Het was weer een bewogen week op de financiële markten. De euro daalde voor het eerst in 20 jaar naar een koers onder de 1,00 dollar. Goud en zilver noteerden dieprode cijfers. En Amerikaanse aandelenindexen daalden de hele week. Hoe bitcoin het doet in deze omstandigheden? Dat, en meer, lees je in deze Roundup!
Marktupdate
Gegeven deze onalledaagse omstandigheden doet bitcoin het helemaal niet slecht. Met iets boven de 20.600 dollar noteren we vandaag dezelfde koers als vorige week donderdag.
Een belangrijk moment was afgelopen woensdagmiddag toen de Amerikaanse inflatiecijfers werden gepubliceerd. De verwachting was dat de CPI uit zou komen op 8,9 procent. Dat werd 9,1 procent.
Dat is opnieuw een tegenvaller voor de Amerikaanse centrale bank, die als heilige missie heeft de inflatie te bestrijden. Om een beeld te krijgen van hun voortgang kijken ze niet alleen naar het inflatiecijfer zelf, maar ook naar hoe die is opgebouwd. En dan zien we dit:
- Niet alleen de vluchtige bestanddelen zoals energie en voedsel zijn flink duurder dan vorig jaar, ook de langzamer bewegende core inflation is met 5,5 procent flink hoger dan gewenst.
- De inflatie is niet geconcentreerd in een klein aantal extreem dure onderdelen, maar breed verspreid. Analist Alfonso Peccatiello becijferde dat 75 procent van alle onderdelen van de CPI minstens 4 procent duurder is dan een jaar geleden.
- De maand-op-maand inflatie is veel hoger dan het gemiddelde van de afgelopen maanden. De stijging van de jaar-op-jaar inflatie komt dus niet door het wegvallen van lage maand-op-maand inflatie van een jaar geleden, maar door het erbij komen van nieuwe hoge maand-op-maand inflatie.
In de grafiek hieronder zie je dat de zomer vorig jaar juist vrij lage maandelijkse prijsverhogingen zag (roze bolletjes) en juni met 1,3 procent uitzonderlijk hoog was (groene bolletje).
Allemaal redenen voor de Fed om nog niet tevreden te zijn met het resultaat van de renteverhogingen, en de lijn van agressieve verkrapping voort te zetten of zelfs te intensiveren.
Een begrijpelijke conclusie als je kijkt naar de inflatie. Maar is dat de juiste meetlat?
De Amerikaanse centrale bank heeft een dual mandate: stabiele prijzen en maximale werkgelegenheid. Voor het eerste kijkt men naar de inflatie en voor het tweede naar de arbeidsmarkt. Beide zijn lagging indicators. Lees deze Alpha nog eens terug over leading, coincidental en lagging indicators.
Kijken naar lagging indicators is als sturen in de achteruitkijkspiegel. Als je iets onprettigs ziet, dan is het al te laat.
Te laat is in dit geval een wereldwijde recessie. Als je in de achteruitkijkspiegel de inflatie uiteindelijk ziet dalen, dan kan de weg onder je wielen intussen veranderd zijn van een bloeiende economie in een rokende puinhoop.
Dat zorgt ongetwijfeld voor lagere prijzen, en dus een Groot Succes voor de inflatiebestrijders van de Fed. Maar de bijwerkingen zijn fors: werkloosheid, faillissementen en armoede. En in opkomende economieën als het tegenzit ook nog honger, sterfte en oorlog.
Een waagstuk* dus, dat sturen op inflatie. Maar begrijpelijk, omdat de reputatie van de centrale bankier op het spel staat. En de markt weet: zolang de Fed stuurt op inflatie, is dat de belangrijkste factor om rekening mee te houden.
*) Risico nemen zonder dat je zelf bent blootgesteld aan de mogelijke negatieve effecten is een doodzonde volgens Nassim Taleb die hier een aantal boeken over schreef. Hij noemde economen in deze context IYI’s: intellectual, yet idiot.
Laten we eens kijken naar wat de markt verwacht van de plannen van de Fed. Daarvoor kijken we naar verschillende rentecurves, zoals staatsobligaties, eurodollar futures en Fed Funds Rate futures.
Die zeggen dat de markt best gelooft dat de Fed de rente dit jaar nog verhoogt naar zo’n 3 tot 3,5 procent. Maar dan is het klaar. Al in 2023 zijn stevige renteverlagingen ingeprijsd.
Anders gezegd, we verwachten dat de Fed nog dit jaar op het punt zal komen dat verdere verkrapping niet verdedigbaar is. Vermoedelijk niet omdat de inflatie al op het punt is waar ze ‘m willen hebben, maar omdat forse scheuren in de economie zichtbaar worden.
