E-mails, verkoopteksten, sinterklaasgedichten, of spottende artikelen over obscure onderwerpen. Je kunt het zo gek niet bedenken of mensen van over de hele wereld vragen aan ChatGPT om het te genereren. Deze tool, die gebruik maakt van kunstmatige intelligentie om de teksten te verzinnen, typt ze voor je ogen uit.
Normaliter voert een computer precies uit waartoe je hem opdracht geeft, en niets meer. Zijn taak is rechtlijnig en volgt precies, zonder creatieve inbreng, de instructies die een programmeur in de broncode van een applicatie heeft vastgelegd. Maar met artificial intelligence (AI) wordt onze creativiteit nagebootst, waardoor computers zelf kunnen bedenken hoe ze hun taken het beste kunnen uitvoeren. Zonder dat je het wist, maakte je hier al gebruik van. Bijvoorbeeld via je navigatiesysteem in je auto, het browsen door je Instagram-reels, of de voorspellingen van het weer.
Toch is dit onderwerp sinds vorig jaar november pas écht gaan leven. Toen opende OpenAI, een onderzoeksinstituut dat draait op geld van Elon Musk en Microsoft, de deuren tot ChatGPT voor het grote publiek. Anders dan wat voor veel eerdere AI-toepassingen geldt, is dit een zogeheten generatief model. Dat betekent dat het niet alleen in staat is te voorspellen, maar ook om zelf geheel nieuwe dingen te bedenken. Bij ChatGPT gaat dat om teksten, maar het kan ook met foto’s, video’s, geluidsfragmenten, of het ontwerpen van nieuwe eiwitten.
Deze nieuwe toepassingen maken veel los. Hoe slim is AI? Wat kan het wel en niet goed? In hoeverre houdt het rekening met menselijke waarden? Is de opkomst ervan een bedreiging voor het klimaat? Is dit een nieuwe levensvorm? Lopen we het risico dat AI’s straks de mensheid vernietigen?
Bart Mol
We laten het beantwoorden van zulke vragen over aan de duizenden experts die zich daar wereldwijd over buigen. De zonnige zijde van deze medaille bestaat uit grote productiviteitswinst door mensen die met AI’s samenwerken. In een utopisch scenario zorgt dat ervoor dat saai, repetitief en onzinnig mensenwerk verdwijnt. Miljoenen (of zelfs miljarden) mensen zijn weer vrij om te doen waar ze van houden.
Dat dit meer dan wensdenken is, blijkt wel aan de snelheid waarmee ChatGPT in gebruik genomen is. Kort na de lancering ervan bereikte het al 100 miljoen maandelijks actieve gebruikers. Nooit werd een nieuwe technologie sneller in gebruik genomen. Je kunt je voorstellen hoe snel alles verandert als AI’s in ons dagelijks leven geïntegreerd worden en leren hun taken steeds beter en sneller uit te voeren.
Maar het uitvoeren van die taken is niet gratis. Als je AI’s als nieuwe levensvorm ziet, dan heeft hij stroom nodig om te bestaan en data om zijn werk te kunnen doen. Daarom moeten gebruikers van ChatGPT daar nu 20 dollar per maand voor afrekenen. Zo’n abonnement is echter een vrij onbenullige manier om te betalen voor het werk van onze nieuwe digitale collega’s. Liever vergoed je enkel het werk dat daadwerkelijk en naar tevredenheid uitgevoerd is. Daarnaast zie je steeds vaker dat AI’s met andere AI’s samenwerken voor het volbrengen van hun taken. Men verwacht dat AI’s in de toekomst zélf nieuwe AI’s maken om specifieke taken uit te voeren. Hoe gaan al die digitale burgers elkaar betalen?
“Het heeft een systeem nodig dat altijd beschikbaar is, digitaal en volledig geautomatiseerd”, schreef voormalig BitMEX-ceo Arthur Hayes afgelopen vrijdag. “Een systeem dat alleen werkt als mensen wakker zijn of zin hebben om te werken voldoet niet. Het is duidelijk dat het analoge banksysteem niet goed past.”
Maar er zijn ook betaaldiensten gebouwd bovenop het oude, analoge banksysteem. Denk aan PayPal. “Maar zo’n dienst bestaat enkel bij de gratie van de banken. PayPal is daarom niet bestand tegen censuur, en blokkeert betalingen die het niet waardig acht. Dat doet het bedrijf omdat het gelooft dat het nodig is om de ondoorzichtige en opzettelijk onbegrijpelijke bankregels te volgen.”
Moet een AI ergens voor afrekenen? Dan kiest hij logischerwijs voor bitcoin, betoogt Hayes.
