Het dagelijks gebruik van bitcoin ligt op een iets lager peil dan midden in de bullmarkt vorig jaar, maar nog steeds een flink stuk hoger dan in 2019 en 2020. Dit is een van de inzichten uit het nieuwste adoptierapport van analysebedrijf Chainalysis. Daarnaast een mooie leestip over rollups op bitcoin en het belangrijkste nieuws.
Marktupdate
Woensdag steeg de bitcoinkoers zo’n 8 procent van 19.200 naar 20.800 dollar. Een beweging die een jaar geleden nog dagelijkse kost was, maar nu voor enige opwinding zorgde.
De volatiliteit van bitcoin en andere crypto-assets was al een tijdje opvallend laag, we hadden het daar vorige week over. Stilte voor de storm, noemden analisten het. Of zoals Glassnode schreef: ‘de bitcoinkoers staat er niet om bekend lang stil te zitten’.
Zou het nu dan zover zijn? Grafieken zoals onderstaande werden gedeeld, soms begeleid met een resoluut ‘bottom is in’ of ‘we will never see Bitcoin under $20k again’.
Het lijkt wat te vroeg gejuicht, om een aantal redenen.
- We zitten nog onder de realized price op 21.200 dollar en het 200-weeks gemiddelde op 23.700 dollar.
- We zitten nog onder het hoogste punt van na de Celsius-crash op 25.200 dollar. We zien (dus) nog geen hogere toppen en hogere bodems.
- We zitten nog onder de dalende trendlijn vanaf de top van de bullmarkt, nu rond 28.000 dollar.
- We zien nog geen opleving in de instroom van nieuwe gebruikers en activiteit op het bitcoinnetwerk. Een nieuwe bullmarkt en nieuwe adoptie gaan hand in hand.
- We zien nog geen structurele signalen van ontkoppeling van bitcoin en andere risk assets zoals tech-aandelen. En de macro-economische situatie blijft negatief voor risk assets.
Het zou best kunnen dat over een jaar blijkt dat de 17.500 dollar van 18 juni 2022 inderdaad de bodem was van deze bearmarkt. Dat zou helemaal niet gek zijn als je kijkt naar timing, diepte, sentiment en dynamiek in de markt. Maar evengoed passen nog lagere koersen in het plaatje van een bearmarkt.
Wij zoomen daarom wat verder uit, kijken naar de grafiek hieronder, en concluderen dat er nog heel wat stappen te zetten zijn voordat we het over een nieuwe bullmarkt hebben.
Hierboven noemden we al even nieuwe adoptie. Trouwe lezers herinneren zich wellicht nog ons artikel over adoptie en de koers van bitcoin. Daarin leggen we onze basishypothese neer dat er een verband is tussen het gebruik van bitcoin en de koers.
Om een idee te krijgen van de adoptie kun je naar allerlei soorten indicatoren kijken, zoals activiteit op het bitcoinnetwerk, volumes op exchanges, aandacht in de (sociale) media en downloads van crypto-podcasts.
De on-chain analisten van Glassnode rapporteren wekelijks over de eerste uit dit rijtje. Deze week laten ze zien dat je op basis van deze data zowel een bull- als een bear-scenario kunt bepleiten.
The bear case beziet de historisch lage on-chain activiteit en mogelijk gedwongen verkopen door miners die onder druk staan.
The bull case overweegt dat er historisch veel bitcoin vanuit exchanges naar de wallets van hodlers vloeit.
Van iets grotere afstand kijkt het nieuwe rapport van Chainalysis naar de adoptie van crypto. In de 2022-editie van Geography of Cryptocurrency kijken ze naar allerlei regionale ontwikkelingen, maar ook naar de wereldwijde adoptie.
Opvallend daarbij is dat de adoptie iets is afgenomen ten opzichte van de bullmarkt in 2021, maar nog ver boven het niveau zit van de periode voor de vorige bullmarkt, laten we zeggen 2019-2020. Zie de grafiek hieronder. Meer over dit rapport verderop in deze Roundup.
The data suggests that many of those attracted by rising prices in 2020 and 2021 stuck around, and continue to invest a significant chunk of their assets in digital assets.
Dit is in lijn met onze hypothese dat bitcoin als technologie over een periode van een aantal decennia in gebruik genomen wordt, en dat dit schoksgewijs verloopt, waarbij we na elke periode van hype op een hoger niveau terechtkomen.
Hieronder een grafiek die we vorig jaar weleens gebruikten om dit mechanisme toe te lichten.
Het rapport van Chainalysis laat net als vorig jaar zien dat gebruik van bitcoin het grootst is in opkomende markten. Men noemt in het bijzonder het versturen van remittances en spaargeld bewaren in tijden van grote onrust als toepassingen.
