De storm is gaan liggen en de bitcoinmarkt kabbelt rustig voort richting de jaarwisseling. Welke marktbewegingen wij in de gaten houden, waar wij naar luisteren en wat wij lezen? Lees deze Roundup, en je bent helemaal bij!
Marktupdate
Het ging de afgelopen week een beetje omhoog en een beetje omlaag, maar per saldo zijn we weinig opgeschoten. Net als vorige week vrijdag ligt de koers rond de 47.000 dollar.
De trend op korte tijdspanne is nog steeds licht dalend, met steeds iets lagere toppen en lagere bodems. Een gebruikelijk patroon in een correctie die begonnen is met een harde klap.
Vergelijk maar met elkaar:
- de klap op 19 mei en de periode tot 20 juli
- de klap op 7 september en de periode tot 29 september
- de klap op 4 december en de periode tot ??
Het diepste punt ligt nu rond de 42.000 dollar en dat is 39 procent lager dan de piek op 69.000 dollar. Een heel gebruikelijke correctie in een bullmarkt.
Tijdens de explosieve daling van 4 december zijn we onder de 53.000 dollar terechtgekomen, een koers die op verschillende manieren betekenisvol is. Het is de eerdere top op 6 september en het punt waarop bitcoin een 1 trillion dollar asset class is.
De trend op lange tijdspanne is nog steeds stijgend, met steeds hogere toppen en hogere bodems. Zo lang we boven de 39.400 dollar blijven is die trend intact.
Je zou daarom grofweg als volgt naar de markt kunnen kijken:
- boven de 53.000 dollar is bullish: we verwachten voortzetting van de stijgende trend en nieuwe all time highs.
- onder de 40.000 dollar is bearish: de stijgende trend is afgebroken en een langere periode van zwakte ligt voor de hand.
- tussen de 40.000 dollar en 53.000 dollar is neutraal en is de markt in afwachting van een beslissing.
Over de timing van die beslissing wil ik twee dingen zeggen. Allereerst speelde het einde van het jaar historisch gezien vaak een sleutelrol voor bitcoin. Velen herinneren zich de piek in 2017 en de bodem in 2018. Maar ook het doorbreken van de all time high vorig jaar zit in dit rijtje.
Analist Philip Swift maakte onderstaande analyse, waarbij hij specifiek 15 tot 19 december aanwijst als keerpunt.
Een tweede gedachte hierover is dat professionele investeerders misschien het nieuwe kalenderjaar afwachten. Ze hebben dit jaar een prima resultaat geboekt - waarom zouden ze nog risico’s nemen? Dat komt aan het begin van het nieuwe jaar wel weer.
Anekdotisch horen we ook van institutionele partijen die met ingang van 2022 toestemming hebben om in bitcoin te investeren. Dat zou daarmee kunnen samenvallen.
Dat professionele investeerders relatief grote invloed hebben op de koers komt ook omdat particuliere investeerders nu weinig interesse hebben. We zien dat terug in de groei van adressen en entiteiten die getalsmatig gedomineerd worden door particulieren, en nu op veel lager niveau liggen dan in het begin van dit jaar.
Dit is ook direct een signaal waar we naar kijken voor de kansrijkheid van een stevig tweede deel van de bullmarkt:
- Een groter aantal nieuwe entiteiten
- Een mempool die niet meer leeg is
- Stijging van de Grayscale premium van -20 naar 0 procent
- Stijging van de futures contango naar 15 procent
Op alle vier is wat aan te merken, in de zin dat het ecosysteem mogelijk structureel veranderd is, waardoor je grotere instroom van gebruikers hebt zonder dat je dit in deze indicatoren terugziet. Denk aan het lightningnetwerk, transaction batching, meer gecentraliseerde platforms en een volwassener futuresmarkt.
De markt wordt nu gedomineerd door de professionele investeerders enerzijds, en de HODLers anderzijds. De bestaande particulieren blijven hun positie vergroten. Stacking sats.
Velen van hen zien in bitcoin een vluchthaven buiten het bestaande financiële systeem waar hoge inflatie en lage rente sparen zinloos heeft gemaakt. En als de rente omhoog zou gaan best wat risico's opdoemen.
