Inflatie, inflatie en nog eens inflatie. Het is al wekenlang het onderwerp van de dag. Hoewel de meeste mensen wel snappen dat dit betekent dat de prijzen van goederen omhoog gaan, ontbreekt het men vaak aan extra kennis. Dat is ook niet gek, want door experts wordt vaak gewezen naar distributieketens en de oorlog in Oekraïne. Bert pakt deze week zijn vergrootglas erbij en duikt dieper in de inflatiecijfers. Natuurlijk hebben we daarnaast de beste podcasts, leukste tweets en meest interessante nieuwtjes op een rij gezet. Veel leesplezier!
Marktupdate
De bitcoinkoers houdt zich al vier weken behoorlijk rustig. Op 12 mei stortte de koers naar een dieptepunt van 25.300 dollar, en sindsdien zien we koersen tussen grofweg 28.500 en 32.000 dollar.
Rond 12 mei zien we bij meer financiële markten een betekenisvol moment. Een lokale top voor de dollar ten opzichte van de euro en andere grote munten en een lokale bodem voor verschillende aandelenindexen en edelmetalen.
Maar veel energie zit er niet in de markten. Er hangt veel af van de ontwikkeling van inflatie en economische groei. En tegelijk is er veel onzekerheid, dat wil zeggen, er zijn veel verschillende uitkomsten mogelijk, en het is bovengemiddeld lastig om daar waarschijnlijkheden aan toe te kennen. Investeerders zijn daarom voorzichtig en terughoudend: ‘eerst maar eens kijken hoe het zich ontwikkelt’.
De hoofdrol is weggelegd voor de inflatie. De Amerikaanse centrale bank heeft zich stellig voorgenomen om die te bestrijden, ook al liggen de oorzaken van de hoge inflatie grotendeels buiten haar invloedssfeer. Het bestrijden bestaat uit het verkrappen van de financieringscondities om daarmee de vraag naar goederen en diensten te verlagen. Plat gezegd: als mensen zich armer voelen, zullen ze minder consumeren en daarmee de inflatie omlaag brengen.
Daarom let de markt aandachtig op inflatiecijfers. Als die beginnen te dalen dan is verdere verkrapping wellicht niet nodig. Maar als die hoog blijven of zelfs verder stijgen dan zou de Fed nog agressiever kunnen ingrijpen, en onderweg ook de economie in recessie brengen. Een harde landing.
Vanmiddag om 14.30 maakt de Fed de inflatie in mei 2022 bekend. Wat hoger dan verwacht. Slecht nieuws voor de financiële markten dus!
Het getal waar we naar kijken is de jaar-op-jaar (YoY) inflatie van consumentenprijzen (CPI). Die vertelt ons hoeveel hoger de prijzen zijn dan een jaar geleden. Dat getal kijkt in de achteruitkijkspiegel, het is grofweg de optelling van de maand-op-maand (MoM) verandering van de afgelopen 12 maanden.
Elke maand valt in het jaarcijfer de oudste maand weg, en komt er een nieuwe maand bij. Als er een maand met lage inflatie wegvalt dan kan het jaarcijfer stijgen terwijl de trend al dalende is. Daarom kijkt men ook nauwkeurig naar de MoM-cijfers, met alle mitsen en maren die daarbij horen, zoals beleidswijzigingen en seizoenseffecten.
In de onderstaande grafiek zie je de inflatie in de VS in de afgelopen 15 jaar. Bovenaan de officiële YoY-cijfers. Onderaan de MoM-cijfers en daarin het berekende 12-maands gemiddelde. Daarin ontbreekt het ‘rente op rente’ effect, maar je ziet dat de blauw en oranje lijnen heel aardig hetzelfde patroon volgen.
