We worden overspoeld met reclame voor bitcoin. Bij de Superbowl, langs het voetbalveld en op formule 1-auto's. Maar de beste reclame komt misschien wel van de Canadese premier Justin Trudeau, die zonder juridisch proces de bankrekeningen bevriest van demonstranten en hun geldschieters. Een bijzondere week voor bitcoin!
Marktupdate
We leven in gekke tijden.
Overheden wereldwijd gaven in twee jaar tijd 30 biljoen dollar aan fiscal and monetary stimulus om de economie overeind te houden. Productie, logistiek, energie en arbeidsmarkt zijn grootschalig uit balans gebracht. Inflatie stijgt daardoor naar grote hoogte terwijl de rente laag blijft.
Financiële repressie noemen we dat, iets wat we normaal gesproken alleen zien in oorlogen, zoals in de jaren ’40 van de vorige eeuw. De gemaakte schulden smelten weg ten koste van de koopkracht van de burgers. Iets waar, volgens sommigen, de centrale banken ook nu op sturen.
Tegelijkertijd besluit de Canadese premier Justin Trudeau dat het makkelijker is om demonstranten uit het financiële systeem te zetten dan ze op te pakken en te berechten. En dat geen klein nieuws.
“Zonder de vrijheid om te betalen heb je in wezen geen andere grondwettelijke rechten meer”, twitterde @punk6529 in de eerste tweet van een lezenswaardige draad. Trudeau geeft een kijkje in de dystopische toekomst waarin je zonder juridisch proces uit de samenleving kan worden gezet.
Voorzorgsmaatregelen ga je pas waarderen op het moment dat je ze nodig hebt. Denk aan parachutes, airbags en kreukelzones. En een onafhankelijk wereldwijd geldsysteem waar niemand de baas is en waar niemand kan censureren en uitsluiten.
Bitcoin. Voor de één is het een belegging of speculatie. Voor de ander de goedkoopste en snelste manier om geld te versturen. Of een onafhankelijk protocol om tegenaan te programmeren. Of de enige manier om nog toegang te hebben tot digitaal geld.
Dit brengt twee perspectieven met zich mee. Het ene toont de unieke en enorme waarde van bitcoin voor de wereld, wat vertaalt naar grote adoptie en hoge koersen. Het andere vertelt dat bestaande machten dit nooit laten gebeuren omdat het hen berooft van instrumenten om hun positie en rijkdom te behouden.
Twee lichtpuntjes hierin. Ten eerste het wereldwijde karakter van bitcoin. Het heeft weinig zin om als enige land bitcoin te verbieden en ook landen kennen FOMO. Ten tweede het netwerkeffect dat bitcoin verankert in maatschappijen. Politici, bestuurders, directeuren, influencers, rijkelui en bankiers: steeds meer van hen hebben zelf bitcoin.
Nu ja, een wat bijzondere intro van de marktupdate, maar je zult zo zien dat het geen gek moment is om van iets grotere afstand naar de markt te kijken!
We beginnen bij de koers.
Na twee opmerkelijk rustige weken stortte de koers gisteren en vandaag zo’n 10 procent naar beneden. Ogenschijnlijk werd de daling veroorzaakt door wat oppervlakkige nieuwsberichten zoals de inmiddels vier keer herkauwde aankondiging dat de Amerikaanse president Biden binnenkort met een statement komt over crypto-assets.
Een dergelijke koersbeweging zagen we niet in de aandelen- of obligatiemarkt. Net als de sterke stijging op 4 februari lijkt bitcoin weer vaker z’n eigen pad te kiezen, omhoog en omlaag. En dat is prettig om te zien, na de suggestie die door een aantal economische katernen verspreid werd dat bitcoin vanaf nu steeds steviger verbonden zal zijn aan de traditionele financiële markten. Kan die gedachte bij het oud papier?
Het lijkt erop dat de marktparticipanten die gevoeliger zijn voor macro-economisch en geopolitiek nieuws hun positie inmiddels hebben aangepast aan de verwachte renteverhogingen en de onzekerheid in Rusland-Oekraïne.
Dat betekent niet dat alle professionele beleggers het toneel hebben verlaten. Integendeel, zou ik zelfs zeggen. Een flink deel van hen zit in bitcoin voor de lange termijn, met Michael Saylor als meest zichtbare representant.
En er zijn aanwijzingen dat die groep nog flink gaat groeien. Hieronder zie je bijvoorbeeld de grafiek van het aantal 13F-filings bij de SEC waarin het woord bitcoin voorkomt. In deze kwartaalrapportage vertellen vermogensbeheerders met minimaal 100 miljoen dollar in beheer wat ze bezitten. De groei is opmerkelijk.