En dat is aan de orde. Centrale banken zich hebben voorgenomen om het monetaire beleid te verkrappen. 'Tijdperk van gratis geld nadert einde', kopte het FD vandaag.
Deze week maakten de centrale banken van de VS, Engeland en Europa bekend om steunprogramma's af te bouwen en wellicht zelfs rente te verhogen.
Klinkt goed, met 5-6 procent inflatie. Maar als de rente te snel omhoog gaat, dan is dat problematisch voor de waarde van aandelen, obligaties en vastgoed. De waarderingen daarvan komen onder druk te staan en zouden best eens stevig kunnen dalen.
En als ze te snel en te ver dalen, dan komen bedrijven, instituties en wellicht zelfs landen in de problemen. Wat dan weer zorgt voor leningen bij banken die niet terugbetaald worden. Een bankencrisis zoals in 2008-2009 is niet ondenkbaar.
Natuurlijk is er een scenario mogelijk (a) dat centrale banken het monetair beleid precies goed kiezen: niet te krap en niet te ruim. We noemden net het scenario (b) dat ze te veel verkrappen en de markt een pijnlijke correctie ingaat.
Een derde scenario (c) is dat ze na wat verkrapping merken dat economische groei tegenvalt en 180 graden draaien en alsnog enorm gaan verruimen met nieuwe steun- en stimuleringspakketten van biljoenen dollars en euro's. In dat scenario blijkt het tijdperk van gratis geld helemaal het einde niet te naderen, en gaan we het nog veel gekker maken.
Voor veel HODLers is bitcoin een optie. Wat er ook gebeurt, ze hebben naast hun andere vormen van vermogen (huis, pensioen, euro's, goud) een alternatief, een optie die helemaal buiten het systeem staat en niet om kan vallen in het dominoveld van financiële instelllingen.
Die blik op de lange termijn is nuttig in een periode waarin de koers een paar weken zijwaarts gaat, en het sentiment lusteloos is!
In de media
Tubantia: ‘Sponsordeal FC Twente roept woede op’
Afgelopen week is FC Twente veelvuldig in het nieuws geweest. Ze hebben een sponsordeal afgesloten met Floki Inu, de shitcoin die vernoemd is naar de hond van Elon Musk. “Dit is zo ontzettend triest en fout. Ga je schamen @fctwente”, schreef Peter op Twitter. Er worden immers nietsvermoedende consumenten op het verkeerde been gezet door hier legitimiteit aan te verlenen. De uitspraak bleek te resoneren, en leidde tot een leuk stuk over dit fenomeen op Tubantia.nl (onderdeel van het AD).
De Ingenieur: 6 vragen aan Bert Slagter
De Ingenieur is een vakblad voor, je raadt het niet, ingenieurs en techneuten. In de laatste editie is een kort interview met Bert geplaatst, waarin hij antwoord geeft op 6 vragen die hij voor de voeten geworpen kreeg. Uiteraard ruimte om de opkomst van bitcoin te bespreken, en aandacht te vragen voor dystopische scenario’s rond de digitale euro.
Kijk-, lees-, en luistertips
Longread: ‘Bitcoin is de perfecte optie’
Wie ons al wat langer volgt, heeft wel eens gehoord van ‘optionaliteit’. Dat is het idee dat het hebben van opties op zichzelf waarde heeft, en dus iets is om na te streven. Greg Foss en Seb Bunney zien in bitcoin de perfectie optie; niet alleen als keuzemogelijkheid, maar ook in termen van financiële derivaten. Klinkt eng? Niet nodig, want de auteurs hebben hun best gedaan om hun werk ook toegankelijk te maken voor diegene die nog niet zo bekend is met vermogensbeheer en de instrumenten die je dan tot je beschikking hebt.
Greg Foss And Seb Bunney
Longread: Het gevaar van CBDC’s
Deze week pakken we een stuk van Edward Snowden erbij. Begin oktober schreef hij een interessant stuk over digitaal centralebankgeld; ‘the newest danger cresting the public horizon’, aldus Snowden. Voor een Alpha als jij is de CBDC niet nieuw, noch het idee dat ze aan de basis kunnen staan van utopische en dystopische toekomsten. Snowden neemt je op gestructureerde wijze mee in zijn opvattingen over deze evil twin van bitcoin.
