Baron Rothshield wist het al in de 18e eeuw: "Buy when there is blood in the streets". Wist je overigens dat de originele quote iets anders is? Die gaat namelijk zo: "Buy when there is blood in the streets, even when the blood is your own". En dat is hoe het voelt deze week. Dit soort dalingen, die altijd gepaard gaan met FUD in de media, doen altijd pijn. Toch leer je er mee omgaan, mede door naar het signaal in de ruis te kijken. In deze Alpha proberen we dat signaal weer naar boven te halen.
Marktupdate
Hoe voelde deze week voor jullie? Een verschil van bijna 15 procent tussen het hoogste en het laagste punt is niet ongewoon. Maar omdat het naar beneden is, doet het pijn. Vooral omdat 6 van de 8 afgelopen weken naar beneden gingen. Overtuigingen worden op de proef gesteld!
‘The time to buy is when there’s blood in the streets’, zo luidt een oude beurswijsheid, vaak toegeschreven aan de 19e eeuwse Nathan Rothschild, lid van de steenrijke bankiersfamilie. Dezelfde contraire visie zie je bij Warren Buffet: ‘Be fearful when others are greedy, and greedy when others are fearful’.
Had je al het gevoel dat er bloed door de straten stroomde? Velen wel, getuige de zure toon op social media. De fear & greed index stond gisteren op het laagste punt sinds deze zomer: extreme fear.
Merk op dat vorig jaar op 8 januari de koers ook rond de 41.000 dollar was, maar dat het sentiment toen euforisch was met waardes ruim boven de 90, en nu extreem pessimistisch met waardes van 15 en 18.
Op lookintobitcoin.com staat een mooie manier om het sentiment van de fear & greed index te visualiseren. Alistair Milne ondertitelde dat met gebeurtenissen. De lage waarde van deze week: ‘oh my god, de Fed zou de rente wel eens eerder kunnen verhogen dan verwacht’.
Ook in on-chain data zien we signalen die duiden op een lokale bodem, zoals de dormancy flow, een indicator van David Puell.
De dormancy flow is laag als er boven de huidige koers het afgelopen jaar veel bitcoins zijn verhandeld die heel lang in wallets hebben gezeten. Anders gezegd, het slimme geld heeft op veel hogere koersen dan de huidige verkocht, en zou nu wel eens toe kunnen zijn aan weer kopen.
Veel vergelijkbare on-chain indicatoren geven nu lage waardes. Dat komt hoofdzakelijk omdat de interesse van particuliere beleggers (of speculanten) nu op een veel lager niveau staat dan begin vorig jaar.
Direct na de corona-crash van alle financiële markten in maart 2020 steeg de interesse voor bitcoin. Het zwaartepunt lag tussen november 2020 en mei 2021. We zien dat in de activiteit op het netwerk, zoals in de grafiek hieronder, maar ook in de drukte bij cryptobedrijven, aantal keer dat podcasts gedownload worden, aantal keer dat erop gezocht wordt, enzovoorts.
Of zoals Checkmatey concludeert: ‘This reads as tourists have left the building, only HODLers remain’.
Of de lage waardes van indicatoren nu betekenen dat dit een geweldig koopmoment is of dat dit het begin is van een langere periode (maanden, kwartalen) van zwakte, dat kan slechts de toekomst uitwijzen.
En er zijn best aanwijzingen voor zo'n langere periode van zwakte. Bitcoin beweegt nu vrij gevoelig mee met de aandelenmarkten die zenuwachtig lijken te zijn voor komende renteverhogingen.
Woensdag 5 januari bleek uit de notulen van de laatste beleidsvergadering van de Amerikaanse centrale bank dat de Fed de rente sneller wil verhogen dan verwacht. Pardoes steeg de rente en daalden aandelen en bitcoin.
Het is goed denkbaar dat centrale bankiers zich de komende maanden laten verleiden om het monetair beleid te snel te verkrappen. Als rentes stijgen dan dalen de koersen van veel activa zoals aandelen, vastgoed en obligaties. En vrijwel zeker ook crypto-assets.