Het gele stuk is interessant. In maart 2021, de laatste maand van die periode, is de YoY-inflatie 2,6 procent. Maar als je naar de MoM-cijfers kijkt die daarin zitten, dan kon je al zien dat de YoY-inflatie zou gaan stijgen. Er zat namelijk nog een stevige negatieve bijdrage van april 2020 in. En inderdaad, in april 2021 steeg de inflatie ‘ineens’ naar 4,2 procent.
Je kunt hier goed zien dat de MoM-inflatie al sinds voorjaar 2021 hoger is dan de tien jaar ervoor. De oorlog van Rusland heeft ongetwijfeld bijgedragen aan hogere prijzen, maar je kunt zeker niet alleen Poetin de schuld geven.
In de loop van de afgelopen anderhalf jaar hebben verschillende inflatie-impulsen elkaar opgevolgd. Bouwmateriaal, chips, containers, het Suezkanaal, olie en gas en met de oorlog van Rusland een nog veel breder palet aan grondstoffen.
Maar laten we eens kijken naar energie, en dan inzoomen op olie. Dan zien we dat de olieprijs al sinds het dieptepunt van de coronacrisis in april 2020 gestaag oploopt. Eerst terug naar het niveau van 2019 en daarna verder.
De grafiek hieronder laat zien dat de voorraden in de VS van olie en benzine sinds zomer 2020 al flink aan het dalen zijn.
Wat zou de oorzaak zijn? Een aanwijzing zat al verstopt in de eerste olie-grafiek. De olieproductie in de VS daalde flink toen aan het begin van de coronacrisis de vraag naar olie schoksgewijs daalde en de olie-opslag vol begon te raken. Maar de productie is daarna niet teruggebracht naar het oude niveau.
Nu zou het kunnen dat dit tekort in de VS wordt opgevangen door productie elders in de wereld. Laten we eens kijken naar de cijfers van de EIA over de wereldwijde productie van olie, in miljoenen vaten per dag.
Wereldwijd dus hetzelfde verhaal als in de VS. De productie ligt nog zo’n 4 miljoen vaten per dag onder het niveau van voor de crisis.
Nu zou het kunnen dat er ook minder vraag is naar olie. Op wereldschaal is dat lastig te achterhalen. De cijfers daarvan worden pas na 1 tot 2 jaar beschikbaar. Maar laten we eens kijken in de VS, verantwoordelijk voor zo’n 15 procent van het wereldwijde energieverbruik.
We zien wel een dipje in verbruik begin 2020, maar al vrij snel is het energieverbruik weer op niveau van 2019.
Olie en gas zijn nu duur, en daardoor ook kunstmest, diesel en voedsel. De hoge inflatie kan door een groot gedeelte worden verklaard door die hoge energieprijzen. Kijk hieronder op de grafiek naar de oranje staven in de Nederlandse inflatie.
Het is makkelijk om naar Rusland te wijzen, maar het verhaal is duidelijk complexer dan dat. Te weinig investeringen in energieproductie, mede door politieke ontmoediging. Geopolitieke spanningen. Problemen met logistiek.
De vraag is hoe energieprijzen zich de komende jaren gaan ontwikkelen:
- Blijven ze op dit niveau? Dan verdwijnt energie over een dik half jaar uit de inflatie.
- Stijgen ze verder? Dan blijft de inflatie nog veel langer hoog.
- Gaan ze dalen? Dan kan de inflatie over een jaar zelfs negatief zijn.
Interessant om in de gaten te houden: energie is een grote factor in de inflatie. Inflatie bepaalt het monetair beleid van de Fed. En dat beleid is van grote invloed op de ruimte die er is voor investeerders om te beleggen in risk assets zoals bitcoin.
Vorige week hadden we het over de hoop dat de Fed voor een soft landing kan zorgen: het laten dalen van de inflatie zonder de economie in een recessie te laten komen.
In dat licht is het interessant om naar de nieuwste Economic Outlook van de OECD te kijken. De vorige was van een half jaar geleden, december 2021.