Edward Snowden
Podcast: Messari’s vooruitblik op 2022
December is niet alleen een feestmaand; er wordt ook volop gereflecteerd op het jaar dat voorbij is gegaan, en vooruitgeblikt op wat ons te wachten staat. Wat dat laatste betreft komt Messari traditiegetrouw met een vuistdik rapport; hun ‘theses’ voor het komende jaar. Geen zin om het hele rapport door te nemen? In Bankless vat de auteur ervan het samen tot 10 voorspellingen over 2022. Let op: het betreft hier een crypto-rapport, waarin de markt als geheel bekeken wordt, van DAO en DeFi, tot regulering en NFT’s.
Podcast: Beveilig je bitcoin, beveilig je toekomst
Waarschijnlijk zegt de naam Jameson Lopp je wel iets. Als cypherpunk misschien, of als oprichter en CTO van Casa, als bitcoin-ontwikkelaar, of als onderwerp van een longread van de New York Times over de manier waarop hij is omgegaan met de gevolgen van een swatting attack waarvan hij in 2017 slachtoffer werd. Lopp is al jaren zeer vocaal over het belang van privacy en persoonlijke veiligheid. Helaas is dat in Nederland ook een actueel thema, en daarom komt dit uitgebreide gesprek over veiligheid als geroepen.
Website: Web3 is going just great
Vaak delen we hier dus artikelen met een rooskleurige invulling van de toekomst. Hoe bitcoin mensen mee kan laten doen in de digitale wereld, hoe banken middels algoritmes eerlijk zaken doen en dat NFT’s artiesten de mogelijkheid kunnen geven om daadwerkelijk iets over te houden aan hun kunsten. Wij bekijken deze ontwikkelingen door een lange termijn bril, want op de korte termijn gaat er nog wel eens iets fout. Wil je weten wat er allemaal fout gaat? Check dan deze website:
Molly White
Podcast: Technological Revolutions
Over een eerlijke blik op Web3 gesproken: Exponent, de podcast van Ben Thompson en James Allworth, ging hier gedeeltelijk over. De twee IT-experts vragen zich in deze aflevering af of de wereld van technologie nog wel zo spannend is. Natuurlijk gebeuren er nog steeds interessante dingen, maar de spanning die ze 20 jaar terug voelden is weg. Is die spanning er wel in de cryptowereld? Dat onderzoeken de mannen aan de hand van de vraag: is cryptovaluta een technologische revolutie of een revolutionaire technologie?
In het kort
De afgelopen week stond de techwereld op zijn kop vanwege een kwetsbaarheid in een veelgebruikt stukje software, log4j. Het is een zogenoemde logger, bedoeld om programmeurs en andere belanghebbenden inzicht te geven in wat er allemaal op een computer gebeurt; de registratie van gebeurtenissen in applicaties. Denk aan het noteren van inlogpogingen of de identiteit van de gebruiker van een applicatie. Eén probleem: bij het wegschrijven van zo’n notitie bleek het mogelijk om arbitraire code uitgevoerd te krijgen. Zo bleek er een achterdeur te zitten in een gigantische hoeveelheid platformen, apps en diensten. Een goudmijn voor hackers, die op die manier computers konden omtoveren van webserver naar crypto miner. En dan is dat eigenlijk nog een relatief onschuldige toepassing; de verwachting is dat de werkelijke schade pas de komende maanden en jaren aan het licht komt. Nog een geruststelling: bitcoin zelf is hier niet kwetsbaar voor, en dat geldt vermoedelijk ook voor de meeste software die tegen bitcoin aangeschreven is; er wordt vrijwel geen gebruik gemaakt van de programmeertaal waarin log4j een rol speelt.
Enfin, er is meer gebeurd:
- Coinbase heeft als vanouds haar transparency report gepubliceerd. Feitje: in 2021 hebben Nederlandse politie- en opsporingsdiensten 24 keer aan Coinbase gevraagd om informatie te delen. Verder weinig opvallends, dus we grijpen dit aan als moment om in herinnering te brengen dat je (a) netjes je bitcoinportfolio bij de belastingdienst moet aangeven, en (b) de waardepeildatum daarvan weer in de buurt komt (1/1/2022).
