een voormalig medewerker van Coinbase die samen met zijn broer en vriend zo’n anderhalf miljoen dollar bij elkaar wisten te sprokkelen door op het juiste moment tokens te kopen en verkopen die een notatie op de beurs kregen. Ishan Wahi had als productmanager eerder toegang tot de daarvoor benodigde informatie dan de rest van de wereld, en kon op die manier zijn companen van instructies voorzien. “Our message with these charges is clear: fraud is fraud is fraud, whether it occurs on the blockchain or on Wall Street”, aldus de openbaar aanklager.
Interessant is wat de rol van sociale media is geweest in deze casus. Op 12 april van dit jaar bracht Jordan Fish – beter bekend als @cobie – het euvel breed onder de aandacht, waarop de Chief Security Officer van Coinbase meldt dat “zijn team het in onderzoek heeft genomen”:
Found an ETH address that bought hundreds of thousands of dollars of tokens exclusively featured in the Coinbase Asset Listing post about 24 hours before it was published, rofl pic.twitter.com/5QlVTjl0Jp
— Cobie (@cobie) April 12, 2022
Nu bekend is geworden dat er stappen zijn ondernomen tegen de voormalig Coinbase-werknemer, positioneert de exchange zich als beste jongetje van de klas, en roept collega-bedrijven op om soortgelijk gedrag te gaan vertonen. Want als iedereen is als Coinbase, dan is handel met voorkennis verleden tijd; toch?
Waar het schuurt, is dat Cobie (en anderen) al maanden vóór april 2022 melding maakte van de discutabele noteringsprocedure bij Coinbase. Dat er entiteiten konden profiteren van nieuwe notaties was volgens hem allang “algemeen bekend en erkend”.
When I tweeted the "insider addr" tweet, I had been tweeting for months about how Coinbase listings/frontrunning/token choices had become a huge mess.
— Cobie (@cobie) July 21, 2022
Coinbase "frontrunning" was widely known and acknowledged within CT.
Now, Coinbase plays "hero" catching the ~evil fraud~ ! pic.twitter.com/3zBFXXkAvS
Dat roept allerlei vragen op. Waarom acteert Coinbase nu pas? Waarom moest iemand op Twitter aan de bel trekken? Hoe zit het met de alarmbellen van Coinbase zelf? Zijn die er überhaupt? Is hier niet sprake van een bedrijf dat zijn verantwoordelijkheden vergaand heeft verwaarloosd?
IMO $1.5m in frontrunning stolen by some staff member over the course of a year is barely a speck of dust compared to the damage done by prior incompetence at CB.
— Cobie (@cobie) July 21, 2022
Je begrijpt, vanuit Coinbase worden deze vragen niet beantwoord. We moeten het doen met suggesties van buitenaf, en die zijn eensgezind: het bedrijf heeft zelf meer op te knappen dan enkel het naar voren schuiven van een oud-medewerker. Maar of die reflecties daar in goede aarde belanden?
Seeing a lot of chatter about a @Coinbase ex-PM's insider trading case. What most people fail to realize is that the internal investigation by @Coinbase's security and compliance teams, which was then provided to the DOJ played a crucial part in holding these people accountable.
— Pete Kim (@petejkim) July 21, 2022
Kijk-, lees-, en luistertips
Podcast: ‘Een andere kijk op de economie’
Inflatie is inmiddels niet exclusief een gespreksonderwerp voor economen: zelfs bij het koffiezetapparaat gaat het erover. Volgens Jeff Snider, Co-host Eurodollar University podcast, zegt echter dat alles wat we over inflatie weten fout is. De centrale banken hebben er geen invloed op. “Wat dan wel?” hoor ik je denken. De echte reden voor inflatie is het EuroDollar systeem. Wat dat is? Luister deze podcast.
Peter McCormack
Podcast: ‘Waar ging het fout?’
Vorige week tipten we al de Joe Rogan podcast waar Marc Andreessen te gast was. Wij vonden dat een erg geslaagde podcast, vandaar dat we deze week weer een podcast aanraden waar de venture capitalist te gast was. Deze keer was hij bij Sam Harris, waar ze het hebben over de huidige staat van het internet als technologie, maar ook als cultuur.
Podcast: 'Boek-review van The Changing World Order'
Vorige week hadden we een aantal boekentips. Een boek dat de lijst net niet haalde was The Changing World Order van de legendarische investeerder Ray Dalio. Dat kwam er mede door omdat wij het boek na een sterk begin enigszins in herhaling vonden vallen. Toevallig wordt het boek deze week besproken in de What you will learn podcast. Na 45 minuten heb je een mooie samenvatting van het boek te horen gekregen, dan kan je er altijd nog voor kiezen om het hele boek te lezen.
