Dit was ons het weekje wel. De oorlog in Oekraïne raast door, maar ook op persoonlijk vlak hadden we wat problemen: Bart en Bert werden eindelijk geveld door de vleermuis. Gelukkig viel het allemaal mee en hebben we onze uiterste best gedaan om een goede Alpha te maken. In de wereldeconomie beuken verschillende krachten op elkaar in en dat laat zijn sporen na. Bert legt in de marktupdate uit hoe en wat. Verder hebben we natuurlijk weer een aantal leuke lees- en kijk-tips (de video van Ray Dalio is fantastisch) en hebben we alle nieuwtjes (inclusief de executive order van Biden) op een rijtje gezet. Fijn (covid vrij) weekend!
Marktupdate
De bitcoinkoers staat op 39.000 dollar, ongeveer hetzelfde als een, twee en drie weken geleden. Van een kalme markt is echter geen sprake.
Alle financiële markten staan onder grote spanning. Hoop en angst trekken om beurten het hardst waardoor in vrijwel alle markten stijgingen en dalingen elkaar afwisselen. Behalve bij grondstoffen, daar zien we vooral stijgingen.
In de grafiek hieronder staat de bitcoinkoers in de afgelopen drie maanden, samen met de gebeurtenissen die financiële media als belangrijk aanmerkten. In de volume profile (rechts in beeld) zie je dat de zone tussen grofweg 39.500 en 41.300 (lichtblauw) vaak snel doorsneden wordt, wat een choppy beeld geeft.
Er is extreem veel gebeurd in de afgelopen 8 weken, en toch zitten we de hele tijd in de zone tussen 45.500 en (nu) 36.000 dollar. Als het uitbreken van een oorlog, een keerpunt van monetair beleid en een grondstoffencrisis de koers niet onder deze lijn krijgen, wat dan wel?
Er zijn nu in de financiële markten verschillende krachten tegelijk aan het werk, die allemaal invloed hebben op elkaar:
Ten eerste de oorlog in Oekraïne waar een grote spreiding in uitkomsten is. Van een spoedig en vredig einde tot een wereldwijde escalatie. Als het perspectief verslechtert of verbetert dan verwerkt de markt dat.
Ten tweede de grondstoffencrisis, die een breed spectrum omvat van energie (olie, gas, benzine) tot metalen en voedsel. Verstoringen zorgen voor hoge prijzen en hoge inflatie.
Ten derde de vertraging van de economische groei. Al voor de oorlog werden de groeiverwachtingen wereldwijd naar beneden bijgesteld, en nu nog sterker. IMF: ‘war in Ukraine will have severe impact on global economy’. Hoge inflatie, verstoringen van productie en logistiek en onzekerheid bij consumenten dragen hieraan bij.
Ten vierde monetair beleid van de grote centrale banken. Ze zijn er heel duidelijk over: ze zullen gaan verkrappen om de inflatie te bestrijden. Maar verkrappen terwijl de economie vertraagt zou voor stevige correcties op de financiële markten kunnen zorgen (lees: gevaar voor een flinke crash).
Hoe dit krachtenveld zich ontwikkelt, weet niemand precies. Het zijn allemaal evenwichten die verschuiven telkens als zich nieuwe informatie aandient.
Voordat we verder gaan naar monetair beleid van de Fed eerst twee illustraties bij bovenstaande punten.
Eerst de vertraging van economische groei. In de grafiek hieronder zie je het verschil tussen de 10- en 2-jaarsrente op Amerikaanse staatsobligaties. Als de 2-jaarrente hoger wordt dan de 10-jaars, dan is dat een goede voorspeller van een recessie enige tijd later. Aan de aandelenmarkt eronder kun je zien dat ook de markt vaak al eerder daalt dan dat de recessie daadwerkelijk zichtbaar wordt. Sinds 1 januari dit jaar is de spread gedaald van 0,9% naar 0,25%.