Rusland en Oekraïne staan beide opnieuw in de top-20. Een belangrijk signaal. Bitcoin kan in een actieve oorlog door beide kanten van het slagveld gebruikt worden. Net zoals zuurstof, water en staal is bitcoin niet door een van de twee kampen te claimen of verbieden.
Zo ontstaat een perspectief op bitcoin dat bestaat uit twee delen: bitcoin-het-netwerk als onafhankelijk wereldwijde infrastructuur en bitcoin-de-munt als bezitting zonder tegenpartijrisico door het ontbreken van een centrale autoriteit.
Wellicht is dit het perspectief dat strategen bij Bank of America hanteerden in de analyse van afgelopen weekend. Ze suggereren dat beleggers bitcoin in toenemende mate zien als veilige haven in plaats van risicobelegging:
A decelerating positive correlation with S&P-500 and a rapidly rising correlation with gold indicate that investors may view Bitcoin as a relative safe haven as macro uncertainty continues and a market bottom remains to be seen – Bloomberg
Wat ons betreft is het nog veel te vroeg om bitcoin van de categorie ‘risk asset’ over te hevelen naar ‘veilige haven’. Toch noemen we het hier, omdat het een signaal is dat Bank of America het zegt en Bloomberg het publiceert.
Mogelijk zien we hier het begin van een patroon. Daarin past bijvoorbeeld ook dat in Engeland opmerkelijk veel bitcoin verhandeld werd toen de centrale bank ingreep op de markt voor staatsobligaties.
Ons uitgangspunt blijft voorlopig dat de koers van cryptovaluta meebeweegt met die van risicobeleggingen. Dit baseren we op wat we de afgelopen twee jaar hebben gezien.
En het vooruitzicht voor risicobeleggingen is voorlopig nog niet best:
- De inflatie daalt de komende maanden waarschijnlijk, maar is nog lang niet terug op 2 procent.
- Centrale banken blijven onder druk staan om agressief in te grijpen om de inflatie te beteugelen.
- Tegelijk zien we steeds meer signalen van een wereldwijde recessie, en dus pijn voor huishoudens en bedrijven.
Pas als centrale banken een overstap maken van remmend naar stimulerend monetair beleid, en de economische activiteit weer groeit, breekt een nieuw tijdperk aan van rugwind voor risicobeleggingen.
We verwachten dat aan het eind van dit kwartaal de eerste centrale banken openlijk praten over minder snel de rente verhogen of een pauze in de verhogingen om te zien hoe het monetaire beleid uitwerkt. Een eerste signaal is de centrale bank in Canada die deze week met 50 bps in plaats van de verwachte 75 bps verhoogde.
Daarop hoeft niet direct een resolute ommezwaai te volgen naar een stimulerend regime. Dat zou best eens een rommelige periode kunnen worden, waarin overheden gaan stimuleren en compenseren (gasgeven) terwijl centrale banken de financial conditions krap houden (remmen).
Voor bitcoiners is dit een heerlijke tijd om te bouwen, onderzoeken en leren. Met het verdwijnen van de toeristen is er ook minder ruis en herrie. En nog een tijdje veel sats voor je euro!
Kijk-, lees-, en luistertips
Artikel: Kunnen rollups ook werken op bitcoin?
Disclaimer: dit is geen artikel dat je even kan scannen. Laat je daardoor niet afschrikken, want het is super interessant. De auteur probeert de vraag "kunnen rollups werken op bitcoin?" te beantwoorden. Om dat te doen geeft hij een vrij compleet overzicht van de geschiedenis van verschillende scaling mogelijkheden, de definitie van verschillende rollups, hoe het werkt op andere chains en hoe het zou kunnen werken op bitcoin. Daarnaast geeft hij een overzicht van de verschillende risico's.
validity_rollups_on_bitcoin
Twitter Thread: Hoe werkt (dank)sharding?
Nu we toch diep in het scalability rabbit hole zitten: super duidelijke draadje op Twitter over danksharding. Zoals we in het artikel hierboven hebben kunnen lezen is sharding (naast onchain optimization, network optimization en offchain transaction execution) één van de manieren om een blockchain meer transacties te laten verwerken (en daarmee de schaalbaarheid te vergroten).