De verschillen zijn groot. Hieronder zie je de verwachting van de economische groei in 2022. De pijl geeft aan hoe die verwachting in een half jaar is veranderd. In de EU van 4,3 naar 2,6 procent. In de VS van 3,7 naar 2,4 procent.
Nu denk je misschien dat 2,4 procent economische groei nog best prima is. Maar houd er dan rekening mee dat ‘de economische groei van 2022’ een vergelijking is van het gemiddelde van 2022 met het gemiddelde van 2021. En omdat de economie in 2021 groeide, was het eindpunt van 2021 hoger dan het gemiddelde van 2021. Het verschil daartussen heet de carry. Dit artikel van de ECB legt mooi uit hoe dit carry-over effect werkt.
De carry was in 2,0 procent in de VS en 1,9 procent in de EU. Dat betekent dat de prognose van de OECD al erg dicht bij economische krimp zit: een recessie dus.
De OECD toont ook een grafiek over de energie- en voedselprijzen. De olieprijs hadden we eerder al bekeken, maar hieronder zie je dat ook de voedselprijzen al sinds begin 2021 aan het stijgen zijn.
Tijd om af te ronden. De komende dagen zullen de financiële markten de inflatiecijfers verwerken, en wat verdere zwakte is te verwachten.
Van belang zal ook zijn hoe de Fed hierop gaat reageren. Volgende week woensdag 15 juni om 20.00 uur Nederlandse tijd zal de Fed de nieuwe rente bekendmaken, en een half uur later deze beslissing toelichten. Een belangrijk moment!
Ter afsluiting nog maar eens het grotere plaatje. Opdat we niet vergeten dat de koers nog steeds 3x zo hoog is als in de zomer van 2020, en zelfs 6x zo hoog als in de coronadip!
In de media
Deze week zijn jullie beste vrienden niet in de media te zien of horen geweest, dus deze week misbruiken we deze rubriek voor drie leuke fragmenten die we afgelopen week tegen kwamen.
We beginnen met een filmpje van Riot Blockchain, een bitcoinbedrijf dat op dit moment werkt aan een grote mining-faciliteit in Texas. In het fragment legt de CCO uit op welke manier die nieuwe faciliteit helpt om het stroomnet te balanceren en welke voordelen dat biedt aan de inwoners van de nabijgelegen steden en dorpen.
[4 CP Summer Coming in Hot ]
— GigaChad (@chadeverett) June 1, 2022
Beginning in June and ending in September, Riot's Data Center participates in supporting the citizens of Texas in the ERCOT grid. #Bitcoin #ERCOT #Texas #Energy #Grid #Community pic.twitter.com/pwR0UJomov
Met het tweede fragment blijven we bij het verhaal van Riot Blockchain, maar dan vanuit het perspectief van een nieuwszender, Fox Business. Het verhaal van bitcoin als constructieve stroomverbruiker (b)lijkt aan te slaan en zeg zelf; in een bearmarkt is het ook weleens leuk om wat positieve verslaggeving gade slaan.
Texas is turning to #Bitcoin mining to help stabilize the power grid.
— Watcher.Guru (@WatcherGuru) June 9, 2022
(via @SusanLiTV) pic.twitter.com/L0k2wzRAPn
Over positiviteit in bearmarkten gesproken: we sluiten dit drieluik af met een fragment van Michael Saylor. Hij was deze week te zien op CNBC en kreeg een vraag over de prijsdaling van bitcoin voor de voeten geworpen. Zijn antwoord: ‘Als bitcoin niet naar nul gaat, gaat het naar een miljoen’. Tijd voor wat hopium:
If #bitcoin is not going to zero then it’s going to a million. pic.twitter.com/uY673NAMPf
— Michael Saylor⚡️ (@saylor) June 8, 2022
Kijk-, lees-, en luistertips
Podcast: Het belang van cash, privacy en autonomie
In de laatste aflevering van Holland Gold is Ancilla van de Leest te gast. Zij is de voormalig lijsttrekker van de Piratenpartij en privacygoeroe. Door digitalisering wordt er steeds meer inbreuk op onze privacy gemaakt, en van Ancilla hoor je wat dat voor haar betekent en hoe we ons daar beter tegen kunnen beschermen. Ze gaat ook in op de vraag hoe we ons weerbaar kunnen maken tegen centralisatie; in die context komen cash, goud, en bitcoin langs.