Dan de grondstoffencrisis. In de grafiek hieronder staat de grondstoffenindex CRB met daarin 19 grondstoffen, waaronder aluminium, koper, nikkel, olie, gas en tarwe.
De stijging van de afgelopen weken gaat heel snel, ook als je het vergelijkt met eerdere stijgingen in de afgelopen 30 jaar. Maar van een recordstand is nog (lang) geen sprake.
In lichte tinten op de achtergrond zie je de CRB gecorrigeerd voor inflatie (blauw) en omvang van de economie (groen). In dat perspectief valt het zeker nog mee. Dat een stevige stijging mogelijk is zonder in de buurt te komen van records betekent dat grondstoffen de afgelopen jaren juist vrij goedkoop waren!
Rentebesluit van de Fed
Gisteren werd bekend dat de CPI-inflatie in de VS in februari 7.9 procent was, het hoogste in 40 jaar. Daar zit het effect van de oorlog en dure grondstoffen nog niet eens in verwerkt, dat komt in maart pas.
Gisteren maakte de ECB bekend dat ze het opkoopprogramma (QE) sneller gaan afbouwen dan verwacht, en zette de deur open voor eerdere renteverhogingen, mogelijk in september al.
Volgende week woensdag 16 maart staat het rentebesluit van de FOMC op de agenda. De verwachting is dat de Amerikaanse rente met 0,25 procentpunt zal stijgen. De Fed kan verrassen door nu al een grotere stap te maken of door in de toespraken eromheen te praten over toekomstige ingrepen.
Hoe bitcoin zich hierin staande zal houden? Vooralsnog gedraagt het zich als risk-asset. De beste manier om dat te visualiseren is door bitcoin naast de 2x leveraged NASDAQ ETF te leggen. Door de leverage komt de volatiliteit in de buurt van die van bitcoin, en zijn ze goed op elkaar te leggen.
Het zou best kunnen dat bitcoin in de toekomst meer gezien wordt als veilige haven.
We kunnen daarbij denken aan het rapport van Credit Suisse analist Zoltan Pozsar die opmerkt dat inside money mogelijk besmet is sinds de VS en EU de valutareserves van Rusland introkken. En dat nu een zoektocht ontstaat naar outside money, geld dat geen schuld is van een ander. Hij noemt goud, grondstoffenmandjes en… bitcoin.
Mocht bitcoin een dergelijke rol gaan spelen, dan is dat op een termijn van vele jaren. In de tussentijd kunnen we er het best vanuit gaan dat marktparticipanten die op korte termijn de koers bepalen (handelaars, speculanten) bitcoin zullen blijven behandelen als risk-asset.
Laten we tot slot nog even vooruit kijken naar de komende weken. De balans lijkt licht in het voordeel van de bulls. Op de dag-grafiek hieronder zie je dat de bodies aan de onderkant steeds hoger eindigen, en aan de bovenkant niet.
Toch verwachten we dat we in de zone tussen grofweg 36.000 en 45.500 dollar blijven zolang de eerder genoemde onzekerheden nog bestaan. Daarin ligt een correlatie met andere risk-assets voor de hand.
In de media
Je hebt onze gezichten en stemmen deze week in de media moeten missen. En heel eerlijk: met onze volle ziekenboeg kwam die rust ons best goed uit.
Kijk-, lees-, en luistertips
Video: Principes voor een veranderende wereldorde
Als er één video is die je dit weekend kijkt, laat het dan deze zijn. Ray Dalio staat natuurlijk bekend als legendarisch hedge fund manager en oprichter van Bridgewater Associates. Het leuke is dat hij veel van het onderzoek dat hij (en zijn bedrijf) doet openbaar maakt middels boeken en video's. In deze video (45 minuten) legt hij uit hoe hij de toekomst probeert in te schatten, door naar het verleden te kijken. Het bijbehorende boek is hier te koop.