Podcast: ‘Hoe bewaar je geheimen in het quantumtijdperk’
In het nieuws hieronder maken we er ook al melding van: verschillende instituten zijn druk bezig om post quantum cryptografische algoritmes te ontwikkelen, zodat in de toekomst onze geheimen nog steeds geheim kunnen blijven. Dat is super interessant, maar ook super complex. Met deze podcast van The Economist kan je een mooie start maken en ben je mooi up-to-date.
Artikel: ‘De Credit Crunch is niet het einde van crypto leningen’
Nic Carter heeft zich, na het moddergooien van afgelopen weken, weer gericht tot het schrijven van een artikel. In het artikel heeft hij het over krediet (leningen) en de functie dit krediet heeft in onze economie. Zijn punt: dat het nu fout is gegaan bij grote crypto lenders betekent niet dat het geen plek heeft in de toekomstige crypto economie.
Nic Carter
In het kort
Vorige week werd iets waar maanden aan is gewerkt ineens onderdeel van het publieke domein. De Nederlandsche Bank (DNB) heeft gedaan wat de sector al maanden aan haar vroeg: optreden tegen partijen die onrechtmatig in Nederland actief zijn als cryptodienstverlener.
Zoals jullie weten, moeten bedrijven die in Nederland diensten rond bitcoin en andere cryptovaluta’s aanbieden zich registreren bij DNB. Die verplichting bestaat sinds 21 mei 2020. Nederlandse partijen hebben zich netjes aan die verplichting gehouden, en dragen samen de relatief hoge toezichtskosten die daarmee gepaard gaan.
Te meer was het daarom pijnlijk om te zien dat het juist de grote buitenlandse spelers waren die de registratieplicht negeerden. Zij lijken het Silicon Valley Playbook te hanteren: eerst handelen, en dan maar zien of je teruggefloten wordt. En als dat gebeurt, is de aanname dat een eventuele financiële reprimande eenvoudig gedragen kan worden.
Helaas blijkt dat draaiboek ook in dit geval effectief. DNB heeft de grootste en zwaarste stok gepakt die ze tot haar beschikking heeft om mee te slaan, maar van een boete van 3,32 miljoen euro wordt Binance niet koud of warm. Ter illustratie: een investering in Terra bleek op het hoogtepunt 1,6 miljard dollar waard, maar daar is nooit naar omgekeken.
2/ Binance received 15,000,000 LUNA (at peak worth $1.6 billion USD, now not much) as part of the original ($3m) invest. 560x return at peak. It still sits on the address we received at 👇. Never moved or sold.
— CZ 🔶 Binance (@cz_binance) May 16, 2022
Address:https://t.co/6HwTu6CCuB
Je vraagt je wellicht af waarom het zo lang heeft geduurd voordat Binance op de bon is geslingerd. Het was op 22 mei 2020 toch al direct duidelijk dat de exchange in Nederland actief was? Kennelijk heeft het een jaar geduurd voordat DNB het belang van optreden inzag, want pas op 21 mei 2021 stuurde de toezichthouder een eerste brief naar Binance. Daarmee startte een procedure met een lange doorlooptijd, die grotendeels wettelijk vastgelegd is. Als je meer wilt weten over die procedure, en door welke hoepels men springen moet, raden we je aan onderstaande podcast te beluisteren. Daarin is Remy Jansen aan het woord, hoofd van de afdeling binnen DNB die dit soort boetebeslissingen voorbereidt.
• By Niek, Frederique & Erik
Opvallend is dat DNB de boete met “5% gematigd” heeft. De verstandhouding tussen DNB en Binance is in de afgelopen maanden kennelijk in positieve zin veranderd, onder meer “omdat er inmiddels een registratieaanvraag is gedaan”, en “omdat Binance gedurende het hele proces relatief transparant over haar bedrijfsvoering is geweest”.
Het PR-apparaat van Binance geeft de indruk dat het bedrijf de boete als zoete koek slikt en op nieuwe – transparante en legitieme – voet doorgaat. “While we do not share the same view on every aspect of the decision, we deeply respect the authority and professionalism of Dutch regulators to enforce regulations as they see fit”, aldus het bedrijf. Maar uit de kleine lettertjes bij het besluit blijkt dat Binance bezwaar heeft aangetekend: ze vindt de boete te hoog, de basis waarop die is opgelegd te zwak, en dat DNB steken heeft laten vallen in haar rol als toezichthouder.
