Terwijl Bert, Peter en Bart (in respectievelijk Portugal, Zwitserland en Nederland) een ochtendwandeling maakten in de zon, ging het op de financiële markt toch nog mis: aandelenkoersen kelderden en ook bitcoin ging onderuit. Dat is toch vreemd, aangezien de aankondiging van de FED niet heel verrassend was. Bert gaat hier in de marktupdate verder op in. Verder vertellen we je waarom we deze week de grootste gas-war ooit zagen en geven we weer een paar prachtige podcast tips. Veel plezier!
Marktupdate
De Amerikaanse centrale bank heeft woensdagavond de rente verhoogd met 50 bps naar een bandbreedte tussen de 0,75 en 1,0 procent. Het is voor het eerst sinds 16 mei 2000 dat de rente met een grotere stap dan 25 bps is verhoogd.
Het was geen verrassing. De Fed had dit uitvoerig aangekondigd en de markt rekende erop. In eerste instantie leek de markt opgelucht te reageren en wat afstand te nemen van het ravijn waar ze al een paar dagen op het randje stonden. Met een iets dalende dollar als dirigent maakten aandelen, obligaties en crypto-assets iets van hun verliezen goed.
Maar een dag later keerde het tij, iets wat overigens niet ongebruikelijk is rond Fed meetings. Gisteren beleefden Amerikaanse beurzen de slechtste dag van dit jaar. De S&P 500 daalde met 3,6 procent en de NASDAQ ging zelfs 5 procent onderuit, de grootste daling in twee jaar. Dat bitcoin ook een ruime 7 procent daalde valt in dit licht eigenlijk reuze mee.
Met deze ommekeer verwerkt de markt een samenvloeiing van signalen die wijzen op meer ellende in de toekomst:
Ten eerste beperkte Fed-voorzitter Jerome Powell de bovengrens aan toekomstige renteverhogingen in zijn toespraak: ‘The FOMC is not actively considering 75 bps hikes’. Vermoedelijk wilde hij daarmee de markt wat comfort geven, maar je kunt het ook interpreteren als een risico dat de Fed daardoor de inflatie niet onder controle krijgt.
De 10-jaars rente steeg naar 3,1 procent, het hoogste punt sinds mei 2018 en een directe reden voor lagere koersen van growth stocks, die het voor hun waardering moeten hebben van toekomstige winsten, die met een hogere rente nu minder waarde hebben.
De markt gelooft overigens weinig van het uitblijven van de 75 bps verhoging in juni. Op dit moment is een waarschijnlijkheid van 87 procent ingeprijsd.
Ten tweede presenteerde de Engelse centrale bank donderdag een renteverhoging met een stevige waarschuwing voor een komende recessie en inflatie boven de 10 procent.
De negen leden van het beleidscomité waren het niet eens over waar de balans moet liggen in het navigeren van deze gevaarlijke wateren. Immers, hoge inflatie vraagt om hoge rente en een recessie om lage rente. Stagflatie ligt op de loer.
Ten derde dreigt de dollar nog sterker te worden. Na de persconferentie van de Engelse centrale bank werd het pond zwakker ten opzichte van de dollar. Iets wat we ook zien bij de euro, yen en yuan. Het zorgde ervoor dat gisteren de dollar-index DXY met 104.1 punten de hoogste stand noteerde sinds december 2002.
Woensdag maakte de Fed ook bekend met welke snelheid ze obligaties zullen afstoten (QT, het omgekeerde van QE), dit jaar nog voor ruim 500 miljard dollar. Ook dit stuwt de dollarkoers verder op.
Een sterkere dollar is slecht voor alles wat erin genoteerd is, en dus ook aandelen en bitcoin. Maar belangrijker is wellicht dat een sterke dollar de exportpositie van de VS verzwakt, en dat is slecht voor de economie, wat weer problematisch is met de dreiging van een recessie.
Het was misschien een taai begin van de marktupdate, met al die macroeconomie. Maar de onplezierige realiteit is dat dit nu de belangrijkste kracht is die op bitcoin en in het kielzog het hele crypto-ecosysteem werkt.
Laten we eens kijken naar de grafiek van bitcoin. De daling gisteren heeft een aantal trends op de korte termijn verbroken. We zoomen daarom uit om de plaats te bepalen in het grotere geheel.
Op de grafiek hieronder zien we een grote consolidatie na de sterke opmars van rond de 10.000 dollar naar rond de 60.000 dollar. En als je echt overtuiging had wellicht vanaf onder de 5000 dollar in de coronadip in maart 2020.
Jurrien Timmer van Fidelity zette voor deze periode een enorme waaier aan assets op een grafiek. Het zal je niet verbazen dat bitcoin met kop en schouders boven de rest uitsteekt.
De grote vraag is of dat zo blijft. Want het verleden heeft laten zien dat bitcoin niet alleen sneller omhoog kan dan de rest, maar ook snel omlaag.
Op dit moment zien we nog steeds een flinke correlatie tussen bitcoin en risico-assets zoals tech-aandelen. De macroeconomische omstandigheden voor die risico-assets zijn niet best, zoals we in het begin bespraken. Dat betekent dat als bitcoin overeind blijft terwijl de NASDAQ verder daalt, dat deze correlatie moet verzwakken.
ByteTree-oprichter Charlie Morris maakte een grafiek van bitcoin uitgedrukt in de NASDAQ. Hij noemt dit de belangrijkste bitcoingrafiek die er is: ‘bitcoin moet uitbreken uit deze consolidatie [..], en als dit gebeurt, en het zal gebeuren, dan stromen de institutionele investeerders binnen met hun miljarden’.
Het klinkt mooi, maar dit is nog geen realiteit. Op de grafiek hieronder zie je nog een stevige correlatie, en bovendien een gat naar beneden dat door bitcoin gevuld kan worden bij verdere daling. De kans is bovendien groot dat de NASDAQ vandaag opnieuw een slechte dag heeft: de futures wijzen hierop, en het gebeurt vaak dat de week slecht sluit na zo’n dag als gisteren.
Op korte termijn ligt verdere zwakte op de loer. We letten daarbij op de trendlijn die over de bodems loopt sinds juni 2021. Die lijn zou best eens kunnen sneuvelen. Daaronder ligt de zone waar in januari en februari voldoende vraag bleek voor een bodem, zo rond de 33.000 dollar, met blauw aangegeven.
Een sterke reactie met voldoende volume is hier belangrijk. Is dat er niet, dan zouden we toch het bearish scenario uit de vooruitblik op 2022 erbij kunnen pakken.
De andere kant is dat de kracht op lange termijn - de adoptie - nog steeds sterker wordt. Een groot aantal indicatoren die naar die lange termijn kijken geven signalen af dat we in de buurt zijn van de bodem van deze cyclus. Hieronder een mooie medley uit de maandelijkse rapportage van Bitcoin Magazine Pro.
Ook het sentiment wijst op bearmarktcondities die je vindt rond de vorming van de bodem. Negativiteit, apathie en zwakke reacties bij dalingen. De echte vraag is nu afwezig. Alleen de echte believers kopen nog maandelijks bij. Het punt is alleen... je weet pas achteraf of dit de bodem was, of dat die nog een flink stuk dieper lag.
Maar niet op de zaken vooruitlopen: we gaan eerst een rustig kijken hoe de komende week uitpakt. Dat zou meer informatie moeten geven over de lokale weersomstandigheden: hebben we de komende tijd wind mee of wind tegen?
Kijk-, lees-, en luistertips
Video: Arjen Lubach is klaar met crypto
Arjen Lubach heeft tegenwoordig elke avond een talkshow op tv. In De Avondshow bespreekt hij in een halfuurtje de meest relevante onderwerpen van de dag. Gisteravond had hij crypto op de korrel: daar moet het namelijk maar eens afgelopen mee zijn. Net als het artikel in the verge van vorige week, vinden wij het altijd wel interessant om te kijken hoe niet-bitcoiners tegen ons wereldje aan kijken. Niet al te positief, als we Arjen moeten geloven. Dat kunnen wij ons overigens best voorstellen, want wij irriteren zich ook aan de oom die ons Shiba Inu's aan probeert te smeren. De rest van het filmpje vonden we minder, vooral wanneer hij het heeft over bitcoin. Oordeel zelf:
Longread: Bitcoin als laatste redmiddel
Het was mooi geweest als de redactie van Lubach dit artikel ook had gelezen. Alex Gladstein omschrijft het gesprek dat hij had met bitcoin core developer Gleb Naumenko, die momenteel moet schuilen voor de bommen in zijn moederland Oekraine. Gleb beschrijft hoe hij bitcoin heeft gebruikt om middels donaties (vanuit de hele wereld) duizenden warme maaltijden, slaapzakken en ander materiaal heeft kunnen kopen voor de mensen in zijn stad. Het is een lang artikel, maar zeker het lezen waard.
Alex Gladstein
Podcast: Hoe de media mensen aan het gokken brengt
We begonnen buiten de bubbel (Lubach), doken in de bubbel (Gladstein) en stappen nu weer uit de bubbel. In de podcast Citations Needed bespreken de hosts de liefdesrelatie van de media met crypto, NFT's en gokken. De gewonen werkende burger is hier al jaren het slachtoffer van, want dit gebeurde vroeger ook al met bijvoorbeeld loterijen.
Pocket Casts
Podcast: Tuur Demeester zat in een cult
Om de luistertips helemaal meta af te sluiten duiken we weer in de bubbel, om te praten over de bubbel. Bitcoin oldtimer Tuur Demeester gaat in gesprek met Peter McCormack over de tijd dat hij in een toxic cult zat. Vanuit daar trekken ze de parallel naar bitcoin. Zitten we daar ook in een cult? En als dat zo is, wat kunnen we er aan doen? Wij denken dat het belangrijk en gezond is om met een open blik naar iedereen te luisteren. Deze podcast geeft een aantal goede handvaten om dat ook in de praktijk te brengen.
Peter McCormack
Nieuwsoverzicht
Meestal beginnen we het nieuwsoverzicht met het allerbelangrijkste item van de week. Dat blijkt dit keer niet zo eenvoudig, want niets springt er écht met kop en schouders bovenuit. Ja, we hebben natuurlijk de renteverhoging van de Fed, maar daarover ben je in de marktupdate uitgebreid bijgepraat.
Er is deze week natuurlijk wel iets gebeurd waarvan de cryptowereld kort op zijn kop stond. De aanleiding kwam van geldmachine Yuga Labs, de organisatie achter de Bored Ape Yacht Club. Die lanceerde The Otherside, een nieuwe NFT-collectie gelieerd aan een nog te bouwen metaverse. De 55.000 beschikbare NFT’s waren binnen 3 uur uitverkocht. En dat ging niet zonder slag of stoot: er waren zoveel geïnteresseerden, dat de transactiekosten op Ethereum naar een gigantische hoogte stegen. In een uur tijd werd voor meer dan 100 miljoen dollar aan gas fees betaald, met een mediaan van rond de 5000 dollar per transactie.
Het leidde tot flinke ophef onder het Yuga Labs-publiek. Velen hadden hun best gedaan om aan de verkoop te mogen deelnemen. De KYC door, de benodigde ApeCoins aanschaffen om de NFT mee te betalen, en wat ether achter de hand voor de transactiekosten. Maar dat zelfs 1,5 ETH onvoldoende was om een NFT te bemachtigen, had niemand verwacht.
Het verhaal wordt nog wat schrijnender met in het achterhoofd dat Ethereum bij een gefaalde transactie de kosten niet restitueert; het gas dat verbruikt is, kan je afschrijven. Zo bleven er heel wat NFT-kopers achter zonder hun begeerde NFT, met een dot ETH minder, en aangeschafte ApeCoins die in een week tijd met 50% in waarde zijn afgenomen.
Yuga Labs reageerde op de ontstane chaos met een kort draadje op Twitter waarin de organisatie in feite met de vinger wijst naar Ethereum: het netwerk kon eenvoudigweg hun populariteit niet aan. Dat het bedrijf nagenoeg geen enkele optimalisatie had doorgevoerd in hun smart contracts om deze gas war mee te voorkomen, laat ze achterwege. Sterker, Yuga Labs grijpt het moment aan om alvast een aankondiging te doen voor de volgende lancering: een eigen blockchain.
We're sorry for turning off the lights on Ethereum for a while. It seems abundantly clear that ApeCoin will need to migrate to its own chain in order to properly scale. We'd like to encourage the DAO to start thinking in this direction.
— Yuga Labs (@yugalabs) May 1, 2022
Nu we het toch over Ethereum hebben, willen we ook nog even de aandacht vestigen op de overgang ervan op Proof of Stake (PoS) als consensusmechanisme. Torgin Mackinga vertelde deze week op Twitter over een recent gepubliceerde paper van zijn hand over kwetsbaarheden in het nieuwe Ethereum-protocol. De uitspraak die het meest opviel: “If you control 0,15% of all ETH validators ($50 million staked), you get to propose two blocks in a row about every 62 days.”
Met andere woorden: een grote validator – het PoS-equivalent van een miner – krijgt iedere 62 dagen de mogelijkheid om twee opeenvolgende blocks samen te stellen.
You will know 2 epochs (12 minutes) ahead of time when you have 2 blocks in a row. You will not need to do anything detectably malicious or lose out on any block rewards.
— Torgin.eth (🌊,🏆) (@MTorgin) May 3, 2022
You can also know when you have blocks farther apart, e.g. exactly 5 blocks apart.
Dit kan natuurlijk voor ‘onverwachte’ bijwerkingen zorgen. Zo zou de validator data kunnen manipuleren in het eerste block, om die vervolgens te misbruiken in het daaropvolgende. In een DeFi-wereld dat al bol staat van de hacks en bugs lijkt onvoorspelbaar gedrag op protocolniveau het laatste waar applicatieontwikkelaars mee geholpen zijn.
Deze paper, geschreven door onderzoekers verbonden aan ETH Zürich, staat niet op zichzelf; maandelijks verschijnen er meerdere in dezelfde categorie. Het is daarom soms bevreemdend dat een deel van de Ethereum-community zich vrij stellig voorsorteert op de lancering van het nieuwe protocol; soms lijkt het alsof er een Chinese muur staat tussen onderzoekers die er gaten in schieten en de gebruikers en ontwikkelaars die zich op verbeterde schaalbaarheid verheugen.
Het signaal hier is wederom dat de overgang van Proof of Work naar Proof of Stake geen sinecure, en dat ook de stabiliteit ervan na de overgang onzeker is. Met andere woorden: het is hoogst experimenteel. En daarom zeggen we vaak dat er nog geen werkend alternatief is op bitcoin’s consensusmechanisme; die heeft de afgelopen 13 jaar zijn werk gedaan. Stabiel, zonder fouten, en voorspelbaar. Temidden van alle (markt)tumult maakt bitcoin iedere 10 minuten netjes een block.
We gaan door naar het overige nieuws:
- Binance heeft groen licht gekregen in Frankrijk. De toezichthouder heeft goedkeuring gekregen voor activiteiten op de Franse markt, de eerste keer dat Binance op ‘legale’ wijze voet aan de grond heeft gekregen in Europa. Binance-baas CZ maakte tegelijkertijd bekend dat het Europese hoofdkantoor in Frankrijk gevestigd zal worden. Daar moeten 250 man komen te werken. Na lancering van MiCA is de stap voor Binance om in heel Europa aan de slag te gaan vermoedelijk klein; de registratie zou dan omgezet kunnen worden in een paspoort.
- In Cuba maken steeds meer mensen gebruik van bitcoin. Volgens NBC zijn het er nu meer dan 100.000. Waarom? Omdat er behoefte aan is. Cuba gaat gebukt onder sancties en manieren om eenvoudig geld uit te wisselen zijn er nauwelijks meer.
- Durfkapitalist Paul Tudor Jones is bullish op crypto. Hij merkt op dat grote aantallen talenten hun carrière vervolgen in de cryptosector, en dat hij diezelfde trend onder uitstromers van universiteiten ziet. Volgens Jones is dat een belangrijk signaal dat crypto een mooie toekomst heeft.
- MicroStrategy kwam deze week in het nieuws vanwege een zogeheten impairment charge. Dat is een boekhoudkundige mutatie om waardevermindering van assets die in de boeken staan mee te registreren. MicroStrategy heeft 129.218 BTC in de boeken staan, en een deel daarvan staat onder water. Daalt de prijs naar 21.000 dollar? Dan kan het bedrijf een margin call krijgen op de leningen die ze hebben afgesloten om extra bitcoin mee te komen. Maar let op: een margin call betekent niet dat ineens alle bitcoins die het bedrijf in bezit heeft op de markt gedumpt worden. Het is slechts een moment waarop het bedrijf moet beslissen hoe het onderpand van de leningen wordt aangevuld. Geen paniek!
- Wikipedia stopt met het ontvangen van cryptodonaties. Een belangrijk deel van de argumenten in de Wikipedia-community hadden betrekking op klimaat en duurzaamheid. Aan dat debat hebben zo’n 400 Wikipedia-leden deelgenomen. Pijn doet het Wikipedia niet: slechts 0,08% van alle donaties kwamen binnen via cryptovaluta’s.
- Blockchainplatform Solana heeft er 17 uur uitgelegen. Oorzaak zou een bot-aanval zijn op een tool waarmee NFT’s gemint kunnen worden. Er werd meer dan 100 Gbps aan verkeer gegenereerd waardoor het netwerk tot stilstand kwam. “It wasn’t paused or halted – better to say it crashed”, aldus het hoofd communicatie van Solana.
- Volgens Arcane Research heeft in april de grootste uitstroom ooit plaatsgevonden van kapitaal uit BTC ETP’s. In totaal gaat het om 14.327 BTC. De toename van een maand eerder is daarmee volledig teniet gedaan. Vreemd is de gebeurtenis niet, gezien de huidige marktomstandigheden.
- De flirt van de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR) met bitcoin heeft het IMF op de kast gejaagd. IMF-medewerkers zouden de autoriteiten van het land “helpen bij het aanpakken van de zorgen die de nieuwe wet met zich meebrengt”. Ander vreemd feitje: de centrale bank van de CAR zou niet op de hoogte zijn gebracht van het plan om bitcoin tot wettig betaalmiddel te dopen.
Meme van de week
Ten slotte
Zo, dat was het weekje wel. Vrijwel alle financiële markten hebben het zwaar gehad. Om paniek te voorkomen, schreef Bert een goed gelezen Alpha-editie waarin hij uitlegt hoe je kunt omgaan met deze omstandigheden. Schuiven we de prijs van bitcoin terzijde, zien we een goed functionerend netwerk, waar ongeveer iedere 10 minuten een nieuw block aan toegevoegd wordt. Daar verandert niets aan.
Over nieuwe blocks gesproken: wist je dat we alweer over de helft zijn in de richting van de volgende halving? De halving is het moment waarop de block subsidy – de subsidie die miners ontvangen voor het samenstellen van een nieuw block – in één keer door de helft gaat. De volgende halving vindt waarschijnlijk plaats op 15 april 2024. Tegen die tijd is 93,8% van het totaal aantal bitcoins in omloop gebracht. Wil je meer weten over wat zo’n halving precies is en waarom het voor de bitcoingemeenschap een belangrijke gebeurtenis is? Lees onze serie erover op LekkerCryptisch.nl, te beginnen bij dit artikel.
Rest ons je een goed weekend te wensen!
Groet,
Peter, Bert, en Bart