Podcast: Bitcoin is het proberen waard
De naam David Heinemeir Hansson zegt je intussen wellicht wat, en anders zijn initialen DHH wel. Hij schreef het veelgelezen en -besproken artikel I was wrong, we need crypto. Opvallend, want DHH stond bekend als vocaal cryptoscepticus. Tijd voor een goed gesprek daarover, moeten de hosts van Bankless hebben gedacht. En dat is gelukt. Een gesprek over de lichte en donkere kanten van crypto, met als rode draad: it deserves a try.
Podcast: De werking van sancties tegen Rusland
In de podcast Compliance adviseert komen experts uit de financiële wereld aan het woord over een scala aan onderwerpen die relevant zijn voor de compliance-professional. Deze week komen de sancties tegen Rusland aan bod. Onder andere de bedrijfsconstructies om zogeheten beneficial ownership te verhullen, het UBO-register, bescherming van klokkenluiders, en de werking van sancties worden uitgebreid besproken in deze actuele podcast.
• By Niek, Frederique & Erik
Podcast: Van wie wordt ons geld?
We horen jullie al denken: deze tip stond er vorige week toch ook al in? Bijna. We tipten vorige week inderdaad Mahir Alkaya zijn optreden bij De Nieuwe Wereld, maar zijn optreden bij de cryptocast van vorige week was zo goed dat we dat jullie niet willen onthouden. Dat komt mede omdat co-host Paul Buitink, die in het verleden een depositobank op probeerde te richten, een enorme bak kennis op dit vlak heeft. Het luisteren dus zeker waard.
In het kort
Al maanden wordt er gesproken over een executive order (EO) van de hand van president Biden, gericht op de cryptosector en de manier waarop de VS zich zou gaan verhouden tegenover digitale valuta. Zou Biden een streep zetten door de sector? Echt publieke valuta, zoals bitcoin, verbieden? Worden er draconische regels geïntroduceerd waar exchanges, brokers en wallets zich aan moeten houden?
Geen van die angsten bleek gegrond; met de EO die deze week verscheen, verdwenen ook deze dystopische verhaallijnen in de prullenbak. De kortste samenvatting ervan is dat Biden een aantal overheidsagentschappen aan het werk zet om te onderzoeken hoe de VS de innovatie binnen deze opkomende industrie kan ondersteunen zonder in te boeten op de stabiliteit en veiligheid van het financiële systeem als geheel.
Voor sommige bitcoiners is dit allemaal van weinig betekenis. Zij zien het als een grote nothing burger, en zien taal die al jaren gebezigd wordt. En als je deze lijn nog wat verder doortrekt, kom je op die van cypherpunk Bruce Fenton, die overheidsinmenging überhaupt een slecht idee vindt; “politici neigen immers altijd naar slechte beslissingen en meer regels”.
Daar tegenover staat iemand als Jeremy Allaire, de CEO van Circle. Die noemt deze EO een watershed moment voor de industrie, gelijk aan het moment dat de Amerikaanse overheid zich realiseerde wat de omvangrijkheid zou zijn van commerciële toepassing van het internet in de jaren negentig. Volgens Jeremy ligt er een grote kans voor de industrie: de overheid heeft zijn deuren wijd open gezet om het gesprek aan te gaan. “Nu is er de mogelijkheid om de VS voor te sorteren op een open, internet-native, economische infrastructuur”, aldus Jeremy.
De meest alerte reactie kwam van congresman Tom Emmer. Ook hij leest wat het Witte Huis naar buiten bracht, maar kijkt vooral wat er tussen de regels staat. Of beter, niet staat: decentralisatie. Er wordt met geen woord gesproken over de eigenschap die bestaansrecht geeft aan digital assets en de industrie eromheen. Tom legt daar de nadruk op: om te voorkomen dat die eigenschap helemaal verdwijnt, moet hierover moet het gesprek gevoerd worden.