- De centrale kredietunie van Ohio gaat in samenwerking met NYDIG bitcoindiensten aanbieden. Leden van de unie kunnen bitcoin aankopen en verkopen vanuit de mobiele applicatie en het online bankplatform.
- Vincent Everts is in zijn woning in Amsterdam het slachtoffer geworden van een gewapende overval terwijl hij te zien was in een livestream met opiniepeiler Maurice de Hond. De drie daders waren op zoek naar zijn bitcoins. Te meer reden om goed op te letten wat je met de buitenwereld deelt over je vermogen - groot of klein - en de beveiliging van je cryptovaluta’s serieus te nemen: zorg ervoor dat je datgene dat je voor de lange termijn bewaart, niet zomaar kunt afgeven. Denk aan een gespecialiseerd custodian als AMDAX of het gebruik van een dienst als Casa.
- Brinks gaat bitcoin integreren in hun betaalautomaten, blijkt uit een op woensdag gepubliceerd plan. In Nederland ken je Brinks voornamelijk als waardetransportbedrijf, maar in de VS hebben ze ook een netwerk van 7000 ATM’s.
- De enige effectenbeurs van Brazilië, B3, heeft aangekondigd diensten te gaan verzorgen rond bitcoin en andere cryptovaluta’s. B3 wordt geen cryptobeurs, maar gaat er wel voor zorgen dat professionele handelaren die markt op kunnen. Er zijn ook plannen om ETF’s de markt op te brengen.
- In Rusland overweegt men een verbod op investeringen in cryptovaluta. Bronnen rond de centrale bank melden dat zorgen om financiële instabiliteit de belangrijkste drijfveer zijn. Hoe serieus deze overwegingen zijn, is lastig te beoordelen. Het lijkt wel in lijn met eerdere stappen, waarin specifieke marktspelers ontraden werd om aan de markt van ‘digitale valuta’ deel te nemen.
- Volgens Kantar (voorheen TNO-NIPO) telt Nederland nu zo’n 1,6 miljoen cryptobeleggers, waarvan een derde in 2021 is begonnen. Het onderzoek is uitgevoerd onder 43.353 Nederlanders van 16 jaar en ouder, van wie er 4.795 beleggen in crypto. Opvallend: onder degenen die in 2021 ingestapt zijn is 42% vrouw.
- Blockchain analyse bedrijf Chainalysis komt met een tool om het Lightning Netwerk te analyseren. Het lightning netwerk staat bekend vanwege de mogelijkheid om anoniem transacties te doen. Uit het persbericht blijkt niet hoe ze dit technisch willen doen. Het is wel duidelijk dat ze zich richten op de Virtual Asset Service Provider (VASP) die zullen moeten voldoen aan de travel rule van de Financial Action Task Force (FATF).
- Nu we het toch over regels hebben: de premier van India roept op tot een gezamenlijk optrekken om tot ‘wereldwijde normen’ te komen rond het gebruik van cryptovaluta’s. Eerder liet het IMF een soortgelijk geluid horen. Ondertussen loopt Zuid-Afrika op de troepen vooruit; daar worden volgend jaar regels in stelling gebracht om consumenten en investeerders te beschermen.
Tweet van de week
Deze keer iets anders dan de meme van de week. We kwamen dit filmpje tegen en konden onze ogen niet geloven. Ons geld is écht stuk.
Here they go! pic.twitter.com/G0MH3Y1VXU
— Annie Todd (@AnnieTodd96) December 12, 2021
Ten slotte
De komende weken staan voor veel mensen en bedrijven in het teken van de jaarafsluiting. Dat geldt ook voor investeerders, die zo’n natuurlijk eindpunt gebruiken om alle kaarten nog eens op tafel te leggen en na de jaarwisseling opnieuw posities innemen. We hopen dat je in goede gezondheid richting de jaarwisseling toeleeft. En wees gerust: de Roundups blijven gewoon je kant op komen, en de digitale deuren van het Alpha-clubhuis staan altijd open.
Groet,
Bert, Bart en Peter