Alpha Roundup #75: Gassen en remmen tegelijk

Hackers stelen 100 miljoen dollar uit Binance-blockchain. Zo’n 14.000 pagina’s aan gegevens van Celsius-klanten gelekt. Internationale organisaties zien wereldwijde recessie in 2023. En de bitcoinkoers? Die staat voor de zoveelste week stabiel op 20.000 dollar.

Marktupdate

‘De VN roept de Fed en andere centrale banken op om te stoppen met renteverhogingen’

Met deze kop begon The Wall Street Journal afgelopen maandag een artikel over de global economic outlook van de VN-organisatie die de belangen van opkomende economieën in de wereldhandel behartigt: ‘Doorgaan met snelle renteverhogingen brengt grote schade toe aan ontwikkelingslanden’.

Het verhogen van de rente in Amerika remt de economische groei in andere landen zo sterk dat die, als het zo doorgaat, in een recessie terechtkomen. Een wereldwijde recessie die ontwikkelingslanden het hardst treft.

Wat dan de oplossing is voor de hoge inflatie? Kijk naar vraag en aanbod, zo luidt het advies. Zorg dat de tekorten worden opgelost en compenseer in de tussentijd burgers voor hoge prijzen. In een uitlegvideo laten ze bij de tekst ‘om te helpen, …’ letterlijk een geldprinter zien.

De VN is niet de eerste die aandacht vraagt voor de gevolgen van het agressieve monetaire beleid in de VS. Eerder waarschuwde de Wereldbank dat we op weg zijn naar een mondiale recessie in 2023 omdat vrijwel alle centrale banken tegelijk de rente verhogen.

In de persconferentie na het vorige rentebesluit op 21 september stelde een journalist de vraag of de Fed dit risico ook ziet en er rekening mee houdt. Het korte antwoord: we zien wat er elders gebeurt, we volgen het op de voet, we houden contact met leiders van andere landen, maar we gaan toch door met rente verhogen tot de inflatie bedwongen is.

Deze week kwam ook het IMF met een stevige waarschuwing. De wereldeconomie is ‘als een boot in woelige wateren’ en het vooruitzicht verslechtert snel.

Directeur Kristalina Georgieva riep op tot voorzichtigheid. De kosten van een fout beleid van centrale banken zijn gigantisch. Te weinig ingrijpen en de inflatie raakt verankerd. Te veel ingrijpen en de economie raakt onnodig diep in recessie.

Ze wees ook op een verstandige samenwerking tussen centrale banken en politiek. Overheden zouden geen ongerichte steun moeten geven. Alleen de mensen die het écht nodig hebben, ‘with a laser-sharp focus’. Als monetair beleid op de rem drukt en overheden geven gas ‘dan wordt het een ruw en gevaarlijk ritje’.

De timing van haar speech was opmerkelijk. Precies deze week presenteerde het ene na het andere Europese land enorme steunpakketten. Vol op het gaspedaal, in de metafoor van Georgieva.

Duitsland gaat 200 miljard euro uitgeven om consumenten en bedrijven uit de wind te houden. Nederland komt met een ruimer prijsplafond voor energie dat ergens tussen de 9 en 40 miljard euro kost, afhankelijk van de energieprijs. Of nog veel meer, als de gasprijs stijgt tot boven het hoogste punt tot nu toe.

Het lijkt een soort tragedy of the commons te worden. Als je een groot steunprogramma optuigt dan help je alleen je eigen burgers en bedrijven, maar je verhoogt de gasprijs en de inflatie, waar iedereen last van heeft. Je bent als Europees land wel gek als je niet ook meedoet. Dit was precies waar het IMF voor waarschuwde: gassen en remmen tegelijk.

In een gesprek met Reuters wees Georgieva ook op de ‘zeer grote verantwoordelijkheid’ die Amerika heeft om ook de impact op de rest van de wereld in de overwegingen mee te nemen.

Fed-gouverneur Christopher Waller kwam gisteren met het antwoord: ‘Het is niet de verantwoordelijkheid van de Fed om de problemen van andere landen op te lossen’.