Vooralsnog beoordelen we de uitkomst van deze presidentiële opdracht netto positief. Nu is de vraag in hoeverre het lobby-werk op stoom komt; niet eerder in de geschiedenis van bitcoin lag daar zo’n nadrukkelijk belang.
Verder zagen we deze week het volgende:
- In Zuid-Korea start een nieuwe president aan zijn termijn van vier jaar: Yoon Suk-Yeol. Wat dat te maken heeft met bitcoin? In de strijd om het presidentschap stonden thema’s rond crypto hoog op de agenda om jonge kiezers te trekken. Yoon heeft beloofd om het toezicht op de sector te verlichten en met beter passende regels te komen.
- VICE heeft een nieuwe documentaire over bitcoin geproduceerd die in totaal acht delen telt. De trailer vind je hier, en iedere donderdag komt er een nieuw deel online op het YouTube-kanaal van VICE.
- De London Metal Exchange stopte deze week de handel in nikkel vanwege een te explosieve prijsstijging. Wat bleek: de grootste metaalproducent ter wereld was short gegaan en dreigde om te vallen als de beurs open zou blijven. Attent, denk je wellicht, maar de keerzijde is dat deze actie bullish-handelaars miljoenen dollars gekost heeft. “The LME is, in effect, bailing them out with money that belongs to the bullish traders who would have made profits overnight”, aldus een Bloomberg-analist.
- De kracht van HODL’ing: deze week kwam een wallet tot leven van 11,4 jaar oud. De buit: 489 bitcoin. Toen zo’n 50 dollar waard, nu meer dan 20 miljoen.
- De Amerikaanse betaalgigant Stripe heeft zichzelf terug op het cryptotoneel geworpen. Met FTX als launching partner biedt het bedrijf nu diensten aan rond crypto, waaronder pay-ins, payouts, KYC & identiteitsverificatie, fraudepreventie, en meer.
- Lightning goeroe Rene Pickhardt kreeg het deze week voor elkaar om 1 hele bitcoin over het lightning netwerk te sturen (in 1 transactie dus). Het koste hem overigens een dikke 500k sats (180 euro), zo'n 0,5% van de transactiewaarde. De transactie vloog over 57 verschillende channels.
- Kleine hash-rate update: we staan inmiddels alweer twee maanden ruim boven de vorige all time high. Die lag namelijk rond de 180 miljoen TH/s, terwijl we nu al twee maanden niet onder de 185 miljoen TH/s per seconde zijn gekomen. De totale transactiefees liggen daarentegen lager dan ooit.
- Nieuws uit DeFi land: layer 1 blockchain Fantom en yearn.finance gingen deze week hard onderuit nadat de befaamde ontwikkelaar Andre Cronje aangaf te stoppen met zijn werk aan deze projecten. Toch maken andere ontwikkelaars zich niet druk: er zijn nog genoeg mensen om door te bouwen aan de projecten.
- Wat hebben Arjen Lubach, Jort Kelder, Alexander Klöpping en Willem Middelkoop met elkaar te maken? Ze schreven inderdaad allemaal een boek, maar gaan nu ook samen de strijd aan tegen Google. Waarom? Om een eind te maken aan de crypto-scam advertenties die met hun naam online worden gezet.
Meme van de week
Ten slotte
Zo, dat was ons het weekje wel. Twee van de drie kapiteins gevloerd door de vleermuis uit China, en de derde die de boot overeind probeert te houden in deze woelige tijd. Want ook al schijnt de zon buiten, en zie je de lente door de ramen lonken, de (financiële) wereld staat in een heel andere modus: overleven. Des te belangrijker om zo nu en dan wat afstand te nemen, buiten vitamine D te tanken, en je aandacht op de andere zaken des levens te vestigen. Soms is dat de beste voorbereiding op de volgende week die voor de deur staat; je kunt er vergif op innemen dat ook die weer voor voldoende spreek- en leesstof zorgt!
En dus: tot volgende week!
Groet,
Peter, Bart, en Bert