De marktwaarde van bitcoin groeide de afgelopen vijf jaar van zo’n 20 miljard dollar naar 800 miljard dollar. Toch gebruikt pas een paar procent van de wereldbevolking deze jonge technologie. Wat is nodig voor adoptie door de massa? Wat is de killer app voor bitcoin?
Samenvatting
- Het lightningnetwerk is een doorbraak op gebied van gebruiksgemak, snelheid, kosten en schaalbaarheid van bitcoin.
- Stablecoins geven iedereen ter wereld toegang tot digitale dollars, maar om ze te gebruiken in combinatie met bitcoin zijn centrale partijen nodig.
- De killer app voor bitcoin zou wel eens de combinatie van deze twee kunnen zijn: stablecoins op het lightningnetwerk.
In tijden van turbulentie op de markten is het verstandig om niet de hele dag met je neus op koersen, tweets en nieuwsberichten te zitten. Dat kan natuurlijk door een flinke wandeling te maken of iets anders buiten in de zon. Maar vandaag hebben we een alternatief: het perspectief van de ontwikkeling van bitcoin in de komende tien jaar.
In de kinderjaren van een technologie zijn het de pioniers die de moeite nemen om uit te zoeken ‘hoe het werkt’ en accepteren dat niet alles soepel verloopt. Ze worden gedreven door interesse, nieuwsgierigheid of ideologie.
De massa neemt een technologie pas in gebruik als het beter is dan de alternatieven. Het nieuwe moet handiger, sneller, goedkoper of leuker zijn dan het bestaande.
Dat kan op twee manieren: omdat het nieuwe beter wordt of omdat het bestaande slechter wordt.
Laten we dat eens toepassen op bitcoin.
Het alternatief dat slechter wordt is een dystopische push: het bestaande systeem stort in, de overheid wordt onbetrouwbaar of geld verliest z’n waarde. Denk aan de truckers in Canada, overheid en vluchtelingen in Oekraïne en burgers in Rusland. Het duwt mensen naar bitcoin toe.
Technologie die beter wordt is een utopische pull: een doorbraak in de bruikbaarheid, prijs of mogelijkheden. Vaak is er een killer app, een enkele toepassing van de technologie die in z’n eentje de overstap rechtvaardigt. Het trekt mensen naar bitcoin toe.
Even over die killer apps. Lotus 1-2-3 was de killer app voor de PC. Het web (en de webbrowser) was de killer app voor internet. Super Mario was de killer app voor de Nintendo: miljoenen kinderen wilden per se een Nintendo omdat ze Mario wilden spelen, en dat kon alleen op een Nintendo.
Killer apps zijn de toepassingen die de massa overtuigen om een bepaalde technologie in gebruik te nemen. Misschien was Whatsapp dat wel voor de smartphone en Netflix voor de smart-TV? (Goede voorbeelden van killer apps hoor ik graag in de reacties!)
We zeggen vaak dat bitcoin de adoptiecurve doorloopt: de periode dat het als technologie in gebruik genomen wordt. We schreven pas een Alpha over een fair value van bitcoin die hierop is gebaseerd.
Maar wat zorgt er nu voor dat bitcoin daadwerkelijk door the majority in gebruik genomen wordt?
Wat is de killer app van bitcoin?
Lightning
We hebben de afgelopen jaren veel gesproken over hoe bitcoin beter is geworden en risico’s zijn weggenomen. Betrouwbare data, derivaten zoals futures en opties, wetgeving en toezicht, voldoende liquiditeit om honderden miljoenen te kopen en verkopen, verbeteringen in schaalbaarheid, fungibility en privacy door Segwit en Taproot.
Deze ontwikkelingen hebben bitcoin aantrekkelijker gemaakt als beleggingscategorie, zodanig dat inmiddels beursgenoteerde bedrijven, financiële instellingen en zelfs landen bitcoin als het digitale goud in gebruik genomen hebben.
Maar een killer app zit daar blijkbaar nog niet tussen: de meerderheid van de wereldbevolking heeft inmiddels wel van bitcoin gehoord, maar het om uiteenlopende redenen terzijde geschoven.
En het lightningnetwerk dan?
In hoog tempo bouwen (voornamelijk Amerikaanse) cryptoplatforms, betaalapps en kassasystemen ondersteuning voor lightningbetalingen. We schreven eind april een artikel over de groei van het lightningnetwerk.