(1/30) @ethereum Roadmap: Danksharding
— Haym (@SalomonCrypto) October 27, 2022
From A to KZG, a comprehensive guide to the post-Merge roadmap of the World Computer:
- Proto-Danksharding (EIP-4844)
- Proposer-Builder Separation (PBS)
- Danksharding
A megathread deep-dive on decentralized scalability. pic.twitter.com/yJrbTWt1SL
Podcasts: Gary Gensler, Chip exports, Nic Carter en de LND bug
Je hebt waarschijnlijk wel eens van Gary Gensler gehoord. Inmiddels is de beste man alweer anderhalf jaar de baas van de SEC, de Amerikaanse beurswaakhond. In die tijd heeft hij te maken gehad met nieuwe fenomenen, zoals cryptocurrency, stablecoins en SPACS. Hoe gaat hij daar mee om? En doet hij dat anders dan zijn voorgangers? Dat hoor je in deze aflevering van Money Talks.
Gaan we door met de volgende podcast: Digital Planet van de BBC. In deze aflevering gaat het over de koerswijziging van de Biden regering. Die kondigden deze maand namelijk aan dat Amerikaanse bedrijven niet zomaar meer AI en chip technologie naar China mogen exporteren. Wat voor impact heeft deze beslissing op de relatie tussen de twee wereldmachten?
Zoals verderop in deze alpha te lezen is hebben veel mining bedrijven het moeilijk. Hogere energieprijzen, de lage bitcoin koers en in waarde dalende apparatuur zijn daar debet aan. Op de achtergrond speelt er natuurlijk nog iets anders: het negatieve imago van proof-of-work. Een tijdje terug bracht het Witte Huis (VS) een onderzoekspaper met betrekking tot dit onderwerp. Nic Carter ging daar met de rode pen doorheen. Wat hij vond somt hij op in deze aflevering van What Bitcoin Did.
Peter McCormack
Sluiten we af met Sjors en Aaron. Deze twee bitcoin experts leggen je in hun Bitcoin, Explained podcast uit wat er vorige maand precies fout ging met Lightning. Door een bug in de btcd bitcoin implementatie ging het lightning netwerk voor een groot gedeelte plat, omdat het LND nodes afsloot van de bitcoin blockchain.
In het kort
Chainalysis. De bitcoingemeenschap heeft een haat-liefdeverhouding met dit bedrijf. De banden die ze onderhoudt met overheden en opsporingsdiensten worden gehekeld, maar de inzichten die ze uit bitcoin’s blockchain weet te vissen omarmd. Jaarlijks publiceert Chainalysis de Global Crypto Adoption Index, inclusief uitgebreide toelichting. Een paar highlights uit het rapport dat deze week verscheen (PDF).
Adoptie cryptovaluta blijft hoog, ondanks bearmarkt. Het gebruik van de technologie is nog altijd hoger dan voor de vorige bullmarkt het geval was. Voor mensen uit lagelonenlanden ligt de nadruk op bitcoin. Zij gebruiken het bijvoorbeeld om een deel van de inkomsten die ze in het buitenland verdienen naar huis te sturen. In het Westen is juist het gebruik van decentrale financiële applicaties (DeFi) toegenomen.
Opkomende economieën domineren de adoptie-index. Deze trend is niet nieuw, en heeft zich afgelopen jaar enkel sterker gevestigd. In de top 20 staan slechts twee hoge-inkomenslanden: de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. West-Europa ontbreekt. De belangrijkste toepassingen in de top 20-landen:
- Burgers die vanuit het buitenland geld naar huis sturen (remittances).
- Burgers die hun vermogen veiligstellen van torenhoge inflatie van staatsgeld.
- Burgers die specifieke financiële toepassingen gebruiken om het ontbreken van lokale infrastructuur te compenseren.
Chinese markt ver van doodgebloed. Opvallend is dat China op de dertiende plek in de top 20 te vinden is. Wellicht weet je nog dat de Chinese overheid in september 2021 de handel in cryptovaluta verbood als onderdeel van een groter pakket van maatregelen. Volgens Chainalysis zorgde dat in eerste instantie voor een afname van activiteit, maar trok de Chinese markt de afgelopen maanden weer sterk aan.
Europa blijft grootste crypto-economie. Het gaat om Centraal-, Noord-, en West-Europa, uitgedrukt in ontvangen waarde aan cryptovaluta. In totaal ging het tussen juli en juni 2022 om 1,3 biljoen dollar. Het leeuwendeel hiervan betreft speculatie met DeFi-applicaties en NFT’s. Opvallend is de groei in Duitsland (47%) en de krimp in Nederland (3%).
De grote groei in Duitsland wijt Chainalysis aan de introductie van een cryptovriendelijk belastingregime. Duitsers die hun munten minimaal een jaar lang vasthouden, hoeven over eventuele vermogensgroei geen belasting te betalen. Ook speelt volgens Chainalysis mee dat afgelopen jaar meer financieel dienstverleners toestemming kregen om de cryptomarkt te betreden.