En zo lijken we terug te zijn in 1971, toen US Treasury Secretary John Connally de beroemde uitspraak deed: ‘The dollar is our currency but it’s your problem’.

Dat probleem wordt op steeds meer plekken voelbaar. Duurdere energie, grondstoffen en voedsel, hogere inflatie en hogere rente. En over die laatste willen we het nog even hebben.

Hogere rente lijkt op het eerste gezicht niet zo’n ramp. We hebben immers tientallen jaren twee, drie, vijf procent rente meegemaakt. Maar hier is sprake van padafhankelijkheid: toen hadden we geen periode van extreem lage rente achter de rug en nu wel.

Die extreem lage rente heeft huishoudens, bedrijven en landen verleid om veel geld te lenen. Sommigen kregen door negatieve rente zelfs betaald om te lenen. Het heeft geleid tot een epidemie van zombie-bedrijven.

Een zombie-bedrijf maakt zo weinig winst dat hij daarvan niet eens z’n rente op de leningen kan betalen. Of in technische taal: ze hebben al drie jaar een interest-coverage ratio van onder de een. In de Amerikaanse aandelenindex Russell 3000 is nu een kwart van de bedrijven zombie.

Zonder de extreem goedkope leningen was een deel van deze bedrijven al eerder failliet gegaan. Retail-, hotel- en restaurantketens. Luchtvaart en cruisebedrijven. Mediaconglomeraten. Ze konden blijven bestaan door hun tekorten bij te lenen.

Dat wordt niet meteen een probleem als de rente stijgt. Het wordt pas een probleem als de huidige lening afloopt, en die vervangen moet worden door een lening met een nieuwe, hogere rente.

Hoe langer de rente hoog blijft, hoe groter het deel van de leningen dat met problematische herfinanciering te maken krijgt. Bloomberg schat in dat Europese bedrijven bij herfinanciering nu gemiddelde 2,5 procentpunt meer gaan betalen. Let in onderstaande grafiek - die we vorige week ook lieten zien - ook op de snelheid waarmee het probleem escaleert.

Ook de financiële sector staat onder druk. Deze week was Credit Suisse veel in het nieuws nadat de credit default swaps sterk in prijs stegen. Omdat een credit default swap (CDS) het risico afdekt tegen wanbetaling, is een stijgende koers een signaal dat handelaars bang zijn voor (of speculeren op) een faillissement.

Op basis van de cijfers is er geen reden om een accuut bankroet te vrezen. Maar dat betekent niet dat ongerustheid onterecht is. Het bedrijfsmodel staat ontegenzeggelijk onder druk. In allerlei divisies wordt er verlies gemaakt. Daar komt dan nog onzekerheid over een rechtszaak en een komende strategiewijziging bij.

Volgens insiders waarschuwt de ECB banken voor het mogelijke gevolg van stijgende energieprijzen. Het risico is dat leners hun lening niet terugbetalen, wat in een donker scenario kan leiden tot een ‘wave of defaults’.

Macro-analist Jeroen Blokland zette de CDS-koersen van verschillende banken op een rijtje, en inderdaad: Credit Suisse springt eruit.

Na de kredietcrisis in 2008 ontstond het voornemen om in toekomstige crisissen niet meer banken te redden met een bail-out, maar de rekening neer te leggen bij de aandeelhouders, obligatiehouders en rekeninghouders. Een bail-in.

Gaat dit werkelijk gebeuren? Of zou men het risico op paniek en dus bankruns in deze onzekere tijd te groot vinden, en toch banken met belastinggeld redden?

Wat ons betreft is het geen gek idee om grote vermogens te spreiden over meerdere banken, en een deel buiten de financiële sector in bitcoin, goud of stablecoins te bewaren.

Over bitcoin gesproken. Daar is opvallende kalmte nog steeds het kernwoord. Al sinds de Celsius-crash op 13 juni gaat de koers zijwaarts tussen 17.500 en 25.000 dollar.