Ook zijn het sinds eind januari niet meer alleen de particulieren die kopen, ook de whales, de partijen met meer dan 1000 bitcoins, doen weer mee. Onderstaande grafiek van Dylan LeClair laat dat mooi zien.
Door de daling van gisteren en vandaag zitten we nu weer onder het 50-daagse voortschrijdend gemiddelde. En onder de 40.600 dollar. Voor de ongeduldigen onder ons een teleurstelling, maar wel in lijn met de verwachting die we al een tijd hebben: de eerste maanden van het jaar zal de markt afwachtend zijn en hoofdzakelijk zijwaarts bewegen. Pas bij een daling tot onder de 30.000 dollar verandert het beeld naar capitulatie-omstandigheden vergelijkbaar met de bearmarkt in 2015 en in 2019 en de coronacrash in 2020. Zie bijvoorbeeld de twee scenario's uit de vooruitblik op dit jaar.
Vanuit technische analyse en on-chain data is er nog niet veel te zeggen over timing en richting. Veel indicatoren laten een wending zien van steeds slechter naar steeds beter, maar van een bevestigde bodem is nog geen sprake. Dan moeten die waarden nog een stukje verder stijgen.
Neem bijvoorbeeld de Mayer Multiple in de grafiek hieronder. De waarde stijgt weer, maar is nog wel onder de 1.
Of kijk naar de dormancy flow, die laag is als er boven de huidige koers het afgelopen jaar veel bitcoins zijn verhandeld die heel lang in wallets hebben gezeten. Anders gezegd, het slimme geld heeft op veel hogere koersen dan de huidige verkocht, en zou nu wel eens toe kunnen zijn aan weer kopen. Ook die is op de goede weg, maar nog niet overtuigend.
En wat te denken van de STH-SOPR, die vertelt welk deel van de transacties van short term holders tegen verlies hebben plaatsgevonden. Duidelijk boven de 1, maar is dat het begin van een nieuwe groen vak of een uitschieter boven het bestaande rode vak?
De stemming zal nog wel onrustig blijven tot er duidelijkheid is over de beleidsbeslissing van de Fed op 16 maart en tot zichtbaar wordt hoe de spanning tussen Rusland en Oekraïne zich ontwikkelt. Dat laatste is onder andere belangrijk omdat het de energieprijzen en dus de inflatie flink kan opdrijven.
Opmerkelijk is dat het economische vooruitzicht er de afgelopen weken niet beter op is geworden. Het consumentenvertrouwen bleek deze week te zijn gezakt tot inmiddels ver onder het niveau van april 2020, het laagste punt middenin de coronacrisis.
Zal de Fed een beleidsfout maken en de rente stevig en snel verhogen terwijl de economie al afkoelt, en daarmee een recessie veroorzaken? We letten daarvoor de komende maanden in de VS op een mogelijke inverted yield curve, waarbij de lange rente onder de korte komt. In Europa is het risico eerder een te groot verschil tussen de zwakke en sterke landen. De spread tussen 10-jaars obligatie in Italië en Duitsland is daarvoor een goede indicatie. Wordt vervolgd!
Ik wil afsluiten met de woorden van Wallstreet-veteraan Peter Brandt: “Long endurance, not constant hype, should be the message”. Hij verwijst daarbij naar de cheerleaders die voortdurend to the moon schreeuwen, en zegt dat correcties nu eenmaal lang kunnen duren. Michael Saylor reageert: “Bitcoin is a marathon, not a sprint”. En daarna Dan Held: “Hence HODL”.
Terug naar het begin van dit verhaal. De komende maanden zouden best nog onrustig kunnen blijven. De gekkigheid is nog niet voorbij. En daarbij hoort een blik op de lange termijn!
In de media
NOS: Cryptomiljoenen sijpelen sportwereld in
Wie het komend seizoen Formule 1 kijkt, moet goed z'n best doen om een wagen te vinden waar géén logo van een cryptobedrijf op staat. De meeste teams hebben voor vele miljoenen sponsorcontracten afgesloten met bedrijven die cryptodiensten aanbieden. Peter mocht zijn licht schijnen op wat de instroom van al dat geld betekent. Als je liever luistert dan leest, hoor je hem hier in het journaal op Radio 1.
Telegraaf: ‘Machtsverschuiving naar individu’
Het cryptospreekuur van De Financiële Telegraaf is erop gericht om vragen van het Telegraaf-publiek te beantwoorden rond digital assets. Peter gaat er een stel beantwoorden en probeert tegelijkertijd aan wat educatie te doen: “Volgens hem hebben bitcoins en NFT’s weliswaar gezorgd voor hypes, maar gaat het om de beweging dat individuen dankzij deze decentrale innovaties weer meer te zeggen krijgen en macht terugveroveren op grote bedrijven en de overheid.”