De belofte van lightning is geweldig: 24/7 bijna gratis en in een flits geld naar de andere kant van de wereld sturen. Iedereen kan meedoen, ook als je geen toegang hebt tot een bankrekening.
Toch ontbreekt er nog iets.
En daarvoor moeten we kijken naar mensen voor wie de user experience van lightningbetalingen nu al beter is dan het alternatief.
Miljarden mensen leven in een dictatuur, met een munt die elk jaar tientallen procenten minder waard wordt of zonder toegang tot digitale bankdiensten. Wereldwijd zijn zo’n 800 miljoen mensen financieel afhankelijk van de 200 miljoen familieleden die in het buitenland werken en geld naar huis sturen.
De rode draad door al die verhalen? Men is op zoek naar een sterk, stabiel, breed geaccepteerd alternatief voor het geld van hun overheid dat zomaar afgepakt kan worden of met moordend tempo minder waard wordt. Bij voorkeur de Amerikaanse dollar.
En dan komt daar bitcoin en het lightningnetwerk. Jazeker, het ‘open, global, permissionless value transfer protocol that offers near-instant and near-free physical cash finality’ van Jack Mallers heeft aantrekkingskracht, maar is het voldoende?
Niet voor niets zorgt Mallers in zijn eigen app Strike voor naadloze integratie met digitale dollars. Dat gebeurt in de VS door integratie met bestaande financiële instellingen en in de paar andere landen waar Strike actief is met stablecoins zoals tether.
Stablecoins
In 2015 zag de eerste cryptodollar het levenslicht toen tether geïntroduceerd werd als dollar-equivalent op handelsplatform Bitfinex. In de jaren daarna namen andere exchanges dit idee over, en het aantal tethers in omloop groeide naar zo’n 2,8 miljard in 2018.
Tot ver in 2020 maakte tether meer dan 80 procent van alle stablecoins uit. Twijfel over de kwaliteit van de reserves van Tether, het bedrijf achter de munt tether, zorgde ervoor dat andere stablecoins daarna sneller groeiden. We schreven hier in oktober 2021 een uitgebreid rapport over.
De afgelopen twee jaar groeide de categorie stablecoins sneller dan de rest van de cryptomarkt:
- Januari 2020 → 6 miljard dollar, 3 procent van de cryptomarkt
- Januari 2021 → 30 miljard dollar, 4 procent van de cryptomarkt
- Januari 2022 → 150 miljard dollar, 7 procent van de cryptomarkt
De snelle groei wordt voor een deel verklaard door de groei van crypto als asset class en daarmee gepaard de toenemende behoefte naar dollar-liquiditeit op handelsplatforms.
Maar juist de afgelopen twee jaar zijn er use cases bijgekomen. Zo spelen stablecoins een belangrijke rol in decentralized finance. Ook wordt het gebruikt als spaar- en betaalmiddel in landen waar een dollarrekening lastig te verkrijgen is. Zelfs bedrijven gebruiken het al om 24/7 bijna gratis grote bedragen naar de andere kant van de wereld te sturen.
Door de snelle groei hebben toezichthouders in de VS en Europa en internationale organisaties zoals de financial stability board (FSB) steeds meer aandacht voor stablecoins. En terecht, zo toont de spectaculaire crash van TerraUSD (UST) en Luna aan.
Met name de VS lijken stablecoins te zien als kans. Er moet stevig toezicht komen, maar ze zullen zeker niet worden verboden, zo lijkt de consensus. De achterliggende gedachte is dat dit de dominante positie van de dollar in de wereldeconomie kan verlengen.
Een euro-stablecoin met significante omvang is er nog niet, het blijft bij tientallen of honderden miljoenen. Dat heeft naar ons idee twee redenen.
Ten eerste is het regulatoire klimaat hier ongunstiger. Politiek en toezichthouders geven de cryptosector in Europa weinig ruimte en hebben vaker laten zien de technologie niet te begrijpen en innovatie te verlammen.
Ten tweede is het business model hier lastiger winstgevend te maken. Als je 100 procent cash & cash equivalents wilt aanhouden, dan kost dat in Europa geld, terwijl dat in de VS geld oplevert. Dit zou kunnen veranderen als de rente op kortlopende staatsobligaties hier ook flink omhoog gaat.
Stablecoins zijn dus voornamelijk cryptodollars. En dat is voor nu misschien ook wel prima. In elk geval voor de mensen die een sterke munt zoeken om te vluchten uit hun afbrokkelende lokale geldsysteem.