Waar aandelen, obligaties, edelmetalen en zelfs valuta alle kanten op stuiteren bij elk macro-economisch cijfer blijft bitcoin gewoon rustig rond de 20.000 dollar slingeren. Iets erboven. Iets eronder.

Bollinger Bands zijn een visualisatie van volatiliteit. De grafiek hieronder toont onderin de breedte van deze banden: hoe smaller, hoe lager de volatiliteit. Op dit moment wijst die de laagste stand sinds oktober 2020 aan.

Vaak volgt na zo’n bijzonder grote kalmte een uitbarsting van beweeglijkheid. Het kan historisch gezien nog best een stukje kalmer, en ook nog best even duren. Maar interessant om in de gaten te houden!

In de echokamer

We kijken deze week naar een recente gebeurtenis. Het blockchainnetwerk van het grootste cryptobedrijf wereldwijd werd donderdagnacht op pauze gezet vanwege “ongewone activiteit”:

BNB Chain, in 2017 gelanceerd door Binance, blijkt te zijn gehackt. Uit kort onderzoek blijkt er een bug te zitten in de BSC Token Hub, het deel van de infrastructuur dat BNB Chain aan andere blockchains koppelt middels bridges. Die term ken je als Alpha-lezer ongetwijfeld, want veel van de hacks in de DeFi-wereld zijn achteraf terug te voeren naar dergelijke constructies. In totaal verzamelde de aanvaller 2 miljoen BNB, goed voor meer dan 550 miljoen dollar.

De aanvaller kon niet de hele buit verzilveren, daar heeft het pauzeren van BNB Chain een stokje voor gestoken. Toch is de voorlopig definitieve schade niet mals. Tussen de 100 en 110 miljoen dollar aan waarde is via de uitgebuitte brug naar andere blockchains vertrokken.

We maken graag van de gelegenheid gebruik om deze gebeurtenis vanuit twee invalshoeken te belichten. We beginnen met decentralisatie.

Decentralisatie en een gecoördineerde pauzering van een netwerk staan recht tegenover elkaar. We zien dat regelmatig gebeuren. Denk aan Solana, het netwerk dat alleen afgelopen week al 10 uur onbereikbaar was. Maar ook aan Axie Infinity’s Ronin bridge, Dogecoin, Harmony, en ga zo maar door. Het is wat we noemen een decentralization theatre.

Aan het woord decentralisatie kleven eigenschappen die we in het cryptodomein graag zien. Je denkt dan bijvoorbeeld aan verbeterde privacy, soevereiniteit, en beschikbaarheid. En je vertrouwt erop dat niemand jouw bezittingen zomaar kan annexeren. Dat een blockchainnetwerk met een druk op de knop op pauze gezet kan worden, hoort daar vanzelfsprekend niet bij.

Maar het theater omvat meer. Ook een bedrijf als Celsius valt eronder, dat door zichzelf te presenteren als DeFi-dienstverlener de indruk wekte aan bovenstaande waarden te voldoen. Het faillissement maakte daar al korte metten mee, maar gisteren verschenen documenten online die nog eens de risico’s van het bestaan van en meedoen aan het theater onderstrepen. Er verschenen 14.000 pagina’s online met daarop persoonlijke en financiële gegevens van alle klanten van Celsius.

Je begrijpt dat dit voor kwaadwillenden een goudmijn is. Dan denken we niet direct aan doemscenario’s als moord en ontvoering – dat wordt om de FUD te versterken in de echokamer al snel geroepen –, maar aan subtielere criminaliteit; gerichte phishing bijvoorbeeld. Wees daarom extra waakzaam als je jezelf tussen de gegevens ziet staan.

De als DeFi vermomde producten en organisaties hebben een tweede schadelijk effect. Toezichthouders en beleidsmakers worden erdoor op scherp gezet, met als gevolg dat ze in toenemende mate het ecosysteem als geheel met regels willen beteugelen. Regels die voor gecentraliseerde producten uitkomst kunnen bieden, maar tegelijkertijd de kern van gedecentraliseerde technologieën om zeep helpen.