• By Holland Gold
Podcast: Fossiele brandstoffen zijn de toekomst?
Er gaat geen dag voorbij zonder een discussie over duurzaamheid en vergroening. En terecht, want er zijn weinig problemen zo taai als die veroorzaakt worden door klimaatverandering. Alex Epstein neemt een controversieel standpunt in, en betoogt dat we juist met fossiele brandstoffen de klimaatwinter door komen. Volgens hem is dat de logische én morele oplossing. Hoe je ook tegen deze problematiek aankijkt, het is interessant om er verschillende geluiden en perspectieven over mee te krijgen.
• By Jimmy Song
Podcast: ‘Zó kom je van inflatie af’
Over onderwerpen die dagelijks terugkeren gesproken: inflatie. Die mag deze maand dan licht gedaald zijn in Nederland, weg uit de lijst van prangende thema’s is geldontwaarding nog lang niet. Wat natuurlijk opvalt bij dit onderwerp, is dat de groep deskundigen die daadwerkelijk ervaring heeft met een periode van hoge inflatie erg klein is. Maar bij The Macro Trading Floor hebben ze iemand gevonden die erover kan vertellen. Nick Givanovic zit al meer dan 40 jaar in de beleggingsindustrie, legt uit hoe hij naar de huidige marktomstandigheden kijkt, en deelt zijn verwachtingen bij de periode die voor ons ligt.
Podcast: ‘Bitcoin voor centrale bankiers’
Een aantal alpha's terug berichten we er al over: tientallen centrale bankiers uit 44 verschillende landen vlogen uit naar El Salvador voor een meerdaagse conferentie over financiële innovaties. Hoewel de conferentie niet alleen over bitcoin ging, was het natuurlijk wel een onderdeel van de gesprekken. Bitcoin Beach oprichter Mike Peterson was erbij om de aanwezige bankiers te orange pillen. Preston Pysh vraagt hem in deze podcast naar zijn ervaringen.
The Investor’s Podcast Network
Samenvatting: ‘Lightning Netwerk update’
Altijd leuk: de maandelijkse nieuwsbrief van The Lightning Lab. Ook deze maand weer vol met statistieken, updates, nieuwe software en andere interessante feitjes. Wist je bijvoorbeeld dat Thndr Games al meer dan 1.000.000 lightning transacties heeft gedaan? Of dat Bitcoin Smiles al meer dan duizend donateurs heeft? Of dat de lightning node van Voltage gemiddeld 16.5 miljoen sats per dag route? Of dat... snel lezen dus!
Ryan Gentry
Artikel: ‘Post-mortem van het Terra debacle’
De tijd van droge post-mortems hebben we achter de rug, en van die leegte maakt bitcoinbedrijf NYDIG gebruik. Met een paper geschreven door Nic Carter, Allen Farrington, en Ross Stevens, blikt het bedrijf terug op deze episode, schetst het de bredere context van decentralized finance, en kijkt het vooruit naar de gekte die nog voor ons ligt.
Ross Stevens, Nic Carter, and Allen Farrington
In het kort
Deze week publiceerde senatoren Cynthia Lummis (republikein) en Kirsten Gillibrand (democraat) iets waar de Amerikaanse crypto-gemeenschap al even op zit te wachten: een nieuw wetsvoorstel waarmee crypto op verantwoorde wijze een plek moet krijgen in de Amerikaanse wetboeken.