Een snelle tegenreactie daarna is denkbaar: onder dreiging van afnemende economische groei en onder druk van politiek wordt de rente toch snel weer verlaagd en opkoopprogramma’s weer opgestart. Daar gaat maar zo een kwartaal overheen, maar het kan het begin zijn van een opluchtingsrally op beurzen en in crypto.
We hebben het dan wel over renteverhogingen, maar denk daarbij aan maximaal een paar keer 0,25 procentpunt. Het is vrijwel uitgesloten dat we boven de 2 procent uitkomen. En als de inflatie dan langdurig hoog blijft op 5 tot 6 procent dan blijft er, ondanks de gestegen rente, een groot gat tussen rente en inflatie.
Deze negatieve reële rente doet pijn aan particulieren die hun spaargeld zien verdampen maar ook in toenemende mate aan institutionele partijen die hun uitkeringen zullen zien meestijgen met de inflatie maar met obligaties hun kapitaal zien stilstaan.
Voor vermogende mensen, bedrijven met veel cash en institutionele partijen zal de zoektocht naar rendement doorgaan. We schreven hier eerder uitgebreid over naar aanleiding van het najaarsrapport van DNB.
De zoektocht naar rendement leidt tot risicovol gedrag. Bijvoorbeeld opschuiven van keurige staatsobligaties via de beste bedrijfsobligaties naar junk bonds. Of… bitcoin aanschaffen.
Kortom, er zijn veel grote krachten werkzaam die de balans alle kanten kunnen laten opschieten. Paniek op de financiële markten of een opluchtingsrally? Wegblijvende particulieren of een nieuwe bitcoinhype? Langdurig hoge inflatie? Nieuwe stimuleringsprogramma’s? Maatschappelijk verzet tegen bitcoin? Wie het weet mag het zeggen!
Wie het weet mag het zeggen, dat klinkt een beetje flauw. Maar het is in tijden als deze nog meer dan anders belangrijk dat je goed nadenkt over je portefeuille. Is die in balans? Komt die overeen met je plan? Kun je rustig slapen?
Laten we nog maar een keer naar Warren Buffett luisteren: ‘Diversification may preserve wealth, but concentration builds wealth.’ Vermogen opbouwen doe je door met overtuiging een geconcentreerd risico te nemen. Vermogen behouden doe je met risico spreiden. In welke financiële levensfase zit je?
Zelfs als je er volledig van overtuigd bent dat bitcoin op lange termijn een grote rol gaat spelen in het wereldwijde geldsysteem, dan nog kan bitcoin best een paar jaar last hebben van tegenwind. Kun je dat hebben? Happy hodling. Zo niet, pas je portefeuille erop aan.
Komende week
Dan even kijken naar waar we nu staan. Want het sentiment mag dan bearish zijn, wat zeggen de data?
De volgende drie indicatoren geven een gemengd beeld:
- De funding rate is ondanks de dalingen nog redelijk neutraal, licht positief zelfs. Dat wijst erop dat hefboomhandelaars nog steeds overwegend long zijn gepositioneerd, gokkend op een prijsstijging.
- Short term holders verkopen opnieuw tegen verlies, net als begin december. Dat wijst erop dat ze geen spoedig herstel verwachten.
- Illiquid supply blijft stijgen. Dat wijst erop dat hodlers blijven bijkopen.
Technisch zitten we nog steeds boven de grens van 40.000 dollar, die eerder een belangrijke rol speelde. De markt lijkt sinds begin december wat op de zomer van vorige jaar. Het start bij een crash met een lage wick waar we snel van herstellen. Daarna een periode van daling waarin de markt dit verwerkt.
Tot slot wil ik nog kijken naar de volatiliteit die sinds 23 december een tijdje laag geweest is. Vaak volgt na zo'n periode een langere periode van hoge volatiliteit. De vraag is dan welke kant op, omhoog of omlaag.
De afgelopen keren zagen we telkens dat de koers eerst nog even de andere kant van de Bollinger Band opzocht, en daarna keerde en uitbrak. Zal dat nu ook gebeuren? Interessant om in de gaten te houden!
