Een week na de ongeregelde koersval heeft de bitcoinmarkt zich weer grotendeels hersteld. Waar op de beurs de noodstop zou hebben ingegrepen, is het in de bitcoinwereld de markt die de klappen absorbeert. En de manier waarop dat gebeurt, zegt ons iets over wat er te wachten staat.
Marktupdate
We beginnen met een blik op de bitcoinmarkt. Dat kunnen we kort houden: de afgelopen week was vrij rustig. De koers lag vrij stabiel rond de 45.000 dollar en is de laatste dagen gestegen naar rond de 48.000 dollar. We zitten weer boven de 50-, 100- en 200-daagse voortschrijdende gemiddelden, en dat is een teken van kracht.
Waar zilver en goud stevige verliezen lieten zien en aandelenmarkten nieuwe all time highs op de borden zetten (AEX voor het eerst boven de 800 punten) bleef bij bitcoin alles rustig. En in het kielzog de rest van de cryptomarkt ook: de bitcoin dominance bleef de hele week op hetzelfde niveau.
De golden cross waar we vorige week over spraken heeft inmiddels plaatsgevonden. Het is een lagging indicator die primair de stijgende trend van de afgelopen twee maanden bevestigt (van 29.000 naar boven de 50.000), en secundair een kleine aanwijzing vormt voor verdere stijging de komende maanden.
Drie verhalen over 7 september
Voordat we wat verder uitzoomen wil ik graag de volgende drie analyses met jullie delen.
De eerste komt van @Negentropic_ en vertelt een verhaal over de markt van bitcoinfutures. Van mei t/m juli waren de futureshandelaars negatief gestemd. In de maand augustus zag je het bullish sentiment terugkeren en steeds sterker worden. De mini-crash vorige week op 7 september haalde wat leverage (hefboomhandel) uit het systeem. Inmiddels is men wel weer positief, maar ook nog wat voorzichtig.
De tweede analyse komt van @TXMCtrades en vertelt het verhaal van de long term holders. Op 7 september dweilden ze met plezier de bitcoins op die de hefboomhandelaars in paniek op de grond lieten vallen, en haalden ze meteen van de exchanges af.
De derde en laatste analyse komt van @Glassnode en brengt de beweging van de koers van de laatste maanden in verband met de overtuiging die ‘old hands’ laten zien. Oude hodlers verkochten bij de steiging in het eerste kwartaal, gingen daarna steeds minder uitgeven, en houden nu de portemonnee gesloten: ‘strong HODL conviction’.
De rode draad in deze drie analyses is dat er onder de koersen die van dag tot dag verschillen een stevige structuur ontstaat die wijst op verdere stijging de komende maanden.
De 2013 cycle repeat
Deze week viel ons oog op een tweet van Tuur Demeester uit februari dit jaar over het scenario dat deze cycle op die van 2013 zou lijken.
Hij voegde er ook een grafiek bij uit het Global Macro Investor (GMI) rapport van Raoul Pal, waarbij de koers van 2013 en die van 2021 op elkaar gelegd zijn. Omdat die uit juli 2021 kwam, heb ik de maanden daarna er zelf even ingetekend (de gele lijn).
Een opvallende gelijkenis, die een target van 250.000 dollar aan het eind van dit jaar geeft, en de volgende koersen daar tussenin:
- Begin oktober: 55.000 dollar
- Begin november: 80.000 dollar
- Begin december: 200.000 dollar
Evergrande
Sommigen van jullie zullen er inmiddels wel iets over gehoord hebben: Evergrande en de Chinese vastgoedcrisis. Zie de kop uit het FD hieronder.
Evergrande is een van de grootste Chinese projectontwikkelaars met zo’n 300 miljard dollar aan schulden. Het bedrijf leende dat geld tegen vaak torenhoge rentes bij banken en overheden voor de bouw van de 1300 projecten in 280 Chinese steden.
Het bedrijf is al een aantal maanden in de problemen, maar die problemen zijn nu zo groot geworden dat het z’n rente op de schulden niet meer kan betalen. De aandeelhouders zagen het aandeel al in waarde dalen van zo’n 20 dollar naar ruim onder de 3 dollar. Ook het schuldpapier werd al verhandeld tegen zo’n 25 cent per dollar aan schuld.
Experts verwachten dat China het bedrijf zal redden, dat wil zeggen: ze zullen het bankroet op een ordelijke manier afwikkelen en inspringen waar nodig.
Een chaotische en rommelige situatie zou ze erg slecht uitkomen. De Chinese Communistische Partij (CCP) viert dit jaar z’n 100-jarig jubileum, en daar zou dit een flinke smet op zijn. ‘Vrede, eendracht en harmonie zijn ideeën die de Chinese natie al meer dan 5000 jaar nastreeft’, sprak president Xi Jinping op 1 juli in zijn speech ter ere van het jubileum.
Ook is verdere besmetting van de vastgoedsector en de rest van de Chinese economie niet uit te sluiten bij een rommelige instorting van Evergrande. De vastgoedsector vormde de afgelopen jaren soms wel 20 procent van de economie en was een belangrijke motor achter de groei. Overal werd gebouwd. Veel, hoog, massaal. De plaatjes met leegstaande torenflats kun je haast niet gemist hebben.
(We gebruiken deze Chinese spooksteden ook wel eens als symbool voor blockchainprojecten als Cardano: wel gebouwd maar niemand gebruikt het echt.)
De kans is groot dat China dit probleem netjes oplost, en de gevolgen weet te beperken. Vannacht hebben ze al bijna 12 miljard euro aan extra liquiditeit in het bankensysteem gestoken om paniek te voorkomen.
Maar er is een (kleine) kans dat dit toch escaleert. En dan zouden de gevolgen heel groot kunnen zijn. In eerste instantie voor China, maar daarna zeker ook voor de rest van de wereld. Als het vertrouwen in een bedrijf, sector, financieel systeem of land verdwijnt, dan gaat het hard.
Velen trokken daarom net als het FD de vergelijking met Lehman Brothers in 2008. ‘Op 15 september 2008 vroeg het bedrijf surseance van betaling aan’, zo zegt Wikipedia. Toevallig op dezelfde dag, maar dan 13 jaar later, maakte Evergrande bekend dat het niet aan z’n verplichten zal voldoen.
De onzekerheid hierover kan nog maanden duren. Dit is niet zomaar afgewikkeld. We houden het in de gaten!
Komende week
De Federal Open Market Committee (FOMC) vergadert een aantal keer per jaar om beslissingen te nemen over het monetaire beleid, zoals het belangrijkste rentetarief, de Federal Funds Rate. De volgende bijeenkomst staat gepland op 21 en 22 september.
De persconferenties kunnen soms wat volatiliteit veroorzaken in de markten, zeker als er onverwachte beslissingen genomen worden, zoals aanpassingen van de rente of opkoopprogramma’s. Dat zal nu vermoedelijk niet gebeuren, maar soms zijn vage uitspraken over de toekomstverwachting al genoeg om markten in beweging te krijgen.
Ook de ontwikkelingen rond Evergrande kunnen voor wat onrust zorgen in de wereldwijde financiële markten. Hoewel het basisscenario is dat het een interne Chinese aangelegenheid blijft, zijn buitenlandse domino-effecten niet uitgesloten.
Wij houden er rekening mee dat ook bitcoin wat in beweging kan komen bij turbulentie op andere markten.
Vanuit bitcoin zelf zou een nieuwe poging om tot boven de 53.000 dollar te stijgen niet gek zijn. De bullish divergence op de RSI is inmiddels uitgespeeld (oranje). Er zou zich een bull flag kunnen vormen (blauw) met een target rond 51.000 dollar.
Het scenario dat we opnieuw naar 44.000 dollar gaan (roze) is minder plezierig. Met een beetje fantasie zou je de formatie boven de groene balk als een uitgebreid top-patroon kunnen zien, een soort hoofd-en-schouders met de neklijn op 44.000 dollar.
Dat is waar we de komende tijd naar kijken: boven de 53.000 dollar is level up en onder de 44.000 dollar is level down.
In de media
NPO Radio 1: De gevaren van investeren in cryptovaluta’s
Afgelopen maandag was op televisie te zien hoe eenvoudig het is “om een eigen cryptotoken te maken”. Radar besteedde er aandacht aan, met als doel om consumenten te waarschuwen voor wat zich allemaal in het cryptodomein afspeelt. De aflevering werd opgevolgd op NPO Radio 1 bij Blok & Toine. Daar aanwezig: Radar-presentatrice Antoinette Hertsenberg en Peter. Laatstgenoemde deed een poging om duidelijk te maken dat we ‘crypto’ niet moeten verwarren met bitcoin; daar zit een heel duidelijke grens tussen. Terugluisteren kan hier (vanaf 0:59:50).
Kijk-, lees-, en luistertips
Longread: het paradoxale van El Salvador
Deze mag je niet missen, een uitstekend essay van niemand minder dan Alex Gladstein, de CSO van de Human Rights Foundation. Hij heeft de lancering van bitcoin als wettig betaalmiddel in El Salvador, net als wij, op de voet gevolgd. Hij beschrijft wat hij gezien heeft vanuit het perspectief van mensenrechten: “van nieuwe hoop in een klein dorpje tot aan een nieuwe wet van een steeds autoritairder wordende regering”. Het leidt tot een verhaal dat gekenmerkt wordt door tegenstrijdigheden. Goed om aan je arsenaal aan perspectieven op El Salvador toe te voegen!
Alex Gladstein
Technical Read: Wat er (nog) mis is met het Lightning Network
Zoals jullie inmiddels wel weten zijn we razend enthousiast over het Lightning Network. Deze tweede laag bovenop het bitcoin netwerk maakt het mogelijk snel en goedkoop Bitcoin te verzenden. Zeker de laatste tijd staat deze oplossing steeds meer in de schijnwerpers. Precies het goede moment om eens te kijken naar de (huidige) tekortkomingen van het Lightning Network. Dit stuk op Bitcoin Magazine zet de problemen netjes uiteen.
Shinobi
Interview met Luis de Guindos, vice-president van de ECB
Op de valreep kwamen we dit interessante interview tegen. FD journalisten Joost van Kuppeveld en Daan Ballegeer mochten Luis de Guindos (vice-president ECB) interviewen. Hoewel het interview bol staat van de ontwijkende antwoorden van de vice-president, krijgen we her en der toch een inkijkje in de wonderlijke werking van het brein van de bankier. Wat ons in het bijzonder opviel is de neiging om de regels opnieuw uit te leggen en net anders te interpreteren. Het 2% inflatie plafond werd een bodem en het tijdelijk niet volgen van een wet laat flexibiliteit zien. Wat je er ook van mag vinden, het is in ieder geval de moeite waard om even te lezen.
European Central Bank
Twitter Thread: Alles wat je moet weten over de supply chain crisis
Waarschijnlijk heb je wel gehoord dat er een tekort is aan computer chips. Autofabrikanten verminderen hun productie en Playstations zijn al maanden niet te krijgen. In de tussentijd zien we ook de beschikbaarheid (en dus de prijzen) van grondstoffen hevig fluctueren. Hoe komt dat? Is er een oplossing? Onderstaand draadje van Matthew Hockenberry geeft een mooi beeld van de artikelen die erover geschreven zijn en het antwoord op deze twee vragen.
What's going on with global supply chains? (aka "why are we running out of everthing," "why is shipping so slow," "why are things more expensive"). A link roundup thread:
— Matthew Hockenberry (@hockendougal) September 16, 2021
Podcast: verhuizers als betaalbedrijven...?!
De Cryptocast van deze week stond in het teken van wet- en regelgeving. Ho, nu niet direct naar het volgende kopje gaan; het klinkt misschien saai, maar dat is deze podcastaflevering allerminst. Simon Lelieveldt en Paul Buitink uiten scherpe kritiek op het huidige en toekomstige beleid, geven inzicht in de totstandkoming ervan, en werpen hun licht op manieren waarop het beter kan.
Cryptocast
Podcast: investeren in de toekomst
Vraag je je weleens af waar je naar moet kijken bij het kiezen van een investering? Laat je inspireren door mensen wiens werk het is en die hun visie op de toekomst daarin zwaar meewegen: Cathie Wood en Yassine Elmandjra van ARK Invest. Het tweetal is te gast in de Bankless-podcast en praat daarin over innovatie, groei, en de belangrijkste techcategorieën waar zij hun oog op hebben laten vallen.
Podcast: Bitcoin versus goud, FIGHT!
“Ik zie bitcoin nog steeds als het asset met het mooiste asymmetrische winstprofiel van de afgelopen 32 jaar”, vertelt Greg Foss. Tegenover hem zit Peter Schiff, de goudgoeroe die zichzelf in de markt heeft gezet als bitcoinopponent. Zin om naar twee gepassioneerde kemphanen te luisteren die elkaar in de spreekwoordelijke haren vliegen? Dan is deze voor jou! En geen zorgen: het is ook nog informatief!
Peter McCormack
In het kort
Dit is misschien wel het lekkerste gedeelte van de Roundup. In plaats van iedere dag naar je scherm te staren in een poging te volgen wat er gebeurt, praten wij je in een mum van tijd bij. Komt ’ie:
- Bitcoinwallet Paxful, veel gebruikt in Afrika en Zuid-Amerika, integreert met het lightningnetwerk: “Over seven million Paxful users will now be able to leverage the power of the Lightning Network”. Flinke groei voor het LN, en je weet wat een sterker netwerkeffect betekent!
- Over die groei in Afrika: Chainalysis komt op een groei van het transactievolume van 1200% ten opzichte van een jaar eerder. Kenia, Nigeria, Zuid-Afrika en Tanzania staan in de top 20 van de Crypto Adoption Index van het bedrijf.
- Rabobank heeft haar beleid rond ‘virtuele valuta’ gepubliceerd voor particulieren en bedrijven. TL;DR: de bank brandt haar vingers er liever niet aan. Voor particulieren zijn er weinig restricties, maar zakelijke klanten moeten even opletten: je bankrekening kan eenzijdig opgeheven worden als er aan cryptovaluta gerelateerde geldstromen op terechtkomen.
- Bitcoin Core 22.0 is uit, de nieuwste versie van de meest gebruikte bitcoin wallet. De belangrijkste wijzigingen: ondersteuning in de User Interface voor hardware wallets, ondersteuning voor I2P (een Tor-alternatief), en ondersteuning voor Taproot, de grote upgrade die in november geactiveerd wordt.
- ‘Zou je de VS steunen met het idee om van bitcoin een wettig betaalmiddel te maken?’ Die vraag kregen 1000 volwassen Amerikanen voorgeschoteld. De uitslag: 27% voor, 39% tegen, en 34% weet het niet. Dat valt alles mee, eerlijk gezegd. Het Overton-window rond bitcoin is misschien al verder verschoven dan verwacht.
- In de VS broedt men op extra restricties rond het gebruik van en de toegang tot stablecoins, blijkt uit steeds meer berichten en geruchten. Niets nieuws, maar goed om te weten dat het nog speelt. We verwachten dat hier binnen nu en een week of 4 concretere informatie over naar buiten komt.
- Binance zwicht onder de druk van toezichthouders en overheden; er gaat een centraal hoofdkantoor komen. Een gebouw met een adres voor een bedrijf met bestuurders. Precies datgene dat bitcoin onderscheidt van de rest: die is niet op het matje te roepen.
- Kijken we naar de daden (en niet de woorden) van financiële instellingen, zien we dat het Britse hedgefonds Brevan Howard haar bitcoinpositie wil uitbreiden, MicroStrategy nog eens 5050 bitcoin heeft gekocht, start het moederbedrijf van LYNX met de verkoop van bitcoinproducten, blijkt Wall Street-belegger Dan Tapiero al meer dan $650 miljoen in bitcoinbedrijven te hebben geïnvesteerd, stak Citi 15 miljoen dollar in bitcoindatabedrijf Amberdata, zou CACEIS (grote Europese bewaarbank) aan bitcoindiensten werken, en is bitcoin hét onderwerp van gesprek tussen de Amerikaanse SEC en vermogensreus Fidelity. Er gebeurt genoeg, dus.
Meme van de week
Ten slotte
Basta, je bent weer bij. Je weet wat er speelt, wat wij denken van de markt, en wat wij verwachten van de manier waarop die zich gaat ontwikkelen. Het kan daarom bijna niet anders dat je, net als wij, met goede moed vooruit kijkt naar komende week. Wordt het weer een rustige tussenweek? Gaan we een beslissing zien? Lastig te zeggen, maar we maken er hoe dan ook wat moois van!
Groet,
Peter, Bert en Bart