Stablecoins op lightning
We hadden het hierboven over de app van Strike waarin je naadloos kunt schakelen tussen dollars en bitcoins. Net als overigens in de Chivo-app die El Salvador aan zijn burgers aanbiedt.
Je zou 100 dollar vanuit de Chivo-app via het lightningnetwerk naar iemand met de Strike-app kunnen sturen. Wat er dan gebeurt is dat Chivo de dollars omwisselt naar bitcoin, de bitcoin via lightning verstuurt naar Strike, die de bitcoin weer omwisselt naar dollars.
Het vasthouden van dollars is dus iets wat Strike en Chivo voor hun klanten geregeld hebben in hun eigen centrale systeem. Het is geen onderdeel van bitcoin als protocol. Het is geen decentrale technologie.
Twee problemen dus: het is niet voor de hele wereld toegankelijk en je bent opnieuw afhankelijk van een centrale partij die kan censureren en die failliet kan gaan.
Een hypothese waar we de laatste tijd mee spelen is dat dit de killer app voor bitcoin zou kunnen zijn: stablecoins op het lightningnetwerk.
Dat betekent twee dingen: dat je andere assets dan bitcoin zelf ‘op bitcoin’ moet kunnen uitbrengen en dat je die assets via het lightningnetwerk moet kunnen versturen.
Als dat lukt dan kan iedereen ter wereld in een bitcoinwallet zowel bitcoins als dollars aanhouden en ze 24/7 binnen een flits naar de andere kant van de wereld versturen. Decentrale technologie.
Er zijn op dit moment verschillende groepen die hieraan werken. Deze twee vinden wij veelbelovend.
Ten eerste Taro, een nieuw op Taproot gebaseerd protocol om assets op de bitcoin-blockchain uit te brengen en via het lightningnetwerk te versturen. Lightning Labs haalde onlangs 70 miljoen dollar op om dit te gaan ontwikkelen.
Ten tweede OmniBOLT, een protocol om lightning networks op te zetten voor andere assets die uitgebracht worden op OmniLayer, een gedecentraliseerd platform. Synonym, het bedrijf van John Carvalho, werkt hieraan.
Alle projecten op dit gebied zijn nog experimenteel en succes is nog uiterst onzeker. Als wij een schatting moesten maken van wanneer dit klaar voor dagelijks gebruik zou kunnen zijn, dan denken we aan nog zeker drie jaar in de toekomst. Dan hebben we het nog niet over integratie in betaalapps, financiële diensten en apparaten zoals smartphones en kassa’s, zodat iedereen het drempelvrij kan gebruiken. Dat kan best eens tien jaar duren.
Duurt even, maar dan heb je ook wat: een decentraal netwerk waarmee iedereen ter wereld met dollars én bitcoin kan betalen - 24/7, bijna gratis en binnen een flits. Zonder afhankelijkheid van een centrale partij. Zonder dat je iemand om toestemming hoeft te vragen. Zonder dat iemand het kan tegenhouden of terugdraaien. Een killer app? Zou maar zo kunnen!
Tot die tijd zal bitcoin als betaalinfrastructuur vermoedelijk in de marge blijven opereren. Alleen gebruikt door kleine minderheden die geen alternatief hebben of bitcoin willen gebruiken vanuit overtuiging en ideologie.
Is die adoptiecurve dan ten dode opgeschreven? Welnee, bitcoin is (veel) meer dan betaalinfrastructuur.
De combinatie van digitaal en niet bij te drukken maakt bitcoin een aantrekkelijk ingrediënt van portefeuilles wereldwijd. Als ‘digital property’ zoals Saylor het noemt, als een van de weinige vormen van ‘outside money’, of gewoon als ‘het digitale goud’.
Alleen al daarmee kunnen we met gemak de komende jaren aan adoptie vullen en de weg van 1 biljoen dollar naar 10 biljoen dollar afleggen.
Maar voor de sprong naar dagelijks gebruik door de massa is meer nodig. Natuurlijk talloze technologische verbeteringen op gebied van veiligheid, schaalbaarheid en gebruiksvriendelijkheid. Maar naar ons idee zeker ook de integratie van stablecoins in het lightningnetwerk.
We zeiden net ‘Welnee, bitcoin is (veel) meer dan betaalinfrastructuur’. Ter afsluiting een stukje uit Ons geld is stuk, bladzijde 258 en 259.