Bij dat scenario hoort ook dat we in de komende maanden steeds slechtere leading indicators zien, zoals de ISM & PMI’s. Of bijvoorbeeld de NFIB survey, een onderzoek onder 800 kleinere Amerikaanse bedrijven. Hun economische verwachting? Dramatisch.
Als een sterke, wereldwijde recessie werkelijkheid wordt, dan zullen aandelen opnieuw een tik krijgen. Als bedrijven minder winst gaan maken, en ook de vooruitzichten slechter worden, zullen ook de koersen dalen.
Wat zal dat voor bitcoin betekenen?
In beginsel zijn de omstandigheden de rest van dit jaar niet gunstig voor risk assets, waartoe bitcoin voor velen ook behoort. Voor professionele beleggers omdat dit volgt uit hun methode of strategie. Voor consumenten omdat ze minder geld over hebben voor niet-essentiële uitgaven, zoals beleggen in bitcoin.
Toch zijn er argumenten voor een scenario waarin bitcoin wel tegenwind heeft, maar geen (of nauwelijks) lagere koersen te zien krijgt. Zo beargumenteert Glassnode dat bij bitcoin al brede capitulatie te zien is, en spreekt over ‘de eindfase van een bearmarkt’:
The present market structure has many hallmarks of the later stage of a bear market, where the highest conviction cohorts, the long-term holders and the miners, are under remarkable pressure to surrender.
Ze wijzen er daarbij op dat bij bitcoin in allerlei groepen al capitulatie heeft plaatsgevonden, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de aandelenmarkten. Dat gebeurde bij de ineenstorting van de bedrijven die teveel risico namen en gedwongen moesten verkopen, zoals Celsius, 3AC en Voyager.
Voor ons blijft de onzekerheid de belangrijkste factor. We blijven daarom bescheiden DCA’en en zoomen nog maar eens flink uit!
In de media
BNR: Wall Street denkt dat prijs bitcoin gaat dalen
Zie je de prijs van bitcoin eerder naar de 10.000 dollar dalen of naar de 30.000 dollar schieten? Die vraag werd aan Wall Street-investeerders voorgelegd en de uitkomst laat zich raden: ze zij bearish. Tijd om Bart daar zijn licht op te laten schijnen. BNR Nieuwsradio wilde van hem weten hoe hij hier tegenaan kijkt, en dat leidde tot een korte, maar luisterenswaardige reflectie.
NRC: Falende cryptobedrijven hopen op reddende hand
In het NRC belicht Chris Koenis iedere week ontwikkelingen op de beurs. Deze week: consolidatie in de cryptomarkt. Daarmee doelt Koenis op het omvallen van leenbedrijven en de reddende ‘engel’ in de vorm van FTX-baas Sam Bankman-Fried. Bert komt ook aan het woord om wat nuance aan te brengen. “De partijen die nu omvallen zijn hoofdzakelijk leenplatforms en hedgefondsen die te veel risico hebben genomen en daar nu voor moeten boeten”, zegt hij. “Onder leenplatforms is consolidatie wel waarschijnlijk. Bedrijven worden overgenomen of klanten vertrekken naar bedrijven die transparanter en voorzichtiger te werk gaan.”
Chris Koenis:format(jpeg):fill(f8f8f8,true)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data8576874-fd67a6.png)
Kijk-, lees-, en luistertips
Het is overduidelijk komkommertijd in bitcoinland. Natuurlijk gebeurt er op de markt voldoende (zie het nieuws over Celsius hieronder), maar als het gaat om podcasts en artikelen was er deze week weinig te vinden. Natuurlijk kunnen we deze podcast van Peter McCormack aanraden waar zijn gast vertelt hoe bitcoin mining kan helpen het vuilnisprobleem op te lossen of deze podcast waarin Lyn Alden haar blik op de huidige macro-economische omstandigheden werpt. Twee tips in deze rubriek vinden we echter een beetje karig, dus daarom gaan we het vandaag anders doen. We zijn in onze boekenkast gedoken en geven vijf boekentips, ideaal voor in de zomervakantie. Wij houden ervan om onze blik te verbreden, dus verwacht geen lijstje met The Bitcoin Standard en andere bitcoin klassiekers. De boeken die we aanraden hebben echter wel allemaal op de één of ander manier een haakje naar bitcoin. Ready? Let's go!