In de media
RTL Z: ‘Bitcoin als onafhankelijke optie’
Afgelopen maandag zaten Bert en Bart op de inmiddels bekende vierkante blokken van de RTL Z-studio. Samen met Ralph Wessels, hoofd beleggingsstrategie bij ABN AMRO, spraken ze over bitcoin, de plek ervan in de beleggingsportefeuille, het altijd spraakmakende energieverbruik, en zijn functie als oppotmiddel. De hele aflevering bekijk je hier. Ben je enkel op zoek bent naar de pitches en het interview met Ralph? Check:
BNR Cryptocast: ‘De kracht van het lightningnetwerk’
Dat optreden bij RTL Z beviel de heren wel. Dusdanig, dat ze de dag erop in de studio van BNR Cryptocast mochten plaatsnemen. Bert als presentator, Bart als co-host, en Stef Martens als gast. Het onderwerp: het lightningnetwerk, de moeilijkheden die daaromheen nog opgelost moeten worden, en welke functie rings of fire daarin spelen.
AccountantWeek: ‘Inflatie jaagt beleggers naar bitcoin’
Onlangs werd Peter gebeld door AMDAX over een bij hen opvallende trend: ondanks dat de koers van bitcoin daalt, stijgt daar de interesse van beleggers. Diverse media berichten daarover, inclusief de duiding van Peter die goed overgekomen is. “Zij [de serieuze beleggers, red.] kijken over deze schommelingen heen naar het toekomstperspectief. Daar komt bij dat het vertrouwen in het huidige financiële stelsel afneemt. De combinatie van een negatieve spaarrente met hoge inflatiecijfers, zorgt ervoor dat steeds meer Nederlanders zoeken naar mogelijkheden om vermogen niet te laten verdampen.” Het artikel lees je hier.
BNR Digitaal: ‘Nieuwe risico’s voor bitcoin’
Als het jaar net begonnen is, blikt menigeen vooruit. Dat gebeurde ook bij BNR Digitaal. Wat staat ons te wachten op het gebied van cybersecurity, digitaliserings-beleid, cryptovaluta en NFT’s? Bert werd gevraagd om te vertellen waar cryptovaluta’s en non-fungible tokens mee te maken krijgen dit nieuwe kalenderjaar. Spoiler: nieuwe risico’s verschijnen aan de horizon.
GoldRepublic: ‘Fundamentele fouten in ons geldsysteem’
GoldRepublic is een Nederlands bedrijf die, je raadt het al, haar klanten aan goud helpt. Maar dat niet alleen, ze produceert ook regelmatig luisterwaardige podcasts. Wat voelt als een opname van een eeuwigheid geleden, kwam donderdag online. Een gesprek tussen Bert, Peter, en host Bart Brands over ons huidig monetair systeem en welke rol bitcoin kan spelen om een deel van de gaten daarin op te vullen.
Kijk-, lees-, en luistertips
Podcast: ‘Bitcoin is vrijheid’
Nic Carter heeft zich de afgelopen jaren tot thought leader ontpopt vanuit de bitcoinwereld. In de Bitcoin Podcast praat hij met Preston Pysh over diverse thema’s, als de huidige macrosituatie, beleid rond bitcoin (en meer) dat op het vuur staat in de VS, en Jack Dorsey die zijn pijlen richtte op Web 3.0. Prettige podcast voor een weekendwandeling!
The Investor’s Podcast Network
Podcast: Crypto 2022 Outlook van The Block
Laura Shin van de podcast Unchained had deze week Larry Cermak en Igor Igamberdiev van The Block over de vloer. Centraal in het gesprek staat hun vooruitzicht op 2022. Daarmee halen ze je even uit de BTC-bubbel, want zij hebben hun blik ook (of vooral) op andere ecosystemen gericht. Thema’s: (super)cycles, de oorlog tussen layer 1-systemen, DeFi en de beweging naar KYC-DeFi, NFT’s en metaverses. Luistert lekker weg, én je bingokaart met buzzwords is vol!