Het is onder meer om bovenstaande praktijken dat wij onszelf vaak omschrijven als decentralisatie-maximalisten wanneer we gevraagd worden hoe wij in het cryptodomein staan. Teveel projecten en organisaties in het cryptodomein misbruiken de uitvinding die in 2008 omschreven werd in bitcoin’s whitepaper voor eigen gewin. Met decentralisatie als filter op de markt wordt de kans een stuk kleiner dat je jezelf aan de risico’s blootstelt die gepaard gaan met als DeFi vermomde CeFi.

Dan over naar een totaal ongerelateerde gebeurtenis: Michael Saylor werd uitgedaagd op Twitter. Dat begon op dinsdag, toen Twitteraar Eric Wall probeerde bitcoin via het lightning netwerk op een nieuwe wallet te zetten. Dat ging niet helemaal soepel, hetgeen hij aangreep om weer eens een stel boze tweets over bitcoin te schrijven. Overigens valt er inderaad nog genoeg te verbeteren aan het lightning netwerk, maar er zijn weinig bitcoiners die dat ontkennen. Onderdeel van dat verhaal was de vraag of Michael Saylor het lightning netwerk zelf gebruikt. Daar reageerde de beste man zelf op met een duidelijk antwoord: "ja". Om dat statement kracht bij te zetten besloot hij drie keer 1 miljoen sats weg te geven aan mensen die reageerden op zijn bericht. Dat was niet genoeg om Eric Wall te overtuigen, die denkt dat het de social media stagair van Saylor is. Je snapt het wel: het bleef nog lang onrustig op crypto-twitter.

Kijk-, lees-, en luistertips

Podcast: hoe de FED het systeem laat trillen

New York Times journalist Ezra Klein gaat in zijn podcast in gesprek met Adam Tooze, economisch historicus. Volgens Tooze staan we aan de vooravond van een historische gebeurtenis: het afbrokkelen van de huidige economische systeem. Monetary tightening, hoge inflatie, instabiliteit op de financiële markten en de naweeën van de Covid-19 pandemie. Allemaal factoren die samen zorgen voor een mogelijk trendbreuk. Luisteren doe je hier:

‎The Ezra Klein Show: How the Fed Is ‘Shaking the Entire System’ on Apple Podcasts

‎Show The Ezra Klein Show, Ep How the Fed Is ‘Shaking the Entire System’ - Oct 7, 2022

Apple Podcasts

Podcast: welke weg is ethereum ingeslagen?

Vorige week selecteerden we in deze rubriek deel 1 van het interview dat de hosts van Bankless hadden met Vitalik Buterin, deze week tippen we deel 2. In dit deel kijken ze vooruit naar de weg die ethereum is ingeslagen. Daarnaast was Vitalik te gast bij Ezra Klein (inderdaad, dezelfde Ezra Klein als hierboven). In dat gesprek geeft Vitalik antwoord op de vraag wat ethereum kan, maar vooral wat het niet kan.

‎Bankless: 138 - What’s Next? Vitalik Buterin | Part II on Apple Podcasts

‎Show Bankless, Ep 138 - What’s Next? Vitalik Buterin | Part II - Oct 3, 2022

Apple Podcasts

‎The Ezra Klein Show: Ethereum’s Founder on What Crypto Can — and Can’t — Do on Apple Podcasts

‎Show The Ezra Klein Show, Ep Ethereum’s Founder on What Crypto Can — and Can’t — Do - Sep 30, 2022

Apple Podcasts

Podcast: het verschil tussen proof-of-work en proof-of-stake

De laatste podcasttip voor deze week. Jason Lowery schuift aan bij Preston Pysh om het verschil tussen proof-of-work en proof-of-stake uit te leggen. Er komen verschillende interessante onderwerpen voorbij: eigendomsrecht, abstracte versus fysieke krachten, de beginselen van beide consesus mechanismes en de manieren om de systemen uit te buiten.