Het Verenigd Koninkrijk spant de kroon als het gaat om DeFi. De Britten waren goed voor bijna 20 procent van al het aan NFT’s en lending gerelateerde webverkeer.
In ander nieuws:
- Cash App sluit aan op lightningnetwerk. Met 70 miljoen gebruikers is dit één van de populairste mobiele betaaldiensten in de VS. Sinds vorige week worden lightningbetalingen ondersteund. Cash App is het geesteskind van Jack Dorsey, net als Afterpay en Twitter. Over die laatste gaat sindskort het gerucht dat ze werkt aan integratie van een cryptowallet.
- Neobank N26 start met cryptohandel. De nieuwe dienst is in eerste instantie enkel beschikbaar voor Oostenrijkse klanten. Binnen 6 maanden volgt uitbreiding naar andere landen. Volgens een N26-bestuurder “blijft de interesse in cryptovaluta erg hoog, zelfs in een bearmarkt”.
- Verenigd Koninkrijk krijgt pro-crypto premier. Rishi Sunak neemt het stokje over van Liz Truss. Sunak zei eerder dit jaar van het VK een crypto hub te willen maken. We zijn voorzichtig met het verbinden van betekenis aan dergelijke uitspraken. Politici gebruiken cryptovaluta steeds vaker als politiek stokpaardje.
- Het grote geld wil in bitcoin investeren. Dat signaal verscheen deze week vanuit meerdere hoeken. KPMG heeft familiekantoren en rijke individuen geïnterviewd en stelt dat 34 procent een investering op de planning heeft staan. Fidelity zegt datzelfde over 74 procent van de ‘instituten’ die ze ondervraagd heeft. Bank of America zinspeelt op toegenomen interesse door veranderd marktgedrag van bitcoin.
- Kritiek van Autoriteit Persoonsgegevens op anti-witwaswetsvoorstel. Het voorstel bevat een grondslag voor banken om bij elkaar navraag te doen over het gedrag van (nieuwe) klanten. Volgens het AP gaat het om een “zeer ingrijpende maatregel voor de burger indien hij als gevolg van de navraag het etiket van ‘unbankable’ krijgt”. Ook het onderling delen van transactiedata schiet in het verkeerde keelgat; het AP noemt dat “ongekende massasurveillance”.
- Lightningnetwerk blijft aandacht grijpen. Bearmarkten zijn er om te bouwen. Deze volkswijsheid wordt door de groei van het lightningnetwerk bekrachtigd. Zo verscheen dinsdag een persbericht van Synota. De startup wil het verrekenen van stroomafname vereenvoudigen door het lightningnetwerk als (realtime) betaallaag te gebruiken. Deze week verscheen ook bericht van Wolf, een kersvers VC-fonds dat zich uitsluitend richt op het ecosysteem rond lightning. Wolf is een spin-off van miljardenfonds Stone Ridge, met Kelly Brewster (voormalig CMO van NYDIG) aan het roer.
- Binance investeert in Twitter. Het kan je haast niet zijn ontgaan. Elon Musk is sinds donderdag de eigenaar van Twitter. Een deel van de benodigde 44 miljard dollar komt van mede-investeerders. Binance blijkt onderdeel te zijn van die groep, en heeft 500 miljoen dollar bijgedragen. “We willen een rol spelen bij de integratie tussen sociale media en web3”, zegt CZ. Het is onduidelijk wat dat betekent; over de toekomst van Twitter wordt vooralsnog heftig gespeculeerd.
- ’s Werelds grootste bitcoinminer in de problemen. Het gaat om Core Scientific. Donderdag waarschuwde het bedrijf voor een mogelijk faillissement. Uit meldingen bij de toezichthouder is af te leiden dat ze haar schulden op dit moment niet meer kan dragen. Core’s aandelen verloren gisteren meer dan 70% aan waarde. Ondertussen staat bitcoin’s hashrate nog op een recordniveau, maar de vraag is voor hoelang.
- Wie betaalt de bitcoin developers? Volgens onderzoek van BitMex is dat de non-profit organisatie Brink, met op gepaste afstand Chaincode labs. Hetzelfde zien we voor bitcoin core reviewers: ook hier dragen Brink en Chaincode labs het meeste bij.
Meme van de week
Ten slotte
Hadden we het vorige week nog over snotteren in oktober, schijnt vandaag de zon alsof we middenin de zomer zitten. Ach, ons hoor je niet klagen, en we hopen dat jij dit weekend ook wat stralen kunt meepakken. Geniet van het weer, dank voor het lezen, en bovenal voor je betrokkenheid als abonnee!
Goed weekend!
Groet,
Peter, Bert, en Bart