De vraag is nu wat er gaat gebeuren met andere platforms die ook actief zijn in Nederland zonder registratie. Denk aan Crypto.com, Coinbase, FTX, en Kraken. Mogelijk liggen die ook onder het vergrootglas bij DNB, maar daar hebben we nog geen signaal van gezien: de openbare waarschuwing, één van de vaste handelingen op weg naar een boete, is nog voor geen van die bedrijven afgegeven.
We kijken naar wat er nog meer gebeurde deze week:
- Vorige week maakten we melding van het faillissement van Celsius en 3AC. In het kader van dat proces zijn allerlei documenten publiek gemaakt. Zo kwamen we erachter dat Celsius een gat van $1.2 miljard op de balans heeft, gaven ze $1.8 miljoen per maand uit aan corporate credit cards, is 3AC $3.5 miljard verschuldigd aan 27 partijen (waarvan Genesis Global Trading met $2.35 miljard de grootste is) en hebben Su Zhu en zijn kornuiten met klantentegoeden een aanbetaling van $50 miljoen op een jacht gedaan. Ook zagen we een nieuw klein brandje: crypto trading platform Zipmex zet de withdrawals dicht.
- De diamond hands van Elon Musk blijken, in ieder geval zakelijk, toch weak hands te zijn. Tesla maakt in haar kwartaalrapportage namelijk bekend dat ze 75% van de bitcoins die ze in bezit hadden, verkocht hebben. Dat hebben ze tegen een klein verlies gedaan ten opzichte van de aankoop in begin 2021: gemiddeld $28.888 per bitcoin. Dat duidt erop dat ze dus voor de daling eind juni hebben verkocht. Overigens is het niet de eerste keer dat ze verkocht hebben, in april 2021 verkocht Tesla 10% van haar bitcoin.
- De afgelopen tijd hebben we het veel gehad over economische tegenspoed (of zelfs een recessie). Een onderdeel daarvan (en van de hogere rente) is dat investeringskapitaal niet meer voor het oprapen ligt. Ondanks deze suboptimale situatie hebben twee bitcoin bedrijven het voor elkaar gekregen geldschieters zo ver te krijgen om te investeren: ZEBEDEE (bitcoin payments in games) haalde $35 miljoen op in hun series B terwijl Fedi (decentrale bitcoin custody) haalde $4 miljoen op in hun seed ronde.
- Texaanse bitcoin miners hebben hun apparatuur weer aangezet. Die stond (vanwege de extreme hitte) uit om de druk op het elektriciteitsnet te verlichten. Op deze manier kwam er 1.000 megawatt (1% van de totale capaciteit van het net) vrij om te gebruiken door andere gebruikers.
- Quantum Computers: klinkt indrukwekkend en dat is het ook. Toch is er nog veel onduidelijkheid over het exacte nut van de nieuwe generatie computers. Er zijn echter ook al dingen duidelijk: quantum computers zijn extreem geschikt om te checken of grote getallen een priemgetal zijn en om de eigenschappen van punten op een elliptic curve te berekenen. Laten dat nou precies de dingen zijn waarop onze huidige cryptografische standaarden gebaseerd zijn. Lang verhaal kort: met quantumcomputers wordt het mogelijk om informatie die nu nog versleuteld is van het slot af te halen. Gelukkig wordt er al gewerkt aan nieuwe post quantum cryptografische algoritmes gewerkt. Het NIST (National Institute of Standards and Technology) heeft vier algoritmes uitgekozen.
- Gerucht: de Franse bank BNP Paribas gaat crypto custody services aanbieden. Dat doen ze overigens niet alleen: ze gaan samenwerken met partners Metaco en Fireblocks. We houden het in de gaten.
- Circle (van de USDC) stablecoin komt haar beloftes na: de stablecoin is nu fully backed door US Treasury Securities ($44 miljard) en Cash ($14 miljard). De market cap van USDC is nu in totaal $55 miljard. Dit betekent dat er geen commercial paper meer wordt aangehouden, terwijl dat vorig jaar nog 9% was.
Meme van de week
Ten slotte
De tweede en laatste Roundup die vanuit drie landen in je inbox is beland. Morgen reist Peter terug vanuit Frankrijk. Tevreden, want met blauwe luchten zijn de Bretonse kusten nog mooier dan op de foto’s, maar om diezelfde reden ook met lichte tegenzin. Zo’n laatste vakantieweek vliegt dan toch voorbij.
Maar de huivering vervliegt weer snel met volgende week donderdag in gedachte. Dan gaan Bart en Peter weer een mooie liveshow maken, telkens toch een hoogtepunt van de maand. Wil je daar bij zijn? Abonneer je dan op het YouTube-kanaal van Satoshi Radio, klik op het belletje, en dan krijg je – ’s avonds rond 8 uur – een melding als we starten.
Tot dan!
Groet,
Bart, Bert, en Peter