The Power Law - Sebastian Mallaby
In de podcast hebben we het er regelmatig over: de invloed van zogenaamde venture capitalists op de crypto-markt. Dit boek gaat je geen antwoord geven op die vraag, maar wel op een andere: wat is een venture capitalist eigenlijk? Auteur Sebastian Mallaby neemt je op fantastische wijze mee door de reis die deze sector doorgemaakt heeft. Apple, Cisco, Yahoo, Google en Facebook komen allemaal voorbij. En in plaats van een reeks droge feitjes, leest dit verhaal alsof je een Netflix serie kijkt.
Sebastian Mallaby
Too Big to Fail - Andrew Ross Sorking
Waar het vorige boek je naar Silicon Valley bracht, brengt Too Big to Fail je naar het financiële hart van de wereld: Wall Street. Het boek begint in 2007 en neemt je mee door de financiële crisis. Ook hier wordt dat gedaan door de ogen van de hoofdrolspelers die je kent van het 8 uur journaal. Het is bijvoorbeeld fascinerend om te zien hoe ex Goldman Sachs CEO Hank Paulson de Treasury Secretary wordt onder George W. Bush of hoe Jamie Dimon (CEO JP Morgan) in samenspraak met de overheid de omgevallen gigant Bear Stearns voor een spotprijs op probeert te kopen.
Andrew Ross Sorkin
The Blocksize War - Jonathan Bier
Oké, dit is wel een echt bitcoin boek. Verplichte kost voor iedereen die na 2018 in crypto is gestapt. Het boek beschrijft de aanloop en het verloop van de blocksize war in 2017. Dit was het moment dat bitcoin splitste: bitcoin en bitcoin cash. Reden van deze fork? Een langlopende discussie over de blocksize van bitcoin. Als we nu terugkijken op deze discussie (zeker met het lightning netwerk in het achterhoofd) is het makkelijk om een kant te kiezen. In het boek wordt op fantastische wijze het verloop van deze discussie uiteengezet.
Jonathan Bier
The Psychology of Money - Morgan Housel
Dit is de laatste keer dat we dit boek zullen noemen, beloofd. Het is echter wel het ultieme self improvement boek voor onder de parasol op het strand. Morgan Housel geeft makkelijk te begrijpen (en te implementeren) tips die je kan gebruiken om verstandiger met geld, beleggingen en sparen om te gaan.
Morgan Housel
Guns, Germs and Steel - Jared Diamond
Als je wil weten hoe de Westerse wereld zich gevormd heeft, lees dan dit boek. De auteur beschrijft ons menselijke avontuur vanaf het moment dat de mens samen begon te scholen tot aan het heden. Waarom waren het de Europeanen die de rest van de wereld hun wil op konden leggen en niet andersom. Het antwoord blijkt simpel te zijn: we hadden geluk dat de dieren en gewassen die groeiden in het Midden-Oosten ook goed groeiden in Europa. Natuurlijk waren er meer factoren, die lees je in het boek.
Jared Diamond
Bonus: Ons Geld is Stuk - Bert & Peter Slagter
De boekenlijst is niet compleet zonder het boek van Bert en Peter. Als je in de markt bent voor een korte samenvatting van het ontstaan van geld, waarom ons geld stuk is en op welke manier bitcoin een oplossing kan zijn, dan ben je hier aan het juiste adres. Daarnaast het enige Nederlandse boek in deze lijst.
Peter Slagter
In het kort
Vorige week schreven we uitgebreid over de “brand in het cryptobos”. Daarin kwamen alle vooraanstaande leenbedrijven langs; BlockFi, Voyager, Genesis, 3AC, en Celsius. Over de stand van zaken bij die laatste konden we alleen speculeren. Afgelopen week veranderde dat.
De week begon goed voor het bedrijf van Alex Mashinsky. Bekend werd dat Celsius een openstaande lening bij Maker heeft afgelost. Op het hoogtepunt, in december, was Celsius 472 miljoen dollar schuldig aan het protocol. Van februari tot mei begon het bedrijf met terugbetalen, en nam delen van het onderpand op in blokken van tussen de 1.000 en 2.500 WBTC.
Dat ging lekker, tot op 12 mei.
Het was de dag waarop de Terra-leiding voor het eerst haar blockchain stillegde. De bitcoinkoers kelderde die dag flink, en Celsius moest bitcoin bijstorten om te voorkomen dat de lening geliquideerd zou worden. Dat bijstorten ging door tot 12 juni. Vanaf dat moment is Celsius gestaag aan het afbetalen, en wist die lijdensweg op 7 juli te volbrengen. Het onderpand van meer dan 20.000 WBTC kwam vrij, en is naar FTX verplaatst. Daar eindigt het spoor.
Eind goed, al goed?