Namcios
Met 69 pagina’s leggen de dames een uitgebreid regelgevingskader op de discussietafel. Daarin gaan ze in op definities, belasting, effecten en commodities, consumentenbescherming, betalingen, de rol van banken, en de samenwerking tussen toezichthouders. De beste samenvatting van alle secties in het wetsvoorstel komt van de hand van Gillibrand.
Het belangrijkste voorstel is wat ons betreft het idee om de Digital Commodity Exchange Act zo aan te passen dat het toezicht op de markt grotendeels bij de CFTC komt te liggen, in plaats van de SEC. Je voelt daarmee al aankomen dat de twee senatoren cryptovaluta’s in de eerste plaats als commodities zien, en niet als effecten; bitcoin en ether worden daarbij expliciet als voorbeeld aangehaald.
Twee andere belangrijke wijzigingen draaien om belastingen en stablecoins.
In de VS wordt gewerkt met vermogenswinstbelasting. Dat betekent dat je, telkens als je een bitcoinbetaling doet, moet administreren of je bij het omzetten van bitcoin naar dollar winst gemaakt hebt; over dat deel moet dan nog belasting afgedragen worden. Dat maakt bitcoin als geld onbruikbaar, en dus schrapt het wetsvoorstel de belasting voor transacties onder de 200 dollar.
Rond stablecoins wordt zoals verwacht een strenger regime voorgesteld. Uitgevers van stablecoins worden verplicht om cash of cash-equivalenten (kortlopende staatsobligaties) aan te houden, zodat klanten ter aller tijde hun dollartegoed kunnen opnemen. Het blijft een vraagteken of dit voldoende scherp is om een volgend Terra-debacle te voorkomen. Om die reden stelt het duo voor om een adviescommissie op te richten met als taak om de laatste ontwikkelingen rond stablecoins in de gaten te houden.
De hamvraag is nu of dit wetsvoorstel enige kans maakt om getekend te worden. Gillibrand zegt in een interview met CNBC dat ze verwacht dat het Senaat haar goedkeuring zal uitspreken. Daar gaat dan wel wat tijd overheen, want voordat het zover is, moet het papierwerk nog door vier commissies heen geloodst worden. Dat is ook de meest gehoorde kanttekening: omdat het zo’n veelomvattend voorstel is, is men bang dat het tot een politieke impasse komt, en het wetsvoorstel een tijdje, zo niet eeuwig, in de vergetelheid terechtkomt.
"The most important goal of this legislation was to create transparency, accountability and certainty," says @SenGillibrand on new #crypto legislation. "Regulation is necessary. You need to make sure that you have consumer protections. You need basic rules of the road." pic.twitter.com/DWkzXmveUN
— Squawk Box (@SquawkCNBC) June 7, 2022
Verder deze week:
- In de staat New York zijn nieuwe bitcoinminers niet langer welkom, als het aan het staatsbestuur ligt. Het betreft een tweejarig moratorium gericht op de combinatie van Proof of Work en grijze stroombronnen. De gouverneur moet de wetswijziging nog tekenen. Voor sommige bitcoiners geeft dat nog een sprankje hoop: hij kan de wijziging ook met een veto van tafel vegen.
- Er is wereldwijd een ontslaggolf in de sector gaande. In april moest Robinhood 9% van de werknemers vaarwel zeggen. Bitso (Mexico) ontsloeg 80 medewerkers, 2TM (Latijns-Amerika) zei 12% van de staf vaarwel, Coinbase wijst recent aangenomen medewerkers de deur, en Gemini ontslaat een tiende van al haar werknemers. Dit heeft alles te maken met de economie die vertraagt, en ook in de techsector is dat te merken: bij bedrijven als Tesla, Uber, Netflix en Klarna is recent de broekriem aangetrokken.