We Study Billionaires - The Investor’s Podcast Network

We interview and study famous financial billionaires including Warren Buffett, Ray Dalio, and Howard Marks, and teach you what we learn and how you can apply their investment strategies in the stock market. We Study Billionaires is the largest stock investing podcast show in the world with

The Investor’s Podcast Network

Artikel: hoe navigeer je de open-source wereld?

Haley Berkoe is sinds anderhalf jaar programma manager bij Spiral. Daar werkt ze aan open-source bitcoin initiatieven. Dat is nieuw voor haar, omdat ze daarvoor vooral met closed-source software heeft gewerkt. In dit artikel beschrijft ze haar reis door de open-source wereld. Ze geeft daarbij een paar handige tips voor mensen die hetzelfde pad bewandelen.

Navigating the Bitcoin Open-Source World

It’s hard to believe it’s been a year and a half since I plunged into the world of open-source bitcoin.

MediumHaley Berkoe

Artikel: hoe fixen we censuur op ethereum?

We hebben het in de Alpha al vaak gehad over censuur, decentralisatie en ethereum. De afgelopen tijd wat vaker, bijvoorbeeld door de tornado.cash perikelen en de merge van ethereum. Journalist Jon Charbonneau doet in dit artikel een gooi naar een oplossing voor het probleem rondom het censureren van transacties.

Censorship... wat do?

The Road Ahead

Jon’s NewsletterJon Charbonneau

In het kort

In bearmarkten is het nieuws vaak van een soortgelijk sentiment. Om te voorkomen dat we daarin meegaan, beginnen we dit nieuwsoverzicht luchtig. We richten ons op daar waar er gebouwd wordt en groei plaatsvindt: het lightningnetwerk en mining.

Deze week bereikte de beschikbare capaciteit van het lightningnetwerk een nieuw hoogtepunt boven de 5000 BTC. Volgens Arcane Research ligt dat vooral aan groei van River Financial en Loop, een product van Lightning Labs.

Het lightningnetwerk wordt door mensen die eraan werken nog weleens gezien als best bewaarde geheim van de techindustrie. Maar als de capaciteit jaarlijks blijft verdubbelen, komt er een moment dat de geest volledig uit de fles ontsnapt. Zoals we vorige week al kort toelichtte, is een deel van de recente groei te wijten aan grote exchanges die lightning zijn gaan ondersteunen:

Een volgende golf van adoptie wordt verwacht door de komst van Taro, technologie waarmee willekeurige tokens via het lightningnetwerk verstuurd kunnen worden. Denk aan een op de dollar gebaseerde stablecoin, die dan ineens vliegensvlug en goedkoop van A naar B kan reizen.

Wellicht herinner je nog de Taproot-upgrade aan het bitcoinnetwerk (we schreven erover in Roundup #29). Die ging na jarenlang ontwikkelen enigszins geruisloos voorbij, en in de maanden erna werd weleens gesuggereerd dat het uiteindelijk nergens voor gebruikt wordt. Maar zoals altijd heeft nieuwe technologie tijd nodig om te rijpen: Taro is van het bestaan van Taproot afhankelijk, en zo worden nieuwe toepassingen langzaamaan zichtbaar.

Toffe ontwikkelingen. We blijven bij bitcoin en kijken even bij de miners. Die industrie zette onlangs ook een nieuwe ATH neer met een hashrate boven de 250 EH/s. De stijging is ook terug te zien in de productietijd van nieuwe blocks, die met 6,45 per uur historisch hoog ligt. De eerstvolgende difficulty adjustment, de moeilijkheidsgraad waaraan het werk van miners moet voldoen, brengt dat weer naar beneden naar de bedoelde 6 blocks per uur; ongeveer iedere 10 minuten één.

Een vraag is of de hashrate blijft stijgen. In dezelfde periode is de prijs van bitcoin gedaald en die van stroom juist gestegen. Dat moet haast wel leiden tot een squeeze onder miners: de zwakkeren verlaten het toneel, eenvoudigweg omdat ze de sterkeren niet meer kunnen bijbenen.