Op die vraag komen we zo dadelijk terug. Eerst gaan we even naar een rapport van Arkham Intelligence dat onlangs werd gepubliceerd. Ze hebben het Celsius-debacle onder de loep gelegd, en komen tot de conclusie dat het bedrijf 534 miljoen dollar, ingelegd door klanten, aan het werk gezet heeft in hoogrisico handelsstrategieën. Het resultaat: een verlies van 350 miljoen dollar.
De vermogensbeheerder achter deze verliesgevende strategieën is Jason Stone, in het wereldje beter bekend als @0x_b1. Stone heeft op Twitter uit de doeken gedaan hoe de relatie tussen zijn team en Celsius eruit zag. Het meest opvallende: Celsius vertelde hem dat alle risico’s rond zijn activiteiten afgedekt zouden zijn. Eind februari (2021) kwam hij erachter dat Celsius daarover loog, en dat leidde tot een breuk tussen beide partijen in mei van dat jaar.
They assured me that as part of this monitoring, their trading teams were adequately hedging any potential impermanent loss from our activities in liquidity pools. They also assured me they had risk management and hedging in place to account for fluctuations in token prices.
— 0xb1 (@0x_b1) July 7, 2022
In plaats van het boetekleed aan te trekken, kozen Mashinsky & co ervoor om de schuld voor het geleden verlies bij het team van Stone neer te leggen. Hoe het precies zit, moet blijken uit een rechtszaak die door Stone tegen Celsius is aangespannen. Nu Celsius op haar rug ligt, lijkt het Stone een mooi moment om deze discussie voor eens en voor altijd te beslechten.
Tether is de volgende partij die een streep onder een Celsius-zeper zet. Het bedrijf had geld geleend aan Celsius, naar eigen zeggen met meer dan 130 procent aan onderpand in bitcoin. Die lening is nu geliquideerd. “Dit proces werd op zo’n manier uitgevoerd dat de impact op de markt minimaal was”, schrijft het bedrijf. “Zodra de lening was afbetaald, is het resterende deel [van het onderpand] aan Celsius teruggegeven. De positie van Celsius is geliquideerd zonder verliezen voor Tether.”
In de tussentijd blijkt het Celsius ook gelukt om een haar lening bij Aave terug te betalen. Dinsdag maakte het bedrijf 81,6 miljoen dollar over (in USDC), en kon daarmee 400.000 stETH terughalen, ter waarde van zo’n 400 miljoen dollar. Woensdag volgde het afbetalen van de derde en laatste grote lening, waardoor het bedrijf nog eens 200 miljoen dollar aan WBTC kon opnemen.
Terug naar de vraag hoe het afloopt voor Celsius. Het grootste deel van de openstaande leningen is nu afbetaald. Is daarmee de kous af? Dat niet. Het blijkt onderdeel te zijn van een financiële herstructurering, waar met het inhuren van een nieuw advocatenkantoor al op werd gespeculeerd. Afgelopen donderdag werd duidelijk in welke context die herstructurering valt: een aangevraagd faillissement in de Verenigde Staten.
Moments ago, @CelsiusNetwork filed voluntary petitions for Chapter 11 protection and announced that the company initiated a financial restructuring. https://t.co/vf5wsT6TMp
— Celsius (@CelsiusNetwork) July 14, 2022
Het gaat om een zogeheten chapter 11 bankruptcy, ook bekend als een reorganization bankruptcy. Dat houdt in dat het bedrijf in operatie blijft terwijl de schulden - die groter zijn dan het op dit moment dragen kan - worden omgevormd en/of gesaneerd. Celsius zelf is daar in de communicatie heel luchtig over; het doet net alsof er geen wolkje aan de lucht is en noemt wat bedrijven die op deze manier een succesvolle doorstart achter de rug hebben. “Veel bekende bedrijven hebben met succes gereorganiseerd onder Chapter 11 en zijn er sterker uitgekomen”, aldus Celsius. “American Airlines, Delta, General Motors, Hertz en Marvel, om er maar een paar te noemen.”
Allemaal leuk en aardig, maar dat dit de meest complexe vorm van faillissement is, laat het bedrijf gemakshalve achterwege. Zo lijkt Celsius door te gaan met wat het al deed: de schijn van ordentelijkheid hoog houden, terwijl achter de schermen het ene lijk na het andere uit de kast valt.
Voor gedupeerden van het wanbeleid van Celsius betekent dit helaas ook dat ze langer op duidelijkheid moeten wachten. De zaak loopt in de staat Vermont. Het goede nieuws daarvan is dat alle gerechtelijke documenten publiek benaderbaar zijn. En dat betekent dat speurneuzen informatie over de ernst van de zaak kunnen achterhalen zonder dat ze hoeven te wachten op persberichten waarin dat gedeeld wordt. Zo blijkt Celsius met een gat van 1,19 miljard dollar te zitten in de begroting.