- Even geleden verscheen een brief van cryptosceptici online, waarin ze pogen politici te beïnvloeden om een hardere lijn te voeren ten aanzien van bitcoin. Vitalik Buterin heeft zijn morele kompas nog eens een zet gegeven, en komt met een uitgebreide reflectie. Maar de mooiste reactie komt van 21 mensenrechtenactivisten: “We can personally attest — as do the enclosed reports from top global media outlets — that when currency catastrophes struck Cuba, Afghanistan, and Venezuela, Bitcoin gave our compatriots refuge.”
- De Discord-servers van de Bored Ape Yacht Club zijn door een hacker misbruikt. Via het account van een community manager wist hij een zogeheten phishing link te plaatsen. De opbrengst: 350.000 dollar aan NFT’s.
- We blijven even bij de dure apenplaatjes. Deze week is een gapend gat in de achterliggende smart contracts opgelost. Vanuit de eigenaar van het contract konden oneindig nieuwe NFT’s worden gemint. Je begrijpt: dat valt niet goed in een gemeenschap die draait om exlusiviteit. Afijn, probleem opgelost.
- Bij PayPal is het al een tijdje mogelijk om bitcoin aan te kopen. Tot dusver was dat echter een zogeheten walled garden; een gesloten ecosysteem waar je niets anders met je aankoop kon doen dan hem vasthouden. Die obscuriteit past natuurlijk betrekkelijk slecht bij het ethos van bitcoin, dat op openheid en transparantie gebaseerd is. Sinds deze week is het beleid van PayPal veranderd: gebruikers kunnen aangekochte bitcoin nu naar hun eigen wallet overmaken.
- Grayscale heeft een topadvocaat ingehuurd om het bedrijf bij te staan met de aanvraag van hun bitcoin ETF. Volgens menigeen duidt dat erop dat, als de SEC de aanvraag wéér afwijst, Grayscale voornemens is het ontstane geschil bij de rechter uit te vechten. Op uiterlijk 6 juli doet de SEC uitspraak over de aanvraag.
- Bitvavo komt met een zogeheten accountgarantie. Onder die noemer krijgt een gebruiker van de beurs tot 100.000 euro vergoed als er ‘ongeoorloofde activiteit’ op zijn account heeft plaatsgevonden. Dat is bijvoorbeeld het geval als een onbevoegde toegang krijgt tot een goed beveiligd account en vervolgens zonder tussenkomst van de gebruiker geld wegsluist. Recht op vergoeding wordt per geval onderzocht en vastgesteld.
- The Economist heeft onderzoek gedaan naar de houding van mensen wereldwijd ten aanzien van digitale valuta. Opvallend: ongeveer 37 procent van de respondenten zei dat ze hun regering zullen steunen als die besluit bitcoin als officieel betaalmiddel te erkennen. Ook Deloitte heeft recent de speurneus opgezet. Zij stelt vast dat 73 procent van de Amerikaanse winkeliers (omzet tussen de 10 en 100 miljoen dollar) aangeeft digitale valuta te willen accepteren als betaalmiddel.
- Umbrel kwam deze week met een langverwachte grote update aan hun node-software. Met versie 0.5 wordt het mogelijk om c-lightning te draaien, ziet de interface er nog gelikter uit en wordt het updaten van je apps makkelijker. Let wel op: uit de Umbrel community komen verhalen dat niet iedereen zijn node meer vlekkeloos werkt na het updaten.
Meme van de week
Ten slotte
Dat was hem weer! Een week met ups and downs, maar uiteindelijk toch vooral zijwaarts. Wij gaan ondertussen gewoon lekker door: genoeg leuke dingen te doen! Zo zou het bijvoorbeeld zomaar eens kunnen dat je dit jaar live aanwezig kan zijn bij een speciale uitzending van Satoshi Radio.. Anyway, ik (Bart) praat mijn mond weer eens voorbij. Later meer. Voor nu wensen we jullie natuurlijk een fantastisch weekend.
Groet!
Peter, Bert, en Bart