Analisten die zich durven te wagen aan een voorspelling zijn daarom conservatief: ze verwachten dat de hashrate dit jaar niet meer veel zal toenemen, en zien in 260 EH/s een plafond. De verplichte kanttekening: als de prijs van bitcoin stijgt, ziet het er ineens heel anders uit.

We kijken naar het overige nieuws:

• Definitieve versie MiCA naar Europees Parlement gestuurd. Drie versies van deze omvangrijke nieuwe wet moesten worden samengevoegd tot één. Maanden geleden was daar al een akkoord over, maar de uitkomsten van de onderhandelingen moesten nog op papier gezet worden. Dat is nu definitief. Er zijn overigens nog heel wat hoepels waar de wet doorheen moet voordat hij in werking treedt. Er volgen nog stemrondes en juristen moeten de wetteksten nog op punten en komma’s controleren. Het zou ons verrassen als dat dit jaar nog lukt.
• NYDIG haalt 720 miljoen dollar op voor nieuw bitcoinfonds. In totaal hebben 59 investeerders geld in de pot gedaan. Het is onbekend hoe het geld precies gebruikt gaat worden en wanneer de eerste uitgaven op de rol staan. Het is één van de eerste mijlpalen die de nieuwe CEO van NYDIG heeft bereikt; Tejas Shah zwaait er sinds maandag met de scepter.
• Kim Kardashian krijgt boete van 1,26 miljoen dollar van de SEC. Ze heeft het project Ethereum Max gepromoot zonder daarbij aan te geven wat ze daarvoor terug kreeg. Volgens SEC-voorzitter Gary Gensler is enkel het plaatsen van een hashtag (#ad) onvoldoende; je moet aangeven hoeveel je krijgt en waarom.
• EU verbiedt cryptobetalingen van en naar Rusland. Dat is onderdeel van het achtste Europese sanctiepakket tegen Rusland. Er gold al een verbod voor transacties met een waarde boven de 10.000 euro. Dat plafond is opgeheven.
• Celsius-bestuurders namen miljoenen op vlak voor faillissement. Van ex-CEO Alex Mashinky en ex-CSO Daniel Leon is bekend geworden dat ze in mei dit jaar bitcoin, ether, USDC, en CEL uit de kluis van Celsius gehaald hebben om ze veilig te stellen van de teloorgang die ze ongetwijfeld aan zagen komen. Per persoon ging het om 17 miljoen dollar.
• Blootstelling banken aan cryptovaluta’s zeer beperkt. Dat meldt de BIS in haar meest recente Basel III Monitoring Report (PDF). Daarin spreekt ze over een totale blootstelling van 9,4 miljard euro, slechts 0,14% van het totaal. Dat aandeel daalt verder als enkel naar de groep banken gekeken wordt die standaard deelnemen aan dit controleprogramma van de BIS; er blijft dan slechts 0,01% over.
• FSOC (VS) publiceert lijvig rapport over digital asset-markt. Het rapport (PDF) volgt op de opdracht die president Biden in maart aan overheidsorganisaties gaf. De FSOC waarschuwt onder meer voor “acute versterkte instabiliteit”, “prijzen gedreven door speculatie”, “herhaaldelijke perioden van sterke prijsdalingen”, en “risicovolle bedrijfsprofielen met obscure liquiditeitsposities”.
• Centrale bank Namibië staat betalingen in bitcoin toe. Dat wil niet zeggen dat bitcoin als wettig betaalmiddel wordt gezien, maar enkel dat als “winkeliers deze vorm van geld willen gebruiken” de centrale bank daar geen probleem mee heeft.

Meme van de week

Ten slotte

Wist je dat we het over jullie hebben gehad? In de laatste aflevering van Satoshi Radio praten we een minuut of 10 over de mooie toekomst van Bitcoin Alpha, en delen we wat veren uit aan jou, lezer van het eerste uur. Luisteren dus!

Voor nu wensen we je een goed, droog, en zonnig weekend toe. Tot snel!

Groet,
Peter, Bert, en Bart