CELSIUS FILING:
— Dylan LeClair 🟠 (@DylanLeClair_) July 14, 2022
Total Assets: $4.2b
Total Liabilities: $5.5b
$600m of which is CEL token, which currently has a market cap of $170m. pic.twitter.com/cVSxcojk32
Enfin, het laatste is hier niet over gezegd, dus later meer hierover. We gaan naar het andere nieuws van deze week.
- CZ, de baas van Binance, deelt een por uit in de richting van concullega FTX. “I would never do that type of deal”, zegt hij over de manier waarop SBF en collegae bedrijven overeind houden door ze aan het dollarinfuus van FTX te leggen. Volgens CZ zijn de constructies te complex. Hij houdt meer van simpele deals. Of daar het gezwendel van Binance rond ICO’s en VC’s ook onder valt, is helaas niet aan CZ gevraagd...
- Een verklaring voor de uitspraak van CZ is dat Binance bezig is met een bredere campagne om het imago wat op te fleuren onder Europese toezichthouders, wetgevers en politici. Zo was CZ afgelopen week op de foto te zien met Macron, de president van Frankrijk. “Choose France”, zegt hij erbij. De Franse schatkist heeft ook voor Binance gekozen, lijkt het.
- Compass Mining ziet zich genoodzaakt om 15 procent van al het personeel (~80 medewerkers) te ontslaan. De bazen van het bedrijf leveren tot 50 procent van hun salaris in. Het bevestigt nogmaals dat miners het zwaar hebben in deze fase van de markt.
- De oprichters van het failliete Three Arrows Capital (3AC) zijn nergens meer te vinden. Het kantoor in in Singapore is leeg en verlaten. Schuldeisers vonden er enkel nog een stapel post. Een teken van leven zagen we deze week op Twitter. 3AC-oprichter Su Zhu plaatste wat screenshots van e-mails waaruit zou blijken dat bij deze zaak betrokken curators geen goede intenties zouden hebben.
- De ECB heeft drie nieuwe papers gepubliceerd over cryptovaluta’s. Daarmee snijden ze klimaatrisico’s, DeFi en stablecoins aan als thema’s. In dit draadje van Patrick Hansen vind je een aardige samenvatting van wat er in het schrijfwerk onder de aandacht wordt gezet.
- Van klimaatrisico naar transitieondersteuner: in Texas speelden bitcoinminers een cruciale rol in het vermijden van blackouts. Door hun werk stil te leggen, kwam er 1000 megawatt aan stroom vrij voor gebruik elders. Voor het uitschakelen van hun machines worden de miners beloond door stroombedrijven en netbeheerders.
- De banktak van de Zwitserse post gaat vanaf 2024 bitcoin verkopen en bewaren. PostFinance heeft 2,69 miljoen klanten in de bergstaat. “We zien steeds meer partijen die deze markt hebben betreden, en volgens ons is dit het ideale moment om dat voorbeeld te volgen”, aldus het bedrijf.
- Volgens Chainalysis hebben bitcoinmixers het drukker dan ooit dit jaar. “Illicit addresses zijn goed voor 23% van het geld dat tot nu toe in 2022 naar mixers is gestuurd”, schrijft het analysebedrijf. “In 2021 was dat nog 12%.” In het rapport is ook aandacht voor het feit dat het overgrote deel van het gebruik van mixers legitiem is, maar dat zal in de ogen van toezichthouders en wetgevers een bijzaak zijn.
- Over die wetgevers gesproken: zij ontvangen later dit jaar inbreng van de Financial Stability Board (FSB), op dit moment aangestuurd door DNB’s Klaas Knot. De FSB komt in oktober met een eigen voorstel voor regels die moeten zorgen voor “robuuste regelgeving en toezicht” op cryptovaluta’s. Lees dit in de eerste plaats als de intentie van G20-landen om hierin samen op te trekken.
Meme van de week
Ten slotte
Deze Roundup is vandaag in drie landen tot stand gekomen. Vanuit een zonnig Frankrijk, een warm Nederland, en een stormachtig Denemarken willen we jullie hartelijk bedanken voor de aandacht en jullie lidmaatschap tot dusver. Voor ons is dat niet vanzelfsprekend en zeer gewaardeerd; het maakt mogelijk dat we zo dicht op de markt kunnen zitten, ook - of juist - in tijden waarin er ‘bloed door de straten’ loopt.
Volgende week meer!
Groet, fijn weekend,
Bert, Bart, en Peter