Bernard Vogelsang:quality(80)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/324c91c8-909e-11ec-a92d-0218eaf05005.jpg)
Kijk-, lees-, en luistertips
Podcast: Kan bitcoin mining het klimaat redden?
Nogal een boude stelling, de titel van deze podcast. Toch waren we blij verrast toen we klaar waren met luisteren. Te gast is Troy Cross, een milieuactivist die werkzaam is bij het Bitcoin Policy Instituut. Een gesprek over bitcoin mining en hernieuwbare energie, de FUD rond het energieverbruik van bitcoin, en de persoonlijke zoektocht om dat een plek te geven.
Podcast: Bitcoin Beach 2.0 in Zuid-Afrika
Een podcast uit de Satoshi Radio-stal, en niet zonder goede reden: te gast is Hermann Vivier, de initiatiefnemer achter Bitcoin Ekasi, een soort Bitcoin Beach spin-off in Zuid-Afrika. Wij dragen dit soort grassroots-initiatieven een warm hart toe en vonden het een inspirerend verhaal. Het interview begint in de tweede helft van de podcast; de lightning-nieuwtjes in het eerste deel zijn ook het beluisteren waard.
Artikel: Steeds meer mensen minen hun eigen bitcoin
De laatste tijd hoor je steeds vaker over bitcoiners die hun eigen bitcoin minen. Thuis, met hun eigen apparatuur. Een beetje zoals een moestuin, maar dan voor nerds. Dit artikel geeft inzicht in deze trend aan de hand van data van Google Search, Reddit en Twitter-data. Leuk om even door te nemen:
Zack Voell
Artikel: ‘Rusland kan een bitcoin wapenwedloop aftrappen’
Sinds China de mining-industrie het land uit heeft gestuurd, is Amerika (en vooral Texas) een hotspot voor miners geworden. We horen echter ook steeds meer pro-bitcoin geluiden uit het Russische kamp. Auteur Mike Hobart vraagt zich af wat het zou betekenen als de Russen bitcoin zouden omarmen. Welke reactie van collega-wereldmachten zou dat uitlokken?
Mike Hobart
Artikel: Snellere lightning-betalingen
Sluiten we af met een kort, maar leuk, technisch artikel over de manier waarop lightning-betalingen hun pad door het netwerk vinden (path finding). Omdat de liquiditeit van betaalkanalen vaak te wensen over laat, lopen veel van die gevonden betaalpaden dood. Hierdoor duren betalingen gemiddeld 8 seconden. Kan dat sneller? En zo ja, hoe?
Severin Alex Bühler
In het kort
Het grootste verhaal van deze week kwam uit het Noordwesten. Canada is in de ban van truckersprotesten. Al twee weken leggen ze de Canadese hoofdstad Ottawa lam. De demonstranten zeggen pas te vertrekken als alle coronamaatregelen zijn afgeschaft. Sommige truckers eisen ook het vertrek van premier Trudeau.
De afgelopen dagen is Trudeau in opspraak geraakt vanwege de toch dystopische wijze waarop zijn regering de protesten de kop in probeert te drukken: de demonstranten in beweging krijgen door onder andere de toegang tot hun geld te ontnemen.
Wellicht denk je: ach, dat kan alleen in Canada gebeuren. Maar ook in Europa werken overheden actief aan infrastructuur om een autoritaire ingreep als deze makkelijker te maken, zowel technisch (CBDC’s) als juridisch (AML). Zo geeft Trudeau een kijkje in de dystopische toekomst waarin je zonder juridisch proces op arbitraire wijze uit de samenleving kan worden gezet. Op Twitter vroeg iemand aan de CEO van Kraken hoe zij hier tegen aan kijken. Het antwoord is duidelijk:
Kraken CEO giving you the heads up. pic.twitter.com/XXSPQDDguh
— Bagsy (@imBagsy) February 18, 2022
Je begrijpt: wij zijn blij dat bitcoin bestaat als optie om naar uit te wijken. Of, zoals Izabella Kaminska het omschrijft: “My position on crypto has evolved over time to appreciate this factor. Crypto may not be an optimal system. It’s clunky. It’s energy intensive. It’s confusing. But as a back-up system for when the shit really hits the fan, it’s an incredibly worthwhile system to have in place and I increasingly think we should be grateful that some deep-pocketed individuals with concerns for freedom and privacy took the risks they did to make it become a thing.”
Izabella Kaminska
We verlaten Canada en kijken naar wat er verder je aandacht vereist:
- ‘Digital assets’ hebben in Oekraïne een juridische upgrade gekregen. Een nieuw aangenomen wet maakt het voor banken mogelijk om rekeningen te openen voor cryptobedrijven, legaliseert de vestiging van cryptobeurzen in het land, en bedrijven in de cryptosector kunnen op bescherming van de overheid rekenen. Alles voor een goed vestigingsklimaat, lijkt het.
- In de categorie Amerikaanse politici die bitcoin als stemmentrekker gebruiken: de gouverneur van Colorado wil dat men dit jaar nog belasting kan betalen met cryptovaluta’s, congresman Warren Davidson komt met een wetsvoorstel om te voorkomen dat het in eigen beheer nemen van bitcoins verboden wordt, en drie zittende senatoren willen graag dat het ministerie van Buitenlandse Zaken de adoptie van bitcoin in El Salvador gaan onderzoeken. Ze vrezen dat het de dollar in gevaar kan brengen.
- Deutsche Bank heeft een groep Amerikanen met diamond hands geïnterviewd. In een nieuw rapport met de titel ‘The Future of Cryptocurrencies’ meldt de bank dat het gros van de cryptobezitters aangeeft niet te verkopen, ook al stort de koers met meer dan 80 procent in.
- Onze ‘eigen’ Klaas Knot heeft er een nieuwe rol bij. Als voorzitter van de Financial Stability Board (FSB) spreekt hij zich onder andere uit over de invloed van digital assets op aanpalende financiële systemen. De status quo: “Crypto-asset markets are fast evolving and could reach a point where they represent a threat to global financial stability due to their scale, structural vulnerabilities and increasing interconnectedness with the traditional financial system.”
- DBS Bank, de grootste bank van Zuidoost-Azië, gaat de weg naar cryptovaluta’s vrij maken voor consumenten. “We gaan nu verder dan ons institutionele aanbod”, aldus de CEO.
- Oliegigant ConocoPhilips heeft bekendgemaakt dat ze bitcoin miners gaan aansluiten op aggregaten die draaien op afvalgas; gas dat anders ongebruikt afgefakkeld zou worden. Het signaal: dat bitcoin kan bijdragen aan duurzaamheid is nu kennelijk een verhaallijn dat populair genoeg is voor grote beursgenoteerde bedrijven.
- CBDC’s zijn veel beter dan bitcoin... vindt Kristalina Georgieva van het IMF. Dat zei ze vorige week tijdens een bijeenkomst in Washington D.C. over de toekomst van geld. “Zorgvuldig ontworpen CBDC’s bieden in potentie meer veerkracht, meer veiligheid, betere beschikbaarheid en lagere kosten dan particuliere vormen van digitaal geld”, zegt Kristalina. Totdat een arbitraire beslissing daar korte metten mee maakt, natuurlijk. Dan zijn we blij dat bitcoin er nog is.
- Ook in Zuid-Korea is crypto politiek geworden. Er staan daar presidentsverkiezingen op het programma, en jonge bezitters van bitcoin en andere assets zijn een belangrijke groep stemmers. Er worden daarom vage beloftes gedaan over cryptobelastingen en het vestigingsklimaat voor bedrijven die cryptodiensten aanbieden.
- De Coldcard is onze favoriete hardware wallet. Vol met functies en ziet er nog gaaf uit ook. Binnenkort komt de nieuwe versie op de markt, de MK4. Benieuwd wat daar nieuw aan is? Dat kan je lezen in dit artikel.
Sluiten we af met een kort nieuwtje over bitcoinevangelist Max Keiser en diens compagnon Stacy Herbert. Max en Stacy lanceren El Zonte Capital, een investeringsfonds gericht op hyperbitcoinization, eerst in El Salvador, en van daaruit de hele wereld. Deze - in hun ogen - utopische wereld komt er volgens het tweetal onherroepelijk aan: “After experiencing what it actually looks like, we see this as the inevitable near future for everyone else. We are riding this wave as any surfer would.”
Meme van de week
Ten slotte
Hoge inflatiecijfers, een PPI die er nog een schep bovenop doet, een conflict tussen Rusland en de VS die zich in Europa afspeelt, de Fed die op een policy error lijkt af te stevenen, toegenomen gebruik van olie en gas temidden van een klimaatcrisis, en bedrijven die met hogere omzetcijfers komen puur omdat de prijzen gestegen zijn. De wereld staat voor veel mensen op zijn kop; gelukkig zijn er nog Olympische Spelen om in weg te duiken. En, natuurlijk, Bitcoin Alpha - een constante factor in een woelige periode. Wij zijn en blijven erbij!
Groet,
Peter, Bert en Bart