Laura Shin
Podcast: De "endgame van ethereum" volgens Vitalik
Vitalik was weer eens te gast bij de Bankless podcast om te praten over de roadmap van ethereum. In deze podcast beschrijft hij de roadmap van het platform, aan de hand van verschillende onderdelen: the merge, the surge, the verge, the purge & the splurge. Het geeft in interessante inkijkje in de denkwereld van Vitalik en de afwegingen die hij maakt.
Ryan Sean Adams and David Hoffman
Podcast: The Book of Satoshi
De komst en het vertrek van Satoshi Nakamoto zijn al jaren van gesprek. Phil Champagne schreef er zelfs een boek over: The Book of Satoshi: The Collected Writings of Bitcoin Creator Satoshi Nakamoto. De eerste druk verscheen al in 2014, en 7 jaar later praat hij met Cedric Youngelman van The Bitcoin Matrix over de stand van zaken. Wat is er ten tijde van beurstumult lekkerder dan even wegdromen over het mysterie rond Satoshi? Luisteren doe je hier.
Longread: Wereld mét of zónder bitcoin?
In wat voor wereld zou je liever leven? Een wereld mét bitcoin, zoals degene waarin we nu leven, of een wereld zónder bitcoin, één zoals de onze maar waarin bitcoin nooit uitgevonden was? Het antwoord op deze vraag ligt niet voor de hand. Voorstanders komen met wat argumenten voor het bestaan van bitcoin (zonder argumenten tegen te noemen), en andersom gebeurt hetzelfde. Craig Warmke heeft het daarom over een andere boeg gegooid, en beschrijft niet zozeer waarom hij liever een wereld met bitcoin heeft, maar hoe hij tot dat standpunt is gekomen. Goed stuk! De 5 pagina's tellende PDF is hier te vinden.
Artikel: Wtf is web3?
Dit artikel gaat een stuk dieper en verder dan de titel doet vermoeden. Het is geschreven door Cobie, een bekend figuur op cryptotwitter. Dat maakt het voor mij interessant, omdat dit geen afbrand artikel is van een bitcoin maximalist. Cobie schetst in een paar pagina's precies waar er mogelijk waarde ligt voor web3, maar geeft ook haarfijn uit waar het nu al fout gaat. Het lezen waard.
Cobie
Artikel: Annual Developer Report
Elk jaar brengt Electric Capital een rapport uit over de markt voor programmeurs in de cryptocurrency sector. Zoals te verwachten gaat het dit jaar veel over Web3.0, dat een ongekende groei in developers kende. Ook bitcoin wordt genoemd: een groei van 8% ten opzichte van vorig jaar (in aantal developers). Meer weten? Check dan het draadje hieronder, waar de hoofdpunten benoemd worden.
1/ Time for @ElectricCapital's Annual Developer Report:https://t.co/aiKIJnwYdm
— Avichal - Electric⚡️Capital ┻┳ (¤,¤) 🍣🦙 🐇🕳 (@avichal) January 5, 2022
We analyzed 150m+ repos & xM code commits to produce these 100+ charts.
This was a community effort: 150 people contributed via email and Github! Thank you everyone who helped.
Let's dig in👇
In het kort
Laten we deze week eens beginnen met goed nieuws: de van oorsprong Nederlandse spaardienst Bittr is weer terug van weggeweest. De eerste tik kwam van DNB, die Bittr’s bestaan in Nederland onmogelijk maakte. De volgende kwam van de bank die Bittr de toegang tot bankdiensten ontnam. Maar knockout was Bittr niet. Met een nieuwe vestigingsplaats én bankrekening in de hand komt de dienst nét op tijd weer online om de dip op te kunnen kopen. ;-)
Afgelopen week viel ons het volgende op:
- Chainalysis komt zoals gebruikelijk weer met een rapport over crimineel gebruik van ‘crypto’. Daar blikken ze op vooruit met een voorpublicatie waarin de belangrijkste bevindingen staan beschreven. Het belangrijkste daaruit: “Criminaliteit wordt een steeds kleiner en kleiner onderdeel van het ecosysteem”.
- Goldman Sachs ziet de waarde van bitcoin oplopen tot boven de 100.000 dollar, blijkt uit een recent rapport van de onderzoekstak van de bank. Ook opvallend: de bank plaatst bitcoin voor het eerst in zijn eigen categorie, erkent zijn rol als onderpand voor financiële transacties, en noemt een groter groeipotentieel dan dat van goud.
- Macro-analist Raoul Pal gaat nog een stapje verder en waagt zich aan een voorspelling van de waarde van het hele ecosysteem. “Ik denk dat er een redelijke kans is dat dit een asset class wordt met een waarde van 250 biljoen dollar, zo’n 100 keer meer dan nu”, aldus Raoul in deze Bankless podcast.
- Het Amerikaanse congres is naar verluidt een onderzoek/verhoor aan het organiseren rond het energieverbruik van bitcoin en de impact ervan op het milieu. Als dat gaat plaatsvinden, is dat spannend: hoe gaat de VS zich verhouden tot Proof of Work?
- De regering van Kazachstan heeft woensdag de toegang tot het internet afgesloten als reactie op escalerende protesten. Dat heeft ook gevolgen voor miners in het land: de hashrate ging een procent of 12 omlaag. Veel pijn doet het bitcoin overigens niet; de totale rekenkracht die eraan besteed wordt, schuurt weer tegen ATH’s aan.
- Het bedrijf BTCS Inc. kwam deze week in het nieuws met een nieuwe vorm van beloning voor aandeelhouders: bividend. Het is dividend dat in bitcoin of contanten wordt uitbetaald. Leuke primeur!
- In Kosovo is de noodtoestand uitgeroepen om de energiecrisis waar het land mee te maken heeft te kunnen beteugelen. Onderdeel daarvan: een verbod op mining. De noodtoestand duurt 60 dagen; daarna zouden ook de bitcoinminers weer aangezet mogen worden.
- Van alle bitcoin spot ETF’s was enkel nog die van NYDIG in de running. De beslissing erover stond op 15 januari, maar de SEC heeft van haar recht gebruikgemaakt om die beslissing naar achteren te duwen. Op 16 maart wordt het finale oordeel geveld. De verwachting is ten opzichte van vorig jaar ongewijzigd: de SEC in de VS wil er nog niet aan.
- Ken je de met veel bombarie aangekondigde bitcoin bond van El Salvador nog? Om zo’n type obligatie mogelijk te maken, moet er nog wel wat aan de onderliggende wetgeving gesleuteld worden. Er worden maar liefst twintig wetswijzigingen naar het congres gestuurd. Wanneer precies is onduidelijk, maar als ze daar liggen, zal het niet lang duren voordat de wijzigingen in effect treden.
- Afgelopen week stond ook in het teken van Bitcoin Launch Day. Dertien jaar geleden zagen de eerste bitcoins op 3 januari het leven. Om dat te vieren heeft CNBC 8 mijlpalen in het meest recente levensjaar van bitcoin op een rij gezet.
- Je leest er steeds vaker over op Twitter: NFT-handelsplatform Opensea die NFT's "bevriest", omdat ze gestolen zijn. Begrijpelijk natuurlijk, maar wat betekent dit voor jou als gebruiker. Deze thread op Twitter laat zien dat er nog veel onduidelijk is.
Sluiten we af met een belangrijke herinnering: zorg ervoor dat je de waarde van je cryptoportefeuille even op een rij zet. Nieuwjaarsdag wordt door de Belastingdienst gebruikt als peildatum, en de uitkomst daarvan heb je volgend jaar bij je belastingaangifte nodig! Check de website hier.
Meme van de week
Ten slotte
Zo, er ligt weer een goed gevulde weekendkrant op je digitale deurmat. Voor veel mensen is de roundup een onmisbare routine geworden, en die houden we graag in stand. Maar we willen méér gaan doen met Alpha, en daarover hoor je in de loop van Q1 meer van ons. Hebben we zin in!
Groet,
Bert